Ψυχολογία
Δεν υπάρχει ευτυχισμένος έρωτας – Didier Lauru
Ρ.Ντ: Αγάπη ή Αγάπες; Μια αγάπη ή περισσότερες μορφές αγάπης – μητρική, των εραστών, για την Πατρίδα;
D.L: Πράγματι, υπάρχουν διάφορα είδη αγάπης. Αλλά ο Freud ήταν ένας από τους πρώτους που είπε ότι όλες οι παραδοχές της λέξης αγάπη επιστρέφουν σε μία, πρόκειται για τον ίδιο τύπο αγάπης. Συνδέεται με το γεγονός ότι όταν είμαστε μωρά, είτε αγόρια είτε κορίτσια, πριν από όλα αγαπάμε τη μαμά μας και στη συνέχεια, τον μπαμπά μας. Αλλά σε όλη μας τη ζωή, τελικά, επαναλαμβάνουμε ή ξαναζούμε, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, το γεγονός ότι αγαπήσαμε τη μητέρα μας και ότι αγαπηθήκαμε από τη μητέρα μας. Υπάρχει ένας είδος μήτρας (καλουπιού) στην οποία φτιαχτήκαμε μέσα από τη σχέση μας με τη μητέρα μας – καταρχήν αυτήν που φροντίζει, που προσφέρει το στήθος, που ασχολείται μαζί μας. Αυτό δίνει ένα καλούπι και με βάση αυτό το καλούπι θα αγαπήσουμε τους άλλους και θα αγαπηθούμε από τους άλλους με βάση αυτή την πρώτη σχέση αγάπης.
Ρ.Ντ: Γνωρίζουμε τη διάσημη αυτή φράση του Freud, ο οποίος έπειτα από τριάντα χρόνια μελέτης της γυναικείας ψυχής, δεν κατόρθωσε να απαντήσει στην ερώτηση «τι θέλει η γυναίκα». Εγώ αμφιβάλλω ότι απάντησε κάποιος ικανοποιητικά στην ερώτηση «τι θέλει ένας άνδρας».
D.L: Λοιπόν, καταρχήν οι άνδρες και οι γυναίκες δεν αγαπούν με τον ίδιο τρόπο. Χονδρικά, αυτό που αρέσει σε μια γυναίκα είναι να αγαπιέται από έναν άνδρα. Ενώ αυτό που αρέσει στον άνδρα είναι να αγαπά μια γυναίκα. Και μερικές υστερικές γυναίκες σχεδόν αρρωσταίνουν από αυτό, γιατί αυτό που πράγματι μετράει γι? αυτές είναι να αποπλανούν τους άνδρες, αλλά πέρα από αυτό αδιαφορούν τελείως, δεν τις ενδιαφέρει τίποτα άλλο. Ο κινηματογράφος έχει στρέψει τους προβολείς σε αυτό, υπάρχουν πολλές – οι αποκαλούμενες «Ωραίες αδιάφορες»- οι γυναίκες οι οποίες προφανώς δεν αγαπούν παρά τον εαυτό τους. Δεν μπορούν να αγαπήσουν πραγματικά έναν άνδρα, γιατί εκείνο που τις ενδιαφέρει είναι οι άνδρες να τις κοιτάζουν, να τους λένε ότι είναι όμορφες, έξυπνες και να τις βρίσκουν αξιοθαύμαστες. Αποτελούν έναν τύπο γυναικών που δείχνει σε υπερβολικό βαθμό αυτό που αρέσει στις γυναίκες – να αγαπιούνται.
Ενώ ένας άνδρας, αυτό που του αρέσει είναι να αγαπά μία γυναίκα. Αλλά συχνά εξιδανικεύει τη γυναίκα, δηλαδή δεν την αντιλαμβάνεται όπως είναι αλλά την αντιλαμβάνεται πάντοτε σαν μια άλλη. Και με αυτήν την έννοια πλανάται, είναι μέσα στην ψευδαίσθηση, μα και ο καθένας είναι μέσα στην αυταπάτη όταν ερωτεύεται. Δηλαδή όταν ερωτευόμαστε κάποιον, αυτό που αγαπάμε δεν είναι ακριβώς ο άλλος, είναι ο άλλος όπως θα θέλαμε να είναι. Οι άνθρωποι αποδίδουν στους άλλους τέτοιες ποιότητες, οι οποίες γενικά απαντούν ακριβώς στην έλλειψη που ο καθένας αισθάνεται μέσα του – ξέρω πως μου λείπει αυτό, πως μου λείπει το άλλο, θα ήθελα να είμαι όπως αυτό και το άλλο – και ξαφνικά όταν ερωτευόμαστε το άλλο φύλο, τη στιγμή αυτή ανακαλύπτουμε τις ιδιότητες αυτές στον άλλο. Και στην πραγματικότητα, αυτός ή αυτή δεν τις έχει, αυτό είναι το πρόβλημα. Είμαστε στο φαντασιακό επίπεδο, μέσα στην αυταπάτη και στην αρχή, είναι υπέροχα να πιστεύεις ότι ο άλλος έχει κάτι που σου λείπει. Μετά, κάποια στιγμή καταλαβαίνουμε ότι ο άλλος δεν είναι καθόλου έτσι, ότι είναι αυτός που είναι, κι ότι δεν είναι έτσι όπως είχαμε θελήσει να τον φαντασιωθούμε. Εξ ου και η απομάγευση, εξ?ου και ο πόνος, εξ ου και η δυσκολία να είσαι ζευγάρι, η δυσκολία να συνεχίζεις να αγαπάς. Γιατί είναι δύσκολο να συνεχίζεις να αγαπάς κάποιον που σε έχει όντως απογοητεύσει.
Ρ.Ντ: Η οπτική σας για τον έρωτα είναι υπερβολικά απαισιόδοξη, θα είμαστε πάντα απογοητευμένοι στον έρωτα…
D.L: Δεν είναι απαισιόδοξη, είναι ρεαλιστική. Αυτό δεν εμποδίζει να είναι η αγάπη όμορφη και γι” αυτό όλοι θέλουμε να γνωρίσουμε την αγάπη, το μεγάλο έρωτα. Είναι γιατί αυτό μας δίνει την εντύπωση ότι είμαστε πλήρως ευτυχισμένοι και ευχαριστημένοι, αφού ο άλλος έρχεται ακριβώς να γεμίσει τη στιγμή αυτή τα κενά μας.
Αλλά θέλω να ξαναγυρίσω στην πρώτη σας ερώτηση- τι θέλει ένας άνδρας; Είναι σχεδόν πιο απλό, αυτό που θέλει, είναι -να αγαπήσει μια γυναίκα κι έπειτα- να οδηγήσει την επιθυμία της, δηλαδή – να έχει μια ερωτική και σεξουαλική σχέση με τη γυναίκα που επιθυμεί, θέλει να είναι με αυτή τη γυναίκα, θέλει να την απολαύσει, να νιώσει σεξουαλική ευχαρίστηση από αυτήν. Ενώ για τη γυναίκα είναι πιο περίπλοκο, πιο δύσκολο. Γιατί για να έχει τη γυναικεία της ικανοποίηση, πρέπει αυτή να νιώθει ότι αγαπιέται πραγματικά. Το ξαναδιαβάζω αυτό στην ανατομία, μια γυναίκα έχει τα αναπαραγωγικά της όργανα περισσότερο εσωτερικά παρά εξωτερικά (σε αντίθεση με τον άνδρα) και εξαιτίας αυτού έχει ανάγκη από ένα κλίμα συναισθηματικής ασφάλειας, να γνωρίζει περισσότερα για τα συναισθήματα του άνδρα. Κλασσικά λέμε επίσης ότι ένας άνδρας θα πει ότι αγαπάει για να έχει σεξουαλικότητα και μια γυναίκα θα προσφέρει τη σεξουαλικότητα για να αγαπηθεί, για να έχει λίγη αγάπη ως αντάλλαγμα. Άρα, αυτά κάπου συναντώνται, αλλά δεν είναι εντελώς συμμετρικά – ο άνδρας και η γυναίκα δεν περιμένουν ακριβώς το ίδιο πράγμα. Και για παράδειγμα, μια γυναίκα θα της είναι πολύ δύσκολο να κάνει έρωτα με έναν άνδρα που δεν αγαπά, ενώ ένας άνδρας το διαχωρίζει πιο εύκολα, του είναι πιο εύκολο να κοπεί στα δύο ώστε να θέλει να έχει σεξουαλικές σχέσεις με μια γυναίκα που δεν αγαπά, που την επιθυμεί αλλά δεν αγαπά.
Ρ.Ντ: Πιστεύετε πως ο έρωτας έρχεται κεραυνοβόλα; Σε ένα ποίημα, ο Jacques Prévert λέει:
Ο έρωτας όπως εγώ φεύγει ταξίδι
μια μέρα θα τον ξανασυναντήσω
Μόλις που θα δω το πρόσωπο του
αμέσως θα τον αναγνωρίσω
D.L: Καταρχήν, υπάρχει ένα πράγμα πολύ ξεχωριστό που είναι ο κεραυνοβόλος έρωτας. Σε πολλές γλώσσες (στα αγγλικά, στα γερμανικά, στα ισπανικά, στα βουλγαρικά επίσης) λέμε «έρωτας με την πρώτη ματιά», στα γαλλικά λέμε «κεραυνοβόλος έρωτας». Πρόκειται για ένα γεγονός πολύ ιδιαίτερο που δεν το ζουν όλοι οι άνθρωποι. Δεν ξέρουμε γιατί. Εγώ έχω κάποιες ιδέες. Ο κεραυνοβόλος έρωτας είναι αμοιβαίος, συμβαίνει όταν δυο άνθρωποι συναντώνται και κοιτάζονται και μαγεύονται τελείως ο ένας από τον άλλο. Έχω μια ιδέα γι” αυτό: σκέφτομαι πως είναι ένας τρόπος να επιστρέψουν στην παιδική κατάσταση ταυτόχρονα. Αυτό ανταποκρίνεται εντελώς στην αγάπη, στον τρόπο με τον οποίο κοιτάζονται τα μωρά και οι μαμάδες- κοιτάζονται πολύ κοντά, κάνουν αστεία οι δυο τους, ελκύονται και γοητεύονται όπως μας γοητεύει μια εικόνα. Και στον κεραυνοβόλο έρωτα ξαναβρίσκουμε αυτή τη γοητεία, αλλά τότε γοητευόμαστε πάλι από μια εικόνα και όχι από μια πραγματικότητα, γιατί ερωτευόμαστε με την πρώτη ματιά χωρίς να γνωρίζουμε τον άλλο. Και είναι ένας πολύ ιδιαίτερος τρόπος για να ερωτευτεί κανείς. Υπάρχει ένα τραγούδι του Φρανκ Σινάτρα που γνωρίζει όλος ο κόσμος – «Strangers in the night». Σε αυτήν την ιστορία, δυο άγνωστοι συναντώνται μέσα στη νύχτα και ερωτεύονται για πάντα. Και στο τέλος του τραγουδιού, ο Σινάτρα λέει κάτι που γνωρίζουν όλοι οι άνθρωποι σε όλες τις γλώσσες. Που είναι: «ντου- μπι- ντου- μπι- ντου, ντα- ντα- ντα- ντα- ντα». Και αναρωτήθηκα: «τι είναι αυτό; γιατί το χρησιμοποίησε;». Δεν είναι αγγλικά, είναι απλά λέξεις που δε λένε τίποτα, αλλά που θυμίζουν αυτό που κάνουν τα μωρά, κάνουν : «ντα- ντα- ντα», «μπα- μπα- μπα», «ντου- ντου- ντου». Για μένα είναι μια απεικόνιση αυτού που λέω: παραμένουμε ενήλικες κατά ένα μέρος, κατά ένα άλλο μέρος, για αυτό που αφορά την αγάπη τέλος πάντων, ξαναπέφτουμε εντελώς στην παιδική κατάσταση, ξαναγινόμαστε μωρά κι ερωτευόμαστε και γοητευόμαστε πραγματικά από τον άλλο, από τη μητέρα.
Ρ.Ντ: Και λοιπόν – ο έρωτας είναι πάθος;
D.L: Ο έρωτας δεν είναι ούτε πάθος. Η ετυμολογική ρίζα της λέξης (amour) προέρχεται από τα λατινικά και συνδέεται με τον πόνο. Ερωτευόμαστε πολύ, πολύ δυνατά, αλλά ταυτόχρονα υποφέρουμε. Θέλουμε όλο και περισσότερη αγάπη και δεν την αποκτούμε. Κι έπειτα δεν είμαστε ευτυχισμένοι, γιατί δεν έχουμε αγαπηθεί αρκετά, όπως θα θέλαμε. Είναι ο παράφορος έρωτας που είναι πολύ όμορφος και δυνατός, αλλά σημαίνει να είσαι ερωτευμένος με τρόπο υπερβολικό. Και είναι πολύ όμορφο συναίσθημα, αλλά γενικά δεν διαρκεί πολύ. Κι έπειτα, υπάρχει το «είμαι κανονικά ερωτευμένος» – αυτό που περιγράψαμε ως τώρα και που είναι ευχάριστο. Γνωρίζοντας ότι ν” αγαπάς είναι η ύπαρξη μιας ερωτικής σχέσης. Στην αρχή είμαστε πολύ ερωτευμένοι, καμιά φορά παθιασμένα ερωτευμένοι -όχι πάντα- και στη συνέχεια, μετά από κάποιο διάστημα, κάποιους μήνες, κάποια χρόνια, αυτό κατευνάζεται κάπως. Είτε σταματάει γιατί τελείωσε, είτε αυτό το συναίσθημα μεταμορφώνεται σε ένα συναίσθημα πολύ πιο ήρεμο και που μας κάνει να υποφέρουμε λιγότερο και πρόκειται για την αγάπη. Αγαπάμε. Απλά.
Ρ.Ντ: Στα άρθρα σας αναφέρεστε συχνά στην ευγενή αγάπη. Είναι κρίμα κατά τη γνώμη μου που ιστορικά οι Βούλγαροι άνδρες δε είχαν αυτήν την εμπειρία…
D.L: Είναι καταπληκτικό για μια γυναίκα να έχει αγαπηθεί με ευγενικό τρόπο. Το συνάντησα αυτό στους εφήβους, αλλά για τον εξής λόγο: έχουν ανάγκη να περάσουν από στάδια, να έχουν χρόνο, πριν να συναντήσουν αληθινά μια γυναίκα, πριν να την πλησιάσουν, να την αγγίξουν φυσικά, να την φιλήσουν, και μετά να κάνουν έρωτα – χρειάζονται στάδια έτσι, χρειάζονται χρόνο. Γιατί; Γιατί τους φοβίζει. Τα νεαρά κορίτσια φοβούνται επίσης. Αλλά οι νέοι άνδρες πράγματι έχουν στην περίπτωση αυτή ανάγκη από απόσταση, από ποίηση, από τραγούδια. Ο ευγενής έρωτας ήταν η αγάπη, η ποίηση, η μουσική. Ήταν ποιήματα τραγουδισμένα ταυτόχρονα, αυτό μπορούσε να διαρκέσει πολύ καιρό και ήταν κωδικοποιημένο σε στάδια. Δεν γνωρίζω πως είναι οι άνδρες στη Βουλγαρία, αλλά οι άνδρες είναι παντού οι ίδιοι. Οι άνδρες έχουν δύο ρεύματα- το ερωτικό ρεύμα και το σεξουαλικό ρεύμα – αλλά όπως έλεγα, είναι πολύ πιο επείγον για τον άνδρα να καταπραΰνει την σεξουαλική του ένταση, δηλαδή όταν έχει επιθυμία για μια γυναίκα θα κάνει όλα όσα μπορεί για να αποκτήσει αυτό που θέλει από εκείνη- να έχει μια σεξουαλική σχέση μαζί της, να πάρει ευχαρίστηση από αυτή. Ενώ οι γυναίκες μπορεί να διαφέρουν. Οι άνδρες στη Δυτική Ευρώπη, ναι, μπορεί να είναι περιποιητικοί, να προσφέρουν λουλούδια, αλλά το να γράφουν ποιήματα είναι σπάνιο. Μόνο οι ποιητές το κάνουν αυτό, οι ποιητές και οι έφηβοι. Αλλά εγώ έχω δει αρκετούς ενήλικες σε όλες τις ηλικίες -στα 40, 50 ακόμη και 60 χρόνια- να ερωτεύονται ξανά μια γυναίκα και σε εκείνη τη φάση μοιάζουν λίγο στους εφήβους, γράφουν ποιήματα, φαντασιώνονται τόσα πράγματα για τη γυναίκα που αγαπούν και πλησιάζουν λιγάκι την ευγενή αγάπη. Αλλά η ευγενής αγάπη ξεχάστηκε στον 12ο- 13ο αιώνα, κυρίως στη Γαλλία και την Ισπανία. Έχω συζητήσει γι? αυτό το θέμα με Άραβες συναδέλφους οι οποίοι ισχυρίζονται ότι υπάρχει κάτι αντίστοιχο στις χώρες της Β. Αφρικής στο επίπεδο της ποίησης, ακριβώς λίγο πριν, κατά το 10ο αιώνα.
Ρ.Ντ: Από εκεί ίσως προέρχεται το ρητό «Η γυναίκα αγαπά με τα αυτιά, ο άνδρας με τα μάτια».
D.L: Όχι, διότι και στις γυναίκες αρέσει να τις κοιτάζουν. Τους αρέσει πολύ να τους μιλάμε: «πες μου ότι μ” αγαπάς, πες μου λόγια αγάπης«. Η γυναίκα είναι: «πες μου πως μ” αγαπάς». Αλλά τους αρέσουν επίσης τα βλέμματα που τους αποθέτουν οι άνδρες, η προσοχή με την οποία παρατηρούν ότι είναι όμορφες, ελκυστικές, θελκτικές…
Αλλά όπως σας έλεγα, ο έρωτας είναι μια ιστορία φαντασιωσική, δηλαδή ερωτευόμαστε μια εικόνα, την εικόνα του άλλου, όχι αυτό που είναι ο άλλος, αλλά αυτό που φανταζόμαστε ότι είναι. Αυτό είναι το δράμα του έρωτα. Μιλάτε για ποιητές αλλά είναι ο Αραγκόν που έλεγε, επίσης: «Δεν υπάρχει ευτυχισμένος έρωτας». Και τελικά είναι αλήθεια, γιατί πάντοτε τελειώνει άσχημα, οι ερωτικές ιστορίες, δεν τελειώνουν όπως τέλος πάντων θα θέλαμε.
Ρ.Ντ: Ναι, με χωρισμό, ή με γάμο…
D.L: Ναι, ή με αυτό το γνωστό συναίσθημα που ανακάλεσα: την αγάπη. Όχι το πάθος, όχι το ερωτικό συναίσθημα, αλλά την αγάπη που είναι πιο ήρεμη, η οποία μπορεί να ευχαριστεί ταυτόχρονα. Κατά τη γνώμη μου συνιστά τον καλύτερο τρόπο να τελειώσει μια ερωτική σχέση. Να ερωτεύεσαι μέσα στην αγάπη. Μια αγάπη λογική, ήρεμη, λιγότερο βίαιη, λιγότερο υπερβολική, η οποία όμως επιτρέπει σε δυο ανθρώπους να συνεχίζουν να έχουν οικειότητα, να ζουν μαζί, ενδεχομένως να αποκτήσουν παιδιά, γιατί όχι;
Ρ.Ντ: «Ο έρωτας» (l“ amour) και «ο θάνατος» (la mort) -δυο λέξεις σχεδόν ομόηχες στα γαλλικά…
D.L: Ναι, στα γαλλικά γίνονται λογοπαίγνια με αυτές τις λέξεις. Είναι αλήθεια ότι ο έρωτας παραπέμπει στο θάνατο. Στα γαλλικά υπάρχει μια έκφραση – όταν έχουμε μια ερωτική επαφή και έχουμε οργασμό, μια κάποια στιγμή κατά την οποία χανόμαστε ανάμεσα σε δυο επίπεδα, είμαστε κουρασμένοι, αλλά αισθανόμαστε όμορφα, το αποκαλούμε αυτό «μικρό θάνατο». Και υπάρχει μεγάλη σχέση ανάμεσα στον έρωτα και το θάνατο: είναι ότι ενδεχομένως ο έρωτας επίσης συνιστά μια προσέγγιση του θανάτου, με την έννοια ότι αντιλαμβανόμαστε πως αν και έχουμε την ψευδαίσθηση να είμαστε δυο, είμαστε αποφασιστικά μόνοι. Και αυτό συναντά το γεγονός ότι όταν πεθαίνουμε είμαστε μόνοι, πάντοτε, ακόμα κι αν είμαστε περιτριγυρισμένοι από άλλους στις καλύτερες των περιπτώσεων, είμαστε μόνοι στο θάνατο. Αυτό δείχνει τα όρια της ύπαρξής μας, τα όρια του τι μπορούμε να περιμένουμε από τη ζωή.
Ρ.Ντ: Και ποια είναι η σημασία που αποδίδετε στο βλέμμα του πατέρα ώστε να το τοποθετείτε στον τίτλο του βιβλίου σας;
D.L: Μια γυναίκα δεν κατασκευάζεται μέσα σε μια μέρα. Η θηλυκότητα μεταδίδεται από τη γυναίκα καταρχήν, δηλαδή από τη μητέρα, σ” αυτήν θέλει να μοιάσει το κορίτσι συνειδητά ή ασυνείδητα, με αυτήν θέλει να ταυτιστεί. Αλλά για να ανθίσει, ένα κορίτσι χρειάζεται τον πατέρα του, να αγαπηθεί μέσα στο βλέμμα του πατέρα του. Η εφηβεία είναι μια ιδιαίτερη φάση για τη νεαρή κοπέλα, γιατί στην εφηβεία αυτό που έχει σημασία για εκείνη είναι να μπορέσει να αναγνωρίσει ο πατέρας ότι έγινε γυναίκα. Και ο πατέρας έχει, χοντρικά, δυο- τρεις πιθανές στάσεις: είτε δεν βλέπει, κάνει ότι δεν βλέπει ότι η κόρη του έγινε γυναίκα, δεν την αναγνωρίζει ως τέτοια, κάτι που είναι δραματικό για το κορίτσι. Είτε αντίθετα, την αναγνωρίζει, της αναγνωρίζει πολλά πράγματα, έχει ένα βλέμμα σχεδόν επιθυμίας για την κόρη του, κι εκεί συναντάμε φαντασιωτικά την αιμομιξία, είναι σοβαρό για το κορίτσι να το συναισθανθεί αυτό. Είτε έχει μια ενδιάμεση θέση η οποία θα ήταν ιδανική, ένα βλέμμα που λέει: «βλέπω ότι έγινες μια νεαρή κοπέλα, μια νέα γυναίκα και σε αναγνωρίζω, μπορείς να αρέσεις και θα αρέσεις και θα βρεις μια μέρα ένα αγόρι ή έναν άνδρα που θα σου αρέσει και με τον οποίο θα έχεις μια όμορφη ιστορία, αλλά αυτός όπως και να “χει δε θα είμαι εγώ, θα είναι ένας άλλος άνδρας». Ο πατέρας της δίνει ένα διαβατήριο για τη γυναικεία θέση. Και αυτό παρέχει μεγάλη εμπιστοσύνη στη νεαρή κοπέλα η οποία ανακαλύπτει ότι μπορεί να στηριχτεί σε αυτήν την εμπιστοσύνη, έχοντας μέσα της γαλήνη θα μπορέσει να πάει προς τον άλλο.
Είναι αλήθεια, πράγματι, σχετικά με τις μετέπειτα ερωτικές επιλογές των γυναικών, θα επιλέξουν κάποιον σε αναφορά με την πατρική φιγούρα, θετικά ή αρνητικά. Είτε κάποιον που του μοιάζει (όχι αναγκαστικά στην εξωτερική εμφάνιση, αλλά κάποιον που έχει το ίδιο πνευματικό γούστο, ή στον τρόπο ζωής του, ή που έχει ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που είναι μέρος της προσωπικότητάς του, κτλ). Είτε αντιθέτως κάποιον εντελώς διαφορετικό. Υπάρχουν υπερβολικές περιπτώσεις, σε σημείο που μια γυναίκα να βρίσκει έναν άνδρα από διαφορετική χώρα, κουλτούρα, και μάλιστα με διαφορετικό χρώμα, μόνο και μόνο για να είναι σίγουρη πως δεν θα ξαναπέσει πάνω στον πατέρα της. Τόσο μακριά από τον πατέρα που κυρίως δεν του μοιάζει. Και υπάρχουν άλλες γυναίκες που αναζητούν με επαναληπτικό τρόπο να βρουν έναν πατέρα, μέσω των ανδρών τον δικό τους πατέρα, κάτι που δε μπορεί παρά να αποτύχει γιατί στην ουσία έχουν κρατήσει μια εικόνα τελείως εξιδανικευμένη για τον πατέρα τους, δεν τον έχουν αποκαθηλώσει από το βάθρο της παιδικής ηλικίας. Δεν μπορούν παρά να απογοητεύονται από έναν άνδρα, αφού όπως και να “χει δε θα μπορέσει ποτέ να φτάσει το επίπεδο στο οποίο εκείνες έχουν τοποθετήσει τον πατέρα τους.
Και η ψυχική δουλειά που κάθε γυναίκα πρέπει να κάνει κατά τη διάρκεια της εφηβείας ειδικότερα, είναι να επανατοποθετήσει τους γονείς στη θέση τους, δηλαδή να γίνει ο πατέρας ένας άνδρας όπως οι άλλοι, όχι ο φοβερός, παντοδύναμος πατέρας που τα ξέρει όλα. Ώστε να μπορέσει, στη συνέχεια, να στραφεί προς τους άνδρες και να τους αγαπήσει «κανονικά».
Περίληψη
Κάθε αγάπη παραπέμπει στον πρωταρχικό δεσμό μητέρας -παιδιού.
Στη γυναίκα αρέσει να αγαπιέται από έναν άνδρα. Στον άνδρα αρέσει να αγαπάει μια γυναίκα.
Στην αγάπη ο Άλλος έρχεται να συμπληρώσει τις ελλείψεις μας.
Ο κεραυνοβόλος έρωτας αποτελεί έναν τρόπο κατά τον οποίο δυο άνθρωποι επιστρέφουν στην παιδική ηλικία την ίδια στιγμή.
Ο καλύτερος τρόπος να τελειώσει μια ερωτική σχέση είναι με μια αγάπη λογική, ήσυχη, λιγότερο βίαιη, λιγότερο υπερβολική η οποία όμως επιτρέπει στους δυο να έχουν οικειότητα, να ζουν μαζί.
Στην αγάπη και στο θάνατο είμαστε αποφασιστικά μόνοι.
Οι γυναίκες επιλέγουν το αντικείμενο της αγάπης σε συνάρτηση με την πατρική φιγούρα- θετικά ή αρνητικά.
Για να ανθίσει, η θηλυκότητα χρειάζεται ένα βλέμμα αγάπης από τον πατέρα.
Ο Δρ. Lauru είναι συγγραφέας βιβλίων με 2-3 κύρια θέματα, εκ των οποίων η εφηβεία και η αγάπη.
Συνέντευξη στη Ροζαλίνα Ντότσεβα
Μετάφραση: Ελπίδα Μαρκοπούλου, Ψυχολόγος, D.E.A.
Ο Didier Lauru είναι Γάλλος ψυχίατρος και ψυχαναλυτής. Είναι διευθυντής του ιατρο-παιδαγωγικού κέντρου «Etienne Marcel», το οποίο έχει ιδρυθεί από τη Françoise Dolto (εμβληματική φιγούρα της γαλλικής ψυχανάλυσης) όπου γίνεται θεραπεία παιδιών από 0 έως 20 χρόνων.
Ψυχολογία
Δεν ακούει κανέναν το παιδί σας; Χρησιμοποιείστε τη μέθοδο «Γκάντι»
Το μικρό σας σας χτυπάει, αρνείται να σας υπακούσει… Με λίγα λόγια, μπροστά σας έχετε έναν μικρό… αντάρτη.
Με τη συμπεριφορά του πραγματικά σας φέρνει στα όριά σας. Τι κάνουμε λοιπόν; Σε αυτές τις δύσκολες περιπτώσεις μπορεί να βοηθήσει μια νέα μέθοδος. Το όνομά της; Ειρηνική αντίσταση! Πρότυπό της; Ο Μαχάτμα Γκάντι.
Ακόμη και τα πιο ήρεμα και υπάκουα πιτσιρίκια κάποια στιγμή αναστατώνουν τους γονείς τους. Γι’ αυτό και οι μικροεντάσεις δεν λείπουν σχεδόν από καμία οικογένεια. Είτε γιατί ο μικρός δεν μάζεψε τα παιχνίδια του από το καθιστικό είτε γιατί τα αδελφάκια τσακώνονται μεταξύ τους για το τελευταίο ποτήρι χυμό, με αποτέλεσμα ο μπαμπάς ή η μαμά να αναγκάζεται να βάζει τις φωνές. Όλα αυτά είναι απολύτως φυσιολογικά και συμβαίνουν και στις… καλύτερες οικογένειες.
Αν όμως το τρίχρονο πιτσιρίκι σας σας χτυπάει, αν το πεντάχρονο αγοράκι σας προσβάλλει και κοροϊδεύει τη νηπιαγωγό του, αν σας πιέζει ζητώντας διάφορα πράγματα με επίμονο και άσχημο τρόπο (π.χ. λειχουδιές, χρήματα, περισσότερη τηλεόραση), αν πρέπει να το παρακαλάτε με τις ώρες για να πάει στο κρεβάτι ή να φάει όλο το φαγητό του ή αν σας απειλεί ότι θα «αυτοκτονήσει», τότε τα πράγματα αλλάζουν.
Εδώ δεν πρόκειται για συνηθισμένες σκανδαλιές και γκρίνιες, αλλά για προβληματική συμπεριφορά. Ανεξάρτητα από τις αιτίες της, αυτή η συμπεριφορά διαταράσσει την οικογενειακή ισορροπία και φέρνει τα… πάνω κάτω στο σπίτι. Οι γονείς ταλαντεύονται ανάμεσα στην οργή και την απελπισία, τα πιτσιρίκια δοκιμάζουν τα όρια και τα νεύρα του μπαμπά και της μαμάς και απολαμβάνουν την εξουσία τους.
Υπάρχει… σωτηρία; Ναι! Αρκεί να ακολουθήσετε τη νέα τακτική που προτείνει ο καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ, Ηaim Omer, η οποία βασίζεται στη στάση και τη φιλοσοφία του Μαχάτμα Γκάντι. Δηλαδή στην ήρεμη μεν αλλά αποτελεσματική αντίσταση.
Ο Ινδός πολιτικός είχε καταφέρει να πηγαίνει κόντρα στους Βρετανούς αποικιοκράτες, χωρίς όμως η σύγκρουσή τους να βγαίνει εκτός ελέγχου και να οδηγεί σε καταστροφή. Ποιο ήταν το «όπλο» του; Η ειρηνική, χωρίς χρήση βίας, αντίσταση. Δεν θα μπορούσαν άραγε και οι γονείς να επωφεληθούν από αυτή την τακτική;
Μια πρωτοποριακή μέθοδος
Εδώ και πολλά χρόνια ο καθηγητής Ψυχολογίας Ηaim Omer δουλεύει και δοκιμάζει τη μέθοδό του σε οικογένειες στη Γερμανία και το Ισραήλ. Όλοι οι γονείς που συμμετέχουν στις έρευνές του μοιάζουν μεταξύ τους. Δηλαδή είναι μαμάδες και μπαμπάδες που έχουν μια ολέθρια έχθρα με τα μικρά τους, που βρίσκονται σε διαρκή σύγκρουση εξουσίας με τα πιτσιρίκια τους, συνήθως για ασήμαντες αφορμές.
Ή, από την άλλη, είναι γονείς που έχουν… παραδώσει τα όπλα και έχουν γίνει παιχνιδάκι στα χέρια του απαιτητικού παιδιού τους. Μάλιστα, ήδη η μέθοδος του καθηγητή Omer χρησιμοποιείται με επιτυχία από τους ειδικούς παιδοψυχολόγους στη Γερμανία σε μικρά και μεγάλα παιδιά.
Ποιο είναι, όμως, το μυστικό της νέας μεθόδου; Λοιπόν, οι γονείς, ανεξάρτητα από την ηλικία του παιδιού τους, θα πρέπει να σταματήσουν να «απαντούν» στις προκλήσεις του και να μην παρασύρονται σε μια κόντρα που δεν οδηγεί πουθενά, σε αυτόν το φαύλο κύκλο τού «Θα το κάνεις»-«Όχι, δεν θα το κάνω». Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ας δούμε τι προτείνει η νέα μέθοδος:
Όχι κήρυγμα
Οι γονείς πρέπει να σταματήσουν το κήρυγμα, τα παρακάλια, τις ατέλειωτες συζητήσεις. Το μόνο που καταφέρνουν με όλα αυτά είναι να εξαντλούνται οι ίδιοι και στο τέλος το μικρό να κάνει τελικά το δικό του!
Ψυχραιμία και όχι άμεσες αντιδράσεις
Οι γονείς πρέπει να μάθουν να παραμένουν ήρεμοι σε έντονες καταστάσεις και να μην παρασύρονται από την ένταση της στιγμής. Αν, για παράδειγμα, το μικρό τους τους χαστουκίσει, θα πρέπει να μείνουν αρχικά σιωπηλοί και να συλλογιστούν αυτό που συνέβη.
Έτσι θα συγκρατήσουν την οργή τους, που μπορεί να οδηγήσει σε λάθος αντιδράσεις. Θα «απαντήσουν» στην κακή συμπεριφορά του παιδιού τους μόνο αφού περάσει κάποιος χρόνος: μισή ώρα αν το παιδί είναι κάτω των 6 ετών και μία μέρα αν είναι μεγαλύτερο.
Ξεκαθάρισμα… λογαριασμών με «Sit-in»!
Θα πρέπει να είναι ξεκάθαροι και σαφείς με το παιδί! Δηλαδή, θα πρέπει να του ανακοινώσουν ότι από εδώ και στο εξής δεν θα ανέχονται πια την άσχημη συμπεριφορά του. Επειδή όμως ένα πεντάχρονο που χτυπάει π.χ. συστηματικά τα συνομήλικά του ή φέρεται πολύ άσχημα στη μητέρα του δεν… παίρνει και πολύ στα σοβαρά υπόψη του τέτοιου είδους ανακοινώσεις, θα πρέπει οι γονείς να κάνουν την ανακοίνωσή τους με τον πιο σωστό τρόπο. Ποιος είναι αυτός;
Το «Sit-in». Δηλαδή, οι γονείς θα πρέπει να κάνουν «κατάληψη» στο δωμάτιο του παιδιού, να καθίσουν σε μια καρέκλα και να πουν με πολύ σοβαρό ύφος στο μικρό ότι δεν πρόκειται να ανεχτούν πια τη συμπεριφορά του και ότι περιμένουν, εδώ και τώρα, από εκείνο, τις προτάσεις του για να λυθεί το πρόβλημα.
Όπως τονίζουν οι ειδικοί της μεθόδου, «με το Sit-in δεν επιβάλλουμε τίποτα στο παιδί, αλλά αντίθετα το ενθαρρύνουμε να βρει μόνο του τη λύση. Οι γονείς δεν είναι ούτε αυθεντίες που γνωρίζουν τα πάντα ούτε ρομπότ-παιδαγωγοί που μοιράζουν επιβραβεύσεις ή τιμωρίες».
Μια αγκαλιά στις δύσκολες στιγμές
Αν το παιδί είναι μικρό (2-3 ετών) και έχει κάποιο από τα γνωστά ξεσπάσματα θυμού αυτής της ηλικίας, δηλαδή πέφτει στο πάτωμα, ουρλιάζει, καταστρέφει αντικείμενα ή απειλεί να κάνει κακό στον εαυτό του, οι γονείς μπορούν να το ηρεμήσουν με μια λαβή που ονομάζεται «η αγκαλιά της αρκούδας».
Σε αυτή την περίπτωση ο ενήλικος παίρνει το παιδί στην αγκαλιά του και κλείνει σφιχτά γύρω του τα χέρια του, έτσι ώστε το μικρό να μην μπορεί να κάνει καμία κίνηση. Το μήνυμα που παίρνει το πιτσιρίκι είναι το εξής: «Είμαι εδώ. Θα μείνω εδώ. Δεν θα σε αφήσω να συνεχίσεις αυτό που κάνεις».
Μάρτυρες «υπεράσπισης»
Συνήθως οι γονείς επιθετικών παιδιών αισθάνονται ντροπή για τη συμπεριφορά του μικρού τους και αποφεύγουν να μιλούν γι’ αυτό το θέμα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, όμως, είναι σημαντικό να σπάσουν τη σιωπή τους και να αναζητήσουν τη βοήθεια κάποιου δικού τους άνθρωπου: είτε μιας φίλης, είτε ενός θείου ή θείας του παιδιού.
Αυτό το άτομο μπορεί να μεσολαβήσει στους καβγάδες τους με το μικρό, να χρησιμεύσει ως «μάρτυρας υπεράσπισης» των γονιών και να δείξει στο παιδί ότι βρίσκει σωστή την απόφαση και τη θέση του μπαμπά ή της μαμάς. Ας μην ξεχνάμε ότι ο κύκλος των γονιών -οι φίλοι και οι συγγενείς- παίζει σπουδαίο ρόλο για τα παιδιά, αφού αντιπροσωπεύει για εκείνα τον κόσμο των ενηλίκων.
Βλέποντας το μικρό ότι αυτός ο κόσμος αποδέχεται και στηρίζει τους γονείς, ηρεμεί και αισθάνεται μεγαλύτερη ασφάλεια και σιγουριά για τους δικούς του, τους σέβεται και τους υπολογίζει.
Mαζί στο γραφείο
Αν το παιδί είναι μεγαλύτερο, οι γονείς μπορούν να εφαρμόσουν την τακτική «Τime-in». Δηλαδή, το παιδί είναι υποχρεωμένο να περάσει μία μέρα με τον μπαμπά ή τη μαμά στο χώρο της εργασίας τους.
Τα οφέλη
Εφαρμόζοντας αυτή τη μέθοδο, οι γονείς κερδίζουν πολλά. Πρώτα απ όλα, αποκτούν υπόσταση ως γονείς. Τι σημαίνει αυτό; Ότι παύουν να είναι… αόρατοι για το μικρό. Έτσι γίνονται πιο δυνατοί και κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Και αυτή η δύναμη είναι το αντίθετο της εξουσίας, που καταπιέζει και εξουδετερώνει το παιδί. Ας μην ξεχνάμε ότι οι τιμωρίες και οι απειλές απομακρύνουν το παιδί από το γονιό.
Αντίθετα, η δύναμη που πηγάζει από την ειρηνική αντίσταση φέρνει το παιδί πιο κοντά στο γονιό, γίνεται μια γέφυρα επικοινωνίας.
Τα παιδιά αναπτύσσονται πιο σωστά όταν αισθάνονται όχι μόνο την αγάπη και την τρυφερότητα των γονιών τους, αλλά και τη δύναμή τους και την αποφασιστικότητά τους. Είναι δύσκολο φυσικά να κάνεις το παιδί σου να σε βλέπει έτσι κάθε μέρα: τρυφερό αλλά και δυνατό.
Η μέθοδος Γκάντι, λοιπόν, προσπαθεί να συνδυάσει με τον καλύτερο και πιο άμεσο τρόπο αυτά τα δύο στοιχεία. Η ειρηνική αντίσταση μπορεί, πραγματικά, να βοηθήσει τους γονείς να αποκαταστήσουν την ισορροπία στην οικογένειά τους. Και, μάλιστα, από τη στιγμή που θα τα καταφέρουν, είναι πια περιττή…
Ναι μεν, αλλά…
Υπάρχει και αντίλογος σε αυτή τη μέθοδο. Ορισμένοι ειδικοί τη βρίσκουν υπερβολικά σκληρή και δύσκολη για τους γονείς και τα παιδιά. Μπορεί να μη χρησιμοποιούν οι γονείς βία, αλλά, από την άλλη, μήπως με αυτή την τακτική απλώς καταπιέζουν την παρόρμησή τους και επιβάλλουν την εξουσία τους με έναν άλλον τρόπο; Ο καθηγητής Omar γνωρίζει αυτό τον κίνδυνο. Όμως, όπως τονίζει, η σχέση παιδιού και γονιού έχει πάντα το στοιχείο της εξουσίας, αφού οι γονείς είναι εκείνοι που θα πρέπει να βάζουν τα όρια.
Η ειρηνική αντίσταση μπορεί να είναι «ειρηνική», αλλά ταυτόχρονα είναι και δυναμική, ενώ ο στόχος των γονιών που την εφαρμόζουν δεν είναι να νικήσουν… το παιδί. Η μαμά και ο μπαμπάς που ακολουθούν αυτή τη μέθοδο πρέπει να είναι ταυτόχρονα και τρυφεροί με τα μικρά τους. Θα πρέπει να τους λένε το «σ’ αγαπώ» και να τους δείχνουν έμπρακτα την αγάπη τους και το σεβασμό τους.
Δεν πρέπει να αποφεύγουν να «καλομαθαίνουν» το μικρό ταραξία με μια εκδρομή ή μια έξοδο για γλυκό. Όμως, αυτό θα πρέπει να το κάνουν χωρίς ανταλλάγματα, π.χ. «Αν είσαι φρόνιμος, θα πάμε σινεμά», και να δείξουν απλά στο πιτσιρίκι τους πόσο πολύ το υπολογίζουν και το εκτιμούν.
Τι είναι το «Sit-in»
O γονιός (ή και οι δύο γονείς) μπαίνει στο δωμάτιο, κλείνει πίσω του την πόρτα και κάθεται σε μια καρέκλα μπροστά στην είσοδο του παιδικού δωματίου. Με ήρεμη φωνή λέει στο παιδί: «Δεν αποδέχομαι άλλο αυτό που κάνεις (π.χ. το ότι χτυπάς και βρίζεις τα άλλα παιδιά κ.ά.). Θα μείνω εδώ και θα περιμένω από εσένα τις προτάσεις σου για το πώς μπορεί να βελτιωθεί η κατάσταση στο μέλλον».
Ο μπαμπάς (ή η μαμά) δεν πρέπει να ανοίξει διάλογο με το παιδί, να το προκαλέσει ή να απαντήσει στις προκλήσεις του. Αν το μικρό απλώσει το χέρι του, μπορεί να αμυνθεί, αλλά όχι με φωνές ή ανταποδίδοντας το χτύπημα. Στην περίπτωση που το παιδί κάνει σοβαρές προτάσεις για τη λύση του προβλήματος, θα πρέπει ο γονιός να τις συζητήσει μαζί του.
Αν πάλι το παιδί δεν προτείνει τίποτε, τότε ο γονιός θα πρέπει να παραμείνει στο δωμάτιο (μισή ή μία ώρα, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού). Αν τελικά το «Sit-in» δεν φέρει αποτέλεσμα, μπορεί να το επαναλάβει την επόμενη ή τις επόμενες μέρες. Όπως έχουν δείξει οι έρευνες, η συμπεριφορά του παιδιού καλυτερεύει ύστερα από μερικά «Sit-in». Προσοχή όμως! Το «Sit-in» δεν πρέπει να γίνεται αμέσως μετά από κάποιον καβγά.
Ψυχολογία
Όταν αρρωσταίνει η ψυχή, πονά και το σώμα
Η ψυχή (νόηση) και το σώμα αποτελούν ένα ενιαίο και αδιάσπαστο σύνολο. Οταν για οποιονδήποτε λόγο πάσχει το ένα, αναπόφευκτα πλήττεται και το άλλο. Γνωρίζουμε πλέον και αποδεχόμαστε επιστημονικά ότι ο ανθρώπινος οργανισμός αντιμετωπίζεται ως μια ενιαία ψυχοβιολογική οντότητα.
Το σύμπτωμα αντιμετωπίζεται σαν ένα στάδιο της «εξέλιξης» που έχει κάποιο νόημα, ή υποδηλώνει συχνά τη διαταραγμένη σχέση του ατόμου με το περιβάλλον του.
Τα σωματικά συμπτώματα όταν η ψυχή νοσεί
Στην τρέχουσα πραγματικότητα της πανδημίας που διαβιούμε, το άγχος, ο φόβος και η ανασφάλεια, καθώς και τα έντονα συναισθήματα θλίψης, εγκατάλειψης, έλλειψης στόχου και νοήματος όπως και αυτά της απομόνωσης που προκύπτουν, τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, μπορεί να οδηγήσουν σε ψυχοσωματικά συμπτώματα, όπως για παράδειγμα το σύνδρομο χρόνιας κοπώσεως, συχνουρία, πονοκέφαλος, ζαλάδες, αιμωδίες (μυρμηγκιάσματα), προβλήματα μνήμης (αιτία είναι η διάσπαση προσοχής από το άγχος που δημιουργεί προβλήματα στην αποθήκευση και στην ανάκληση των αποθηκευμένων στην μνήμη πληροφοριών), ανορεξία, ή αυξημένη όρεξη, βουλιμία, νυκτερινή ενούρηση σε παιδιά και εφήβους.
Το όποιο σύμπτωμα πάντα χρήζει ιατρικής εξέτασης, διάγνωσης και κατάλληλης ιατρικής αντιμετώπισης, από εξειδικευμένους γιατρούς. Οταν όμως γίνουν οι απαραίτητες εξετάσεις και αποκλειστεί ο παθολογικός παράγοντας, τότε κάποιος ψυχοσωματικός παράγοντας εμπλέκεται και επηρεάζει τον οργανισμό.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο και γιατί
Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία:
* Αναίτιους παθολογικά πονοκεφάλους έχουν συνήθως οι άνθρωποι που είναι πολύ αυστηροί με τον εαυτό τους και τελειομανείς.
* Προβλήματα στο στομάχι (χωρίς ιατρική – παθολογική αιτία) ή στο έντερο συνήθως συνδέονται με τον φόβο ή και την ανασφάλεια.
* Ο έντονος, συχνός, καταπιεσμένος και συσσωρευμένος θυμός συχνά προκαλεί ψυχοσωματικά συμπτώματα και είναι γενικότερα δείκτης δυσφορίας και μειωμένης λειτουργικότητας του ατόμου.
Πού οδηγεί ο φόβος και ο θυμός
Οταν κάποιος νιώθει έντονο φόβο, θυμό ή ανησυχία μπορεί να αναπτύξει ταχυκαρδία, αίσθημα αδιαθεσίας (ναυτία), τρέμουλο, εφίδρωση, πονοκέφαλο, έναν «κόμπο» στο στομάχι, γρήγορη αναπνοή.
Εκφράστε το συναίσθημα
Η έκφραση των συναισθημάτων είναι το «κλειδί» της ψυχοσωματικής ισορροπίας. Οταν καταπνίγουμε τον θυμό, την οργή ή τη θλίψη, τότε αυτά είναι πολύ πιθανό να αναδυθούν με τη μορφή ενός σωματικού συμπτώματος.
* Είναι σημαντικό να βλέπουμε τα πράγματα στις σωστές τους διαστάσεις. Δεν είναι λίγες οι φορές που χάνουμε την ψυχραιμία μας και μεγαλοποιούμε τα ζητήματα που αντιμετωπίζουμε, γεγονός που δεν μας βοηθά να αντιμετωπίσουμε τις καταστάσεις με δημιουργικό και αποτελεσματικό τρόπο.
* Η σωματική άσκηση μπορεί να συμβάλει στην αποφόρτιση από το στρες και στη βελτίωση της διάθεσης. Το ίδιο μπορούμε να επιτύχουμε και φροντίζοντας να εκπληρώσουμε έναν στόχο που έχουμε αφήσει σε εκκρεμότητα για μεγάλο χρονικό διάστημα ή βελτιώνοντας τη σχέση μας με ανθρώπους που είναι σημαντικοί στη ζωή μας.
Αγαπήστε, αποδεχθείτε και βελτιώστε τον εαυτό σας
* Αναγνωρίστε με ποιον τρόπο επηρεάζει το άγχος τον οργανισμό σας.
* Μειώστε τα δυσάρεστα γεγονότα – απομακρυνθείτε από τοξικούς ανθρώπους και καταστάσεις.
* Αντικαταστήστε δυσλειτουργικές συμπεριφορές με άλλες, πιο βοηθητικές.
* Επικοινωνήστε έστω και διαδικτυακά με ανθρώπους που θέλετε και νιώθετε καλά και ευχάριστα μαζί τους. Μοιραστείτε όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα και αντικαταστήστε τα με άλλα, πιο θετικά και ευχάριστα.
* Οραματιστείτε το μέλλον θετικά και θέστε στόχους μικρούς και μεγαλύτερους.
* Βρείτε το προσωπικό σας νόημα, τι είναι και τι όχι σημαντικό για εσάς και εργαστείτε προς αυτή τη κατεύθυνση.
* Ζητήστε τη συνδρομή και τη βοήθεια που χρειάζεστε και διεκδικήστε μια ευτυχισμένη και υγιή ψυχοσωματικά ζωή.
ΜΟΤΟ
«Πριν αποφασίσουμε ποια θεραπεία θα ακολουθήσουμε για το σώμα, πρέπει πρώτα να έχουμε θεραπεύσει το τραύμα της ψυχής» είπε τόσο εμπνευσμένα και ρεαλιστικά ο Ιπποκράτης
Από τη Βάσω Μακαρώνη, κλινική ψυχολόγο, ψυχοθεραπεύτρια.
Ψυχολογία
Τι θα κρατήσουμε από το λοκντάουν στη ζωή μετά
Τρέχαμε για να προλάβουμε και δεν είχαμε χρόνο για τίποτε και ξαφνικά ο χρόνος πάγωσε. Τρομαγμένοι, κλειστήκαμε στα σπίτια μας… Κι έτσι μαγειρέψαμε, κοιμηθήκαμε, είδαμε ταινίες, φάγαμε με την οικογένειά μας, ξεκαθαρίσαμε τις ντουλάπες μας, πειραματιστήκαμε με την κηπουρική, το μακιγιάζ, τις χειροτεχνίες… Τι θα κρατήσουμε από όλα αυτά;
Ο μόνος τρόπος για να περάσει κάποιος το λοκντάουν –όπως καταλάβαμε όλοι μας, χάρη στην εμπειρία μας τον τελευταίο χρόνο – είναι το να αντιμετωπίζει την κάθε μέρα χωριστά χωρίς να σκέφτεται το αύριο ή το μέλλον. Είναι μία συνθήκη δύσκολη, σκληρή, τρομακτική… Τώρα που όμως αρχίζουμε σιγά-σιγά και βλέπουμε το φως στην άκρη αυτού του τόσο σκοτεινού, μεγάλου και αποπνικτικού τούνελ αναρωτιόμαστε αν εκτός από όλα όσα χάσαμε αυτή τη χρονιά, που είναι πολλά και για κάποιους περισσότερα, υπάρχουν και κάποια που κερδίσαμε και τα οποία θα μπορέσουμε να πάρουμε μαζί μας όταν η ζωή μας γυρίσει τελικά στην προηγούμενή της κατάσταση.
Θα προσπαθήσω κι ας αποτύχει
Αν μου έλεγε κάποιος πριν από έναν χρόνο ότι φέτος θα μπορούσα χωρίς δυσκολία να φτιάξω σουφλέ σοκολάτας θα σκεφτόμουν ότι δεν με ξέρει καλά. Πόσο δε μάλλον αν μου έλεγε ότι εκτός από σουφλέ σοκολάτας θα μπορούσα πολύ άνετα να φτιάξω γαλακτομπούρεκο, εκμέκ, μπακλαβά, τάρτα μήλου (με δικό μου φύλλο), οποιαδήποτε πίτα τραβούσε η όρεξή μου, παστίτσιο, γεμιστά και άλλα πολλά. Και δεν είμαι η μόνη. Δεν λέω ότι πριν την πανδημία δεν μαγείρευα. Μαγείρευα. Αλλά δεν τολμούσα. Δεν είχα την πολυτέλεια του χρόνου αλλά ούτε και την τόλμη να διαλέξω μία συνταγή και, σαν να ξεκινούσα ένα καινούργιο άγνωστο ταξίδι, να την ολοκληρώσω. Και τότε ήρθε η καραντίνα και μας έκλεισε στα σπίτια μας, δίνοντάς μας την πολυτέλεια του προσωπικού χρόνου και παράλληλα τη διάθεση να διερευνήσουμε και να τεστάρουμε τις δυνατότητές μας. Και κάπως έτσι μαγειρέψαμε χωρίς να φοβόμαστε… Και όχι μόνο.
Κωδικός 6
Κανείς δεν εκτιμά την ελευθερία του αν δεν τη χάσει πρώτα. Κάπως έτσι έγινε και με τη σχέση μας με τη φύση, τη βόλτα στην παραλία, την άθληση στην εξοχή, το περπάτημα στο βουνό. Μόλις χάσαμε την ευκαιρία να μπορούμε να κάνουμε όλα τα υπόλοιπα στραφήκαμε στο πιο απλό, στο αρχέγονο και παράλληλα στο πιο αναγκαίο: Στην επαφή με την ομορφιά, την ενέργεια και την αισιοδοξία που μας δίνει το να βρισκόμαστε στη φύση. Κάποιοι μετακόμισαν στην επαρχία, άλλοι έκαναν τεράστιους περιπάτους με τα πόδια ή με ποδήλατο, άλλοι έτρεξαν, κολύμπησαν, φύτεψαν κήπους και μπαλκόνια. Αν χρειάζεται ένα και μόνο πράγμα να πάρουμε μαζί μας από τα όσα μάθαμε και κάναμε στο λοκντάουν, όταν η ζωή μας επιστρέψει στους φρενήρεις ρυθμούς της παλιάς μας καθημερινότητας, θα πρέπει να είναι η αγάπη και η σχέση που δημιουργήσαμε με τη φύση.
Σήμερα θα δουλέψω από το σπίτι
Η παραγωγικότητα των όσων δούλεψαν από το σπίτι στη διάρκεια αυτής της χρονιάς, όπου ο κορωνοϊός κυριάρχησε στη ζωή μας, αποδεικνύει ότι – όταν όλα γυρίσουν στους προηγούμενους ρυθμούς και επιστρέψουμε στα γραφεία μας – το να δουλεύουμε έστω κάποιες ημέρες από το σπίτι μπορεί να αποδώσει. Οσο για όλους όσοι νοσταλγήσαμε την κίνηση στον δρόμο προς τη δουλειά αλλά και τη συναναστροφή στο γραφείο με τους συναδέλφους μας, είναι σίγουρο ότι όταν ξαναγυρίσουμε στις προηγούμενες συνθήκες σύντομα θα νοσταλγήσουμε την εργασία από το σπίτι, έστω και περιστασιακά.
Ολοι μαζί στο τραπέζι
Ποιοι εργαζόμενοι είχαν την ευκαιρία να τρώνε με την οικογένειά τους συχνότερα από μία φορά την εβδομάδα ή τις 15 μέρες; Στη διάρκεια της καραντίνας είχαμε περισσότερο χρόνο με όσους κλείνει η πόρτα του σπιτιού μας με αποτέλεσμα να περάσουμε χρόνο μαζί, να μαγειρέψουμε μαζί, να παίξουμε, να τσακωθούμε και σίγουρα να φάμε. Ακόμα κι αν κάποια στιγμή βαρεθήκαμε, πράγμα λογικό και αναμενόμενο, δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε να πάρουμε μαζί μας τη σημασία του χρόνου που περνάμε με τους ανθρώπους μας ακόμα και κάνοντας πράγματα τετριμμένα και αναμενόμενα, όπως το φαγητό στο ίδιο τραπέζι.
Δικαιούμαι να ξαπλώσω στον καναπέ να δω ταινία
Θυμάμαι ότι αφού γέννησα τον πρώτο μου γιο σκέφτηκα ότι πέρασε για μένα ανεπιστρεπτί η – προ παιδιών – ζωή, όπου «δικαιούμουν», χωρίς καμία τύψη, ενοχή ή εκκρεμότητα να ξαπλώσω στον καναπέ του σαλονιού και να απολαύσω μία, δύο ή και περισσότερες ταινίες. Αλλά ακόμα και όσο τα παιδιά μου μεγάλωναν εγώ και πάλι δεν είχα χρόνο…
Μέχρι που τον Μάρτιο του 2020 ξαφνικά ο χρόνος μού χαρίστηκε και αφού τακτοποίησα τα πάντα στο σπίτι μου, έλυσα όσες εκκρεμότητες μπορούσα και τα έβαλα όλα στη θέση τους, χαλάρωσα, αφού δεν μπορούσα να κάνω κι αλλιώς, και… τεμπέλιασα. Ο,τι κι αν σημαίνει η τεμπελιά για τον καθένα μας, όπως το να κοιμηθούμε περισσότερο το πρωί, να απολαύσουμε μία ή και δύο ταινίες, να διαβάσουμε το βιβλίο μας στη μέση της ημέρας, να ακούσουμε μουσική, να φτιάξουμε τα νύχια μας, ακόμα και να κοιτάμε το ταβάνι, αλλά όλα αυτά χωρίς καμία απολύτως τύψη ή ενοχή.
Αυτό το δικαίωμά μας στην τεμπελιά το οποίο έχουμε συνηθίσει να στερούμε από τον εαυτό μας αλλά και από τα παιδιά μας, χρειάζεται να το κρατήσουμε και μετά το λοκντάουν. Οταν η ζωή θα ξαναγίνει βιαστική και όλοι θα «πρέπει να είμαστε συνεχώς απασχολημένοι δημιουργικά και παραγωγικά». Τότε θα έχει αξία να θυμηθούμε ή να μην ξεχάσουμε πόσο χρειαζόμαστε αυτή την ξεκούραση χωρίς ενοχές και εκκρεμότητες να καραδοκούν για να μας ενοχλήσουν όσο εμείς ρεμβάζουμε απολαμβάνοντας τη ζωή, που δυστυχώς ή ευτυχώς δεν είναι τίποτε άλλο από το τώρα.
Τρέμω την ώρα που θα βοηθήσω τα παιδιά μου με το διάβασμα
Πριν τον κορωνοϊό το να βοηθήσω τα παιδιά μου με το διάβασμα μού φαινόταν τόσο δύσκολο όσο οι εξετάσεις για το πανεπιστήμιο. Αυτά να δυσανασχετούν κι εγώ να θυμώνω, να απογοητεύομαι και να απελπίζομαι. Μέχρι που χρειάστηκε όχι απλά να βοηθάω με τα μαθήματα αλλά και να υποκαταστήσω τον δάσκαλό τους κατά κάποιον τρόπο.
Και τότε συνειδητοποίησα ότι για να μπορέσω να τους βοηθήσω πραγματικά χρειαζόταν να κατανοήσω τη θέση τους: Τόσον καιρό μακριά από τους φίλους τους, τον δάσκαλό τους, πίσω από μία οθόνη να προσπαθούν να μάθουν καινούργια πράγματα. Και κάπως έτσι νιώθοντας κατανόηση για τη δύσκολη νέα κατάσταση στην οποία βρίσκονταν τα παιδιά μου αλλά κι εγώ μαζί τους, κατάφερα να τα βοηθήσω ουσιαστικά. Αυτή την κατανόηση θέλω να πάρω μαζί μου μετά το λοκντάουν. Για τα παιδιά μου, για όλους τους φίλους και τους αγαπημένους μου αλλά και για εμένα την ίδια.
Η διαφοροποίηση της μουσικής – η απόλυτη συνταγή επιτυχίας;
Όσο αφήνεις το παρελθόν να σε στοιχειώνει, τόσο λιγότερο θα απολαμβάνεις τη ζωή σου
Τάσος Λειβαδίτης: «Μάθε να αγαπάς αυτούς που δεν πληγώνουν την αγάπη»
Δε κλαίω γιατί είμαι αδύναμος! Κλαίω γιατί είμαι ζωντανός!
Devops Companies
27 May 2022 at 2:46 am
405357 734056Hey there! Excellent post! Please when all could see a follow up! 638311
บาคาร่า
25 September 2022 at 2:02 am
882932 453583I like this site its a master peace ! Glad I identified this on google . 435491
แทงบอล betclic88
6 March 2023 at 6:59 pm
93638 533755I actually like your article. It is evident that you have a great deal expertise on this topic. Your points are nicely made and relatable. Thanks for writing engaging and fascinating material. 738248
martinique
27 March 2023 at 2:38 pm
Thanks for your article. What I want to say is that when searching for a good on-line electronics go shopping, look for a web page with entire information on critical factors such as the privacy statement, safety details, any payment options, and also other terms and also policies. Often take time to read the help plus FAQ pieces to get a much better idea of what sort of shop is effective, what they can do for you, and just how you can take full advantage of the features.