Ψυχολογία
Διαχειριστείτε το άγχος σας και βελτιώστε την ποιότητα ζωής σας
Το άγχος αφορά συναισθηματικές καταστάσεις διέγερσης και έντασης και είναι συχνά μια βασανιστική κατάσταση απόγνωσης. Χαρακτηρίζεται από τη διάχυτη εντύπωση ενός μεγάλου κινδύνου λιγότερο ή περισσότερο πραγματικού, φυσικού ή ψυχικού, και συχνά μόλις συνειδητού, μπροστά στον οποίο νιώθει κανείς αδύναμος. Τις περισσότερες φορές η κατάσταση αυτή ακολουθείται από νευροφυτικές τροποποιήσεις, όπως αυτές που παρατηρούνται στα συγκινησιακά σοκ.
Το άγχος δεν αποτελεί οπωσδήποτε παθολογικό φαινόμενο. Σε σημαντικές καταστάσεις της ζωής, όταν μια νέα προσαρμογή φαίνεται αναγκαία, το άτομο περιέρχεται πρόσκαιρα σε κατάσταση άγχους.
Έτσι για παράδειγμα είναι φυσικό να υπάρχει άγχος όταν το άτομο βρίσκεται σε μια κατάσταση κινδύνου. Τότε το άγχος ονομάζεται αντικειμενικό. Όταν όμως το άτομο βιώνει άγχος χωρίς να υπάρχει αντικειμενικός λόγος, τότε μιλάμε για νευρωτικό άγχος.
Πολλοί άνθρωποι στην καθημερινή μας ζωή ταλαιπωρούνται από το άγχος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να χειροτερεύει το επίπεδο ζωής τους, αφού βρίσκονται συνέχεια σε μια κατάσταση κινδύνου και δεν μπορούν να χαλαρώσουν και να χαρούν τις χαρές της ζωής. Ως αποτέλεσμα του άγχους παρουσιάζονται γενικότερες διαταραχές της υγείας, οφειλόμενες σε αποσυντονισμό της λειτουργίας του αυτονόμου νευρικού συστήματος.
Εδώ χρειάζεται να αναφέρουμε μερικές βασικές πληροφορίες για το Νευρικό σύστημα. Νευρικό σύστημα ονομάζεται το πλήρες σύστημα δομών και οργάνων που αποτελούνται από νευρικό ιστό. Διακρίνεται στο κεντρικό νευρικό σύστημα και στο αυτόνομο νευρικό σύστημα.. Το κεντρικό νευρικό σύστημα υποβοηθά τις εκούσιες, συνειδητές αισθητήριες και κινητικές λειτουργίες, ενώ το αυτόνομο νευρικό σύστημα υποβοηθά τις λειτουργίες των σπλάχνων που είναι αυτόματες, δηλαδή ακούσιες, και διακρίνεται στο συμπαθητικό και στο παρασυμπαθητικό σύστημα.
Το συμπαθητικό σύστημα, όταν διεγείρεται προκαλεί την γενικότερη διέγερση του οργανισμού, όπως αύξηση του καρδιακού ρυθμού, αύξηση της αναπνοής κτλ. Κινητοποιείται όταν το άτομο βρίσκεται σε κίνδυνο και βοηθάει τον οργανισμό στο να μπορέσει να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο.
Με άλλα λόγια εξυπηρετεί στην κινητοποίηση των καταβολικών διεργασιών (εκείνες που περιλαμβάνουν την κατανάλωση ενέργειας). Το άγχος έχει σχέση με αυξημένη λειτουργία του συμπαθητικού.
Το παρασυμπαθητικό λαμβάνει μέρος στην αφομοίωση και διατήρηση των λειτουργιών που διατηρούν και προστατεύουν τη σωματική λειτουργία και είναι κυρίαρχο κατά τη διάρκεια ήσυχων, γαλήνιων περιόδων. Με το παρασυμπαθητικό ο οργανισμός αναπληρώνει τις απώλειες που προκλήθηκαν κατά τη «μάχη» κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του συμπαθητικού. Με άλλα λόγια εξυπηρετεί στην κινητοποίηση των αναβολικών διεργασιών (εκείνες που συμπεριλαμβάνουν συγκέντρωση ενέργειας).
Το συμπαθητικό και παρασυμπαθητικό έχουν ανταγωνιστικές λειτουργίες. Όμως αλληλεπιδρούν και συνεργάζονται κατά πολλούς τρόπους. Έτσι όταν χρειάζεται να εργαστούμε κατά τη διάρκεια της ημέρας χρειαζόμαστε τις λειτουργίες του συμπαθητικού. Όταν αργότερα ξεκουραζόμαστε και αναπληρώνουμε τις απώλειες χρειαζόμαστε τις λειτουργίες του παρασυμπαθητικού. Τα δύο αυτά συστήματα πρέπει να βρίσκονται σε ισορροπία.
Βλέπουμε από τα παραπάνω το πόσο σημαντικό είναι το άγχος για την επιβίωσή μας. Όμως οι περισσότεροι άνθρωποι που βιώνουν άγχος δεν έχουν την απαραίτητη ποσότητα που χρειάζεται αλλά το έχουν σε αυξημένη. Αντιμετωπίζουν συνέχεια φανταστικούς κινδύνους με αποτέλεσμα να υπερλειτουργεί το συμπαθητικό σύστημα.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα μια γενική ανισορροπία στον οργανισμό, η οποία μπορεί να εκδηλώνεται με συμπτώματα από διάφορα συστήματα. Οι άνθρωποι αυτοί χρειάζονται να διδαχθούν μια μεθοδολογία και να μπουν σε ένα πρόγραμμα που θα τους μάθει να χειρίζονται το άγχος τους. Στη συνέχεια θα αναπτυχθεί μια εξαιρετικά απλή και αποτελεσματική μεθοδολογία που βοηθάει στο χειρισμό του stress.
Πριν περιγραφεί το κυρίως πρόγραμμα, είναι σκόπιμο να αναφέρουμε λίγα λόγια για το αναπνευστικό σύστημα.
Με τον όρο αναπνοή εννοούμε τη μεταφορά αερίων προς και από τα κύτταρα αλλά και τις βιολογικές επεξεργασίες οξείδωσης που γίνονται μέσα στα κύτταρα με τη βοήθεια του οξυγόνου και μελετώνται με βιοχημικές μεθόδους.
Στα ζώα που αναπνέουν με πνεύμονες, τα αέρια φτάνουν σ’ αυτούς με την αναπνευστική οδό (λάρυγγας, τραχεία, βρόγχοι). Στους πνεύμονες, οξυγόνο από τον εισπνεόμενο αέρα διαχέεται στο αίμα και αντίθετα CO2 από το αίμα διαχέεται στον εκπνεόμενο αέρα.
Η μεταφορά των αερίων μεταξύ των πνευμόνων και των ιστών των διαφόρων οργάνων γίνεται με την κυκλοφορία του αίματος. Κατά την ενδοκυτταρική βιολογική οξείδωση, τα μεγαλομοριακά υλικά διασπώνται σε μικρότερα και με μικρότερη ενέργεια προϊόντα και έτσι από την καύση των υδατανθράκων και των λιπών απελευθερώνεται ενέργεια, Η20 και CO2.
Τα όργανα του αναπνευστικού συστήματος χρησιμεύουν για τη μεταφορά των αερίων. Ο εισπνεόμενος αέρας διέρχεται από τη ρινική (ή τη στοματική) κοιλότητα, το φάρυγγα, το λάρυγγα και την τραχεία με τους βρόγχους και φτάνει στους πνεύμονες όπου γίνεται η ανταλλαγή των αερίων μεταξύ αέρα και αίματος.
Ένα μεγάλο μέρος της αναπνευστικής οδού, οι βρόγχοι, βρίσκονται και διακλαδίζονται μέσα στους πνεύμονες. Τμήμα της αναπνευστικής οδού, η άνω αεροφόρος οδός, βρίσκεται στην κεφαλή (ρινική κοιλότητα, παραρρινικοί κόλποι και φάρυγγας). Από πρακτική άποψη στην άνω αεροφόρο οδό περιλαμβάνεται και η στοματική κοιλότητα. Η κάτω αεροφόρος οδός (λάρυγγας, τραχεία, βρόγχοι και πνεύμονες) βρίσκονται στον τράχηλο και στο θώρακα.
Ο αέρας κατά τη διέλευσή του από τα διάφορα τμήματα της αναπνευστικής οδού καθαρίζεται, υγραίνεται και θερμαίνεται.
Κατά την αναπνοή, ο όγκος του θώρακα μεγαλώνει και μικραίνει εναλλάξ. Σ’ αυτό επιδρούν δυο μηχανισμοί: η πλευρική και η διαφραγματική αναπνοή. Το διάφραγμα μπορεί να προωθείται σαν «έμβολο» μέσα στη «σύριγγα» που λέγεται θωρακική κοιλότητα και στη συνέχεια να επανέρχεται στην αρχική του θέση. Έτσι μπορεί να προωθεί προς τα έξω (εκπνοή) ή να έλκει προς τα μέσα (εισπνοή) τον αέρα, διαμέσου της τραχείας. Με τις αναπνευστικές κινήσεις ο θώρακας μεταβάλλει συνεχώς τις διαμέτρους του. Κατά την ήρεμη αναπνοή οι μεταβολές των όγκων της θωρακικής κοιλότητας οφείλονται κατά 75% στη διαφραγματική αναπνοή.
Κατά τη διαφραγματική αναπνοή σημαντικό ρόλο παίζουν τα όργανα και τα τοιχώματα του τοίχους της κοιλιάς. Το ήπαρ, «ο πυρήνας» του «εμβόλου», ανέρχεται και κατέρχεται. Κατά την εισπνοή το διάφραγμα κατεβαίνει και δημιουργείται κενός χώρος. Έτσι οι πνεύμονες κατεβαίνουν και καταλαμβάνουν τον κενό χώρο που δημιουργείται. Αυτό διευκολύνει την καλύτερη πλήρωση των πνευμόνων με αέρα. Κατά την εκπνοή το διάφραγμα ανεβαίνει προς τα επάνω και ο πνεύμονας αδειάζει.
ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Η αναπνοή είναι σημαντικότατη λειτουργία για τον οργανισμό. Ένα άτομο που δεν αναπνέει σωστά, δεν παίρνει την κατάλληλη ποσότητα οξυγόνου. Έτσι αρχίζει ο οργανισμός να βρίσκεται σε μια κατάσταση ελαττωμένης οξυγόνωσης.
Αυτό επεμβαίνει σε διάφορες λειτουργίες του οργανισμού, προκαλώντας μια ανισορροπία.
Μια από τις πολλές εκδηλώσεις αυτής της ανισορροπίας είναι το αυξημένο άγχος. Ο κύριος λόγος, που ένα άτομο ενώ ζει σε φυσιολογικές συνθήκες οξυγονώνεται ανεπαρκώς, είναι ο λανθασμένος τρόπος αναπνοής. Ο λανθασμένος αυτός τρόπος συνίσταται στην ελλιπή χρησιμοποίηση της διαφραγματικής αναπνοής.
Μπορούμε να διακρίνουμε δυο τρόπους λανθασμένης αναπνοής.
Στην πρώτη περίπτωση το διάφραγμα είναι δυσκίνητο και έχει χάσει μεγάλο μέρος της ελαστικότητάς του. Κατά την εισπνοή το διάφραγμα δεν κατέρχεται πλήρως. Έτσι δεν γεμίζουν επαρκώς οι πνεύμονες.
Στη δεύτερη περίπτωση συμβαίνει ένας αποσυντονισμός κατά την αναπνοή. Το διάφραγμα ανεβαίνει κατά την εισπνοή και κατεβαίνει κατά την εκπνοή. Έτσι κατά την εισπνοή οι πνεύμονες πιέζονται από το ανερχόμενο διάφραγμα και εμποδίζονται συστηματικά στη λειτουργία τους.
Σε αυτή την περίπτωση η ανεπαρκής οξυγόνωση είναι ακόμα μεγαλύτερη.
Βασική προϋπόθεση για να μπορούμε να μάθουμε να χειριζόμαστε το stress είναι να αποκαταστήσουμε στο φυσιολογικό την αναπνευστική μας λειτουργία.
Βασικό μας μέλημα για να αποκαταστήσουμε στο φυσιολογικό την αναπνευστική μας λειτουργία είναι να μπορούμε να αναπνέουμε σωστά διαφραγματικά. Έτσι κατά την εισπνοή πρέπει να κατεβαίνει το διάφραγμα προς τα κάτω. Εμείς το αντιλαμβανόμαστε αυτό βλέποντας το κοιλιακό μας τοίχωμα να βγαίνει προς τα έξω.
Κατά την εκπνοή συμβαίνει το αντίθετο. Το διάφραγμα ανεβαίνει προς τα πάνω. Εμείς το αντιλαμβανόμαστε αυτό βλέποντας το κοιλιακό μας τοίχωμα να μπαίνει προς τα μέσα.
Για να αποκαταστήσουμε στο φυσιολογικό την αναπνευστική μας λειτουργία αρχίζουμε να εφαρμόζουμε την παρακάτω άσκηση τουλάχιστον για 5 λεπτά τρεις φορές την ημέρα. Καθόμαστε ξαπλωμένοι στο κρεβάτι ανάσκελα. Βάζουμε πάνω στην κοιλιά μας ένα βιβλίο ή σταυρώνουμε τα χέρια μας στο ύψος του ομφαλού. Αρχίζουμε και παίρνουμε εισπνοές. Κατά την εισπνοή πρέπει να βλέπουμε το βιβλίο (ή τα χέρια μας) να ανυψώνεται προς τα πάνω.
Κατά την εκπνοή πρέπει να βλέπουμε το βιβλίο (ή τα χέρια μας) να κατεβαίνουν. Το βάθος της εισπνοής πρέπει να είναι τόσο ώστε να μην κουράζεστε. Όσο περνάνε οι μέρες θα ανακαλύψετε ότι θα μπορείτε να αναπνέετε βαθύτερα και καλύτερα.
Αν τις πρώτες μέρες νοιώσετε ζαλάδα κατά τη διάρκεια των ασκήσεων μην ανησυχήσετε. Οφείλεται στην αυξημένη πρόσληψη οξυγόνου. Αυτό συμβαίνει σε άτομα που για χρόνια δεν ανέπνεαν σωστά. Απλά σταματήστε για λίγο την άσκηση και μπορείτε να συνεχίσετε αργότερα. Αν σας βολεύει μπορείτε να σπάσετε τα τρία πεντάλεπτα σε οχτώ δίλεπτα. Αν κατά τη διάρκεια της άσκησης σας πιάσει ο ύπνος, μην ανησυχήσετε. Η άσκηση έχει επιτελέσει το σκοπό της. Σας χαλάρωσε αρκετά και κοιμηθήκατε.
Εφαρμόζοντας αυτό το πρόγραμμα καθημερινά θα παρατηρήσετε ότι σταδιακά θα βελτιωθεί ο τρόπος που αναπνέετε αλλά και επιπλέον θα νοιώθετε πιο χαλαροί. Αυτό θα συμβεί έμμεσα εξαιτίας της αυξημένης οξυγόνωσης. Το πρόγραμμα αυτό θα συνεχιστεί μέχρι που ο προηγούμενος τρόπος ελλιπούς αναπνοής αντικατασταθεί με τον νέο τρόπο που μάθατε με την άσκηση. Αυτό το διάστημα είναι καθαρά εξατομικευμένο. Άλλοι θα χρειαστούν μερικές εβδομάδες άλλοι μερικούς μήνες, άλλοι ίσως και περισσότερο. Πάντως σε καμιά περίπτωση δεν βλάπτει και συντελεί στην ψυχοσωματική σας ισορροπία.
Μετά τον πρώτο καιρό μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια πιο προχωρημένη εφαρμογή της άσκησης. Η άσκηση αυτή περιλαμβάνει: εισπνοή (μέτρημα ως το τρία ή τέσσερα), κράτημα με τους πνεύμονες γεμάτους (μέτρημα ως το τρία ή τέσσερα), εκπνοή (μέτρημα ως το τρία ή τέσσερα), κράτημα με τους πνεύμονες άδειους (μέτρημα ως το τρία ή τέσσερα). Μια παραλλαγή της άσκησης μπορεί να γίνεται κατά το περπάτημα, μετράμε τον ίδιο αριθμό βημάτων για κάθε φάση.
Οι παραπάνω ασκήσεις που εδόθησαν έχουν ως σκοπό να σας βοηθήσουν να αποκαταστήσετε στο φυσιολογικό την λειτουργία της αναπνοής σας. Το αποτέλεσμά τους είναι σίγουρο και σταθερό, αλλά δεν είναι άμεσο.
Για άμεση αντιμετώπιση του άγχους σε οξεία φάση σας προτείνουμε την εξής άσκηση:
Μόλις νοιώσετε άγχος πάρτε βαθιά εισπνοή με τον τρόπο που έχουμε περιγράψει. Κρατήστε την αναπνοή όσο περισσότερο μπορείτε(όπως όταν κάνουμε μακροβούτι στη θάλασσα). Μετά εκπνεύστε. Ταυτόχρονα μπορείτε να λέτε στον εαυτό σας «Χαλάρωσε, χαλάρωσε, χαλάρωσε…». Επαναλάβετέ το λίγες φορές μέχρι να νοιώσετε χαλαροί. Συνήθως δεν χρειάζεται πάνω από τρεις φορές. Η άσκηση αυτή έχει την ιδιότητα να φρενάρει το συμπαθητικό και να ελαττώνει το άγχος. Μπορείτε να την επαναλάβετε όσες φορές το χρειαστείτε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Είναι απλή, μικρής διάρκειας, δεν χρειάζεται ιδιαίτερες διαδικασίες. Μπορείτε να την κάνετε κατά τη διάρκεια της εργασίας σας, χωρίς να είστε υποχρεωμένοι να την διακόπτετε.
Σας περιέγραψα παραπάνω ένα απλό πρόγραμμα, το οποίο σας δίνει τη δυνατότητα να βελτιώσετε την ποιότητα ζωής σας. Αποτελεί ένα σπουδαίο εργαλείο πρόληψης. Το πρόγραμμα αυτό δεν μπορεί να υποκαταστήσει την παρέμβαση των ειδικών σε οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας έχετε. Μπορεί όμως η εφαρμογή του να βοηθήσει το έργο τους. Γιατί είναι γνωστό ότι το αποτέλεσμα των διαφόρων θεραπειών ποικίλλει ανάλογα με την στάση του ασθενή. Ο ήρεμος και χαλαρός ασθενής βοηθάει τον ιατρό και κατά συνέπεια τον εαυτό του, όταν αντιμετωπίζει πρόβλημα υγείας.
Τελειώνοντας θα ήθελα να σας τονίσω ότι είναι σημαντικό να μην χρησιμοποιείτε μεγάλες ποσότητες ουσιών που διεγείρουν το νευρικό σύστημα, όπως η καφεΐνη. Αυτές οι ουσίες διεγείρουν το συμπαθητικό σύστημα και συντελούν στην εμφάνιση της ανισορροπίας του νευροφυτικού συστήματος και κατ’ επέκταση σε όλο τον οργανισμό. Το καλύτερο για την υγεία σας θα ήταν να τις αποφεύγετε εντελώς.
Προσπαθήστε να εφαρμόσετε το παραπάνω πρόγραμμα στον εαυτό σας. Όταν το κατανοήσετε, διδάξτε το στους δικούς σας ανθρώπους. Μπορείτε έτσι να τους βοηθήσετε να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους.
Γιώργος Λουκάς, Ψυχίατρος – Ομοιοπαθητικός
Ψυχολογία
Δεν ακούει κανέναν το παιδί σας; Χρησιμοποιείστε τη μέθοδο «Γκάντι»
Το μικρό σας σας χτυπάει, αρνείται να σας υπακούσει… Με λίγα λόγια, μπροστά σας έχετε έναν μικρό… αντάρτη.
Με τη συμπεριφορά του πραγματικά σας φέρνει στα όριά σας. Τι κάνουμε λοιπόν; Σε αυτές τις δύσκολες περιπτώσεις μπορεί να βοηθήσει μια νέα μέθοδος. Το όνομά της; Ειρηνική αντίσταση! Πρότυπό της; Ο Μαχάτμα Γκάντι.
Ακόμη και τα πιο ήρεμα και υπάκουα πιτσιρίκια κάποια στιγμή αναστατώνουν τους γονείς τους. Γι’ αυτό και οι μικροεντάσεις δεν λείπουν σχεδόν από καμία οικογένεια. Είτε γιατί ο μικρός δεν μάζεψε τα παιχνίδια του από το καθιστικό είτε γιατί τα αδελφάκια τσακώνονται μεταξύ τους για το τελευταίο ποτήρι χυμό, με αποτέλεσμα ο μπαμπάς ή η μαμά να αναγκάζεται να βάζει τις φωνές. Όλα αυτά είναι απολύτως φυσιολογικά και συμβαίνουν και στις… καλύτερες οικογένειες.
Αν όμως το τρίχρονο πιτσιρίκι σας σας χτυπάει, αν το πεντάχρονο αγοράκι σας προσβάλλει και κοροϊδεύει τη νηπιαγωγό του, αν σας πιέζει ζητώντας διάφορα πράγματα με επίμονο και άσχημο τρόπο (π.χ. λειχουδιές, χρήματα, περισσότερη τηλεόραση), αν πρέπει να το παρακαλάτε με τις ώρες για να πάει στο κρεβάτι ή να φάει όλο το φαγητό του ή αν σας απειλεί ότι θα «αυτοκτονήσει», τότε τα πράγματα αλλάζουν.
Εδώ δεν πρόκειται για συνηθισμένες σκανδαλιές και γκρίνιες, αλλά για προβληματική συμπεριφορά. Ανεξάρτητα από τις αιτίες της, αυτή η συμπεριφορά διαταράσσει την οικογενειακή ισορροπία και φέρνει τα… πάνω κάτω στο σπίτι. Οι γονείς ταλαντεύονται ανάμεσα στην οργή και την απελπισία, τα πιτσιρίκια δοκιμάζουν τα όρια και τα νεύρα του μπαμπά και της μαμάς και απολαμβάνουν την εξουσία τους.
Υπάρχει… σωτηρία; Ναι! Αρκεί να ακολουθήσετε τη νέα τακτική που προτείνει ο καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ, Ηaim Omer, η οποία βασίζεται στη στάση και τη φιλοσοφία του Μαχάτμα Γκάντι. Δηλαδή στην ήρεμη μεν αλλά αποτελεσματική αντίσταση.
Ο Ινδός πολιτικός είχε καταφέρει να πηγαίνει κόντρα στους Βρετανούς αποικιοκράτες, χωρίς όμως η σύγκρουσή τους να βγαίνει εκτός ελέγχου και να οδηγεί σε καταστροφή. Ποιο ήταν το «όπλο» του; Η ειρηνική, χωρίς χρήση βίας, αντίσταση. Δεν θα μπορούσαν άραγε και οι γονείς να επωφεληθούν από αυτή την τακτική;
Μια πρωτοποριακή μέθοδος
Εδώ και πολλά χρόνια ο καθηγητής Ψυχολογίας Ηaim Omer δουλεύει και δοκιμάζει τη μέθοδό του σε οικογένειες στη Γερμανία και το Ισραήλ. Όλοι οι γονείς που συμμετέχουν στις έρευνές του μοιάζουν μεταξύ τους. Δηλαδή είναι μαμάδες και μπαμπάδες που έχουν μια ολέθρια έχθρα με τα μικρά τους, που βρίσκονται σε διαρκή σύγκρουση εξουσίας με τα πιτσιρίκια τους, συνήθως για ασήμαντες αφορμές.
Ή, από την άλλη, είναι γονείς που έχουν… παραδώσει τα όπλα και έχουν γίνει παιχνιδάκι στα χέρια του απαιτητικού παιδιού τους. Μάλιστα, ήδη η μέθοδος του καθηγητή Omer χρησιμοποιείται με επιτυχία από τους ειδικούς παιδοψυχολόγους στη Γερμανία σε μικρά και μεγάλα παιδιά.
Ποιο είναι, όμως, το μυστικό της νέας μεθόδου; Λοιπόν, οι γονείς, ανεξάρτητα από την ηλικία του παιδιού τους, θα πρέπει να σταματήσουν να «απαντούν» στις προκλήσεις του και να μην παρασύρονται σε μια κόντρα που δεν οδηγεί πουθενά, σε αυτόν το φαύλο κύκλο τού «Θα το κάνεις»-«Όχι, δεν θα το κάνω». Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ας δούμε τι προτείνει η νέα μέθοδος:
Όχι κήρυγμα
Οι γονείς πρέπει να σταματήσουν το κήρυγμα, τα παρακάλια, τις ατέλειωτες συζητήσεις. Το μόνο που καταφέρνουν με όλα αυτά είναι να εξαντλούνται οι ίδιοι και στο τέλος το μικρό να κάνει τελικά το δικό του!
Ψυχραιμία και όχι άμεσες αντιδράσεις
Οι γονείς πρέπει να μάθουν να παραμένουν ήρεμοι σε έντονες καταστάσεις και να μην παρασύρονται από την ένταση της στιγμής. Αν, για παράδειγμα, το μικρό τους τους χαστουκίσει, θα πρέπει να μείνουν αρχικά σιωπηλοί και να συλλογιστούν αυτό που συνέβη.
Έτσι θα συγκρατήσουν την οργή τους, που μπορεί να οδηγήσει σε λάθος αντιδράσεις. Θα «απαντήσουν» στην κακή συμπεριφορά του παιδιού τους μόνο αφού περάσει κάποιος χρόνος: μισή ώρα αν το παιδί είναι κάτω των 6 ετών και μία μέρα αν είναι μεγαλύτερο.
Ξεκαθάρισμα… λογαριασμών με «Sit-in»!
Θα πρέπει να είναι ξεκάθαροι και σαφείς με το παιδί! Δηλαδή, θα πρέπει να του ανακοινώσουν ότι από εδώ και στο εξής δεν θα ανέχονται πια την άσχημη συμπεριφορά του. Επειδή όμως ένα πεντάχρονο που χτυπάει π.χ. συστηματικά τα συνομήλικά του ή φέρεται πολύ άσχημα στη μητέρα του δεν… παίρνει και πολύ στα σοβαρά υπόψη του τέτοιου είδους ανακοινώσεις, θα πρέπει οι γονείς να κάνουν την ανακοίνωσή τους με τον πιο σωστό τρόπο. Ποιος είναι αυτός;
Το «Sit-in». Δηλαδή, οι γονείς θα πρέπει να κάνουν «κατάληψη» στο δωμάτιο του παιδιού, να καθίσουν σε μια καρέκλα και να πουν με πολύ σοβαρό ύφος στο μικρό ότι δεν πρόκειται να ανεχτούν πια τη συμπεριφορά του και ότι περιμένουν, εδώ και τώρα, από εκείνο, τις προτάσεις του για να λυθεί το πρόβλημα.
Όπως τονίζουν οι ειδικοί της μεθόδου, «με το Sit-in δεν επιβάλλουμε τίποτα στο παιδί, αλλά αντίθετα το ενθαρρύνουμε να βρει μόνο του τη λύση. Οι γονείς δεν είναι ούτε αυθεντίες που γνωρίζουν τα πάντα ούτε ρομπότ-παιδαγωγοί που μοιράζουν επιβραβεύσεις ή τιμωρίες».
Μια αγκαλιά στις δύσκολες στιγμές
Αν το παιδί είναι μικρό (2-3 ετών) και έχει κάποιο από τα γνωστά ξεσπάσματα θυμού αυτής της ηλικίας, δηλαδή πέφτει στο πάτωμα, ουρλιάζει, καταστρέφει αντικείμενα ή απειλεί να κάνει κακό στον εαυτό του, οι γονείς μπορούν να το ηρεμήσουν με μια λαβή που ονομάζεται «η αγκαλιά της αρκούδας».
Σε αυτή την περίπτωση ο ενήλικος παίρνει το παιδί στην αγκαλιά του και κλείνει σφιχτά γύρω του τα χέρια του, έτσι ώστε το μικρό να μην μπορεί να κάνει καμία κίνηση. Το μήνυμα που παίρνει το πιτσιρίκι είναι το εξής: «Είμαι εδώ. Θα μείνω εδώ. Δεν θα σε αφήσω να συνεχίσεις αυτό που κάνεις».
Μάρτυρες «υπεράσπισης»
Συνήθως οι γονείς επιθετικών παιδιών αισθάνονται ντροπή για τη συμπεριφορά του μικρού τους και αποφεύγουν να μιλούν γι’ αυτό το θέμα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, όμως, είναι σημαντικό να σπάσουν τη σιωπή τους και να αναζητήσουν τη βοήθεια κάποιου δικού τους άνθρωπου: είτε μιας φίλης, είτε ενός θείου ή θείας του παιδιού.
Αυτό το άτομο μπορεί να μεσολαβήσει στους καβγάδες τους με το μικρό, να χρησιμεύσει ως «μάρτυρας υπεράσπισης» των γονιών και να δείξει στο παιδί ότι βρίσκει σωστή την απόφαση και τη θέση του μπαμπά ή της μαμάς. Ας μην ξεχνάμε ότι ο κύκλος των γονιών -οι φίλοι και οι συγγενείς- παίζει σπουδαίο ρόλο για τα παιδιά, αφού αντιπροσωπεύει για εκείνα τον κόσμο των ενηλίκων.
Βλέποντας το μικρό ότι αυτός ο κόσμος αποδέχεται και στηρίζει τους γονείς, ηρεμεί και αισθάνεται μεγαλύτερη ασφάλεια και σιγουριά για τους δικούς του, τους σέβεται και τους υπολογίζει.
Mαζί στο γραφείο
Αν το παιδί είναι μεγαλύτερο, οι γονείς μπορούν να εφαρμόσουν την τακτική «Τime-in». Δηλαδή, το παιδί είναι υποχρεωμένο να περάσει μία μέρα με τον μπαμπά ή τη μαμά στο χώρο της εργασίας τους.
Τα οφέλη
Εφαρμόζοντας αυτή τη μέθοδο, οι γονείς κερδίζουν πολλά. Πρώτα απ όλα, αποκτούν υπόσταση ως γονείς. Τι σημαίνει αυτό; Ότι παύουν να είναι… αόρατοι για το μικρό. Έτσι γίνονται πιο δυνατοί και κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Και αυτή η δύναμη είναι το αντίθετο της εξουσίας, που καταπιέζει και εξουδετερώνει το παιδί. Ας μην ξεχνάμε ότι οι τιμωρίες και οι απειλές απομακρύνουν το παιδί από το γονιό.
Αντίθετα, η δύναμη που πηγάζει από την ειρηνική αντίσταση φέρνει το παιδί πιο κοντά στο γονιό, γίνεται μια γέφυρα επικοινωνίας.
Τα παιδιά αναπτύσσονται πιο σωστά όταν αισθάνονται όχι μόνο την αγάπη και την τρυφερότητα των γονιών τους, αλλά και τη δύναμή τους και την αποφασιστικότητά τους. Είναι δύσκολο φυσικά να κάνεις το παιδί σου να σε βλέπει έτσι κάθε μέρα: τρυφερό αλλά και δυνατό.
Η μέθοδος Γκάντι, λοιπόν, προσπαθεί να συνδυάσει με τον καλύτερο και πιο άμεσο τρόπο αυτά τα δύο στοιχεία. Η ειρηνική αντίσταση μπορεί, πραγματικά, να βοηθήσει τους γονείς να αποκαταστήσουν την ισορροπία στην οικογένειά τους. Και, μάλιστα, από τη στιγμή που θα τα καταφέρουν, είναι πια περιττή…
Ναι μεν, αλλά…
Υπάρχει και αντίλογος σε αυτή τη μέθοδο. Ορισμένοι ειδικοί τη βρίσκουν υπερβολικά σκληρή και δύσκολη για τους γονείς και τα παιδιά. Μπορεί να μη χρησιμοποιούν οι γονείς βία, αλλά, από την άλλη, μήπως με αυτή την τακτική απλώς καταπιέζουν την παρόρμησή τους και επιβάλλουν την εξουσία τους με έναν άλλον τρόπο; Ο καθηγητής Omar γνωρίζει αυτό τον κίνδυνο. Όμως, όπως τονίζει, η σχέση παιδιού και γονιού έχει πάντα το στοιχείο της εξουσίας, αφού οι γονείς είναι εκείνοι που θα πρέπει να βάζουν τα όρια.
Η ειρηνική αντίσταση μπορεί να είναι «ειρηνική», αλλά ταυτόχρονα είναι και δυναμική, ενώ ο στόχος των γονιών που την εφαρμόζουν δεν είναι να νικήσουν… το παιδί. Η μαμά και ο μπαμπάς που ακολουθούν αυτή τη μέθοδο πρέπει να είναι ταυτόχρονα και τρυφεροί με τα μικρά τους. Θα πρέπει να τους λένε το «σ’ αγαπώ» και να τους δείχνουν έμπρακτα την αγάπη τους και το σεβασμό τους.
Δεν πρέπει να αποφεύγουν να «καλομαθαίνουν» το μικρό ταραξία με μια εκδρομή ή μια έξοδο για γλυκό. Όμως, αυτό θα πρέπει να το κάνουν χωρίς ανταλλάγματα, π.χ. «Αν είσαι φρόνιμος, θα πάμε σινεμά», και να δείξουν απλά στο πιτσιρίκι τους πόσο πολύ το υπολογίζουν και το εκτιμούν.
Τι είναι το «Sit-in»
O γονιός (ή και οι δύο γονείς) μπαίνει στο δωμάτιο, κλείνει πίσω του την πόρτα και κάθεται σε μια καρέκλα μπροστά στην είσοδο του παιδικού δωματίου. Με ήρεμη φωνή λέει στο παιδί: «Δεν αποδέχομαι άλλο αυτό που κάνεις (π.χ. το ότι χτυπάς και βρίζεις τα άλλα παιδιά κ.ά.). Θα μείνω εδώ και θα περιμένω από εσένα τις προτάσεις σου για το πώς μπορεί να βελτιωθεί η κατάσταση στο μέλλον».
Ο μπαμπάς (ή η μαμά) δεν πρέπει να ανοίξει διάλογο με το παιδί, να το προκαλέσει ή να απαντήσει στις προκλήσεις του. Αν το μικρό απλώσει το χέρι του, μπορεί να αμυνθεί, αλλά όχι με φωνές ή ανταποδίδοντας το χτύπημα. Στην περίπτωση που το παιδί κάνει σοβαρές προτάσεις για τη λύση του προβλήματος, θα πρέπει ο γονιός να τις συζητήσει μαζί του.
Αν πάλι το παιδί δεν προτείνει τίποτε, τότε ο γονιός θα πρέπει να παραμείνει στο δωμάτιο (μισή ή μία ώρα, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού). Αν τελικά το «Sit-in» δεν φέρει αποτέλεσμα, μπορεί να το επαναλάβει την επόμενη ή τις επόμενες μέρες. Όπως έχουν δείξει οι έρευνες, η συμπεριφορά του παιδιού καλυτερεύει ύστερα από μερικά «Sit-in». Προσοχή όμως! Το «Sit-in» δεν πρέπει να γίνεται αμέσως μετά από κάποιον καβγά.
Ψυχολογία
Όταν αρρωσταίνει η ψυχή, πονά και το σώμα
Η ψυχή (νόηση) και το σώμα αποτελούν ένα ενιαίο και αδιάσπαστο σύνολο. Οταν για οποιονδήποτε λόγο πάσχει το ένα, αναπόφευκτα πλήττεται και το άλλο. Γνωρίζουμε πλέον και αποδεχόμαστε επιστημονικά ότι ο ανθρώπινος οργανισμός αντιμετωπίζεται ως μια ενιαία ψυχοβιολογική οντότητα.
Το σύμπτωμα αντιμετωπίζεται σαν ένα στάδιο της «εξέλιξης» που έχει κάποιο νόημα, ή υποδηλώνει συχνά τη διαταραγμένη σχέση του ατόμου με το περιβάλλον του.
Τα σωματικά συμπτώματα όταν η ψυχή νοσεί
Στην τρέχουσα πραγματικότητα της πανδημίας που διαβιούμε, το άγχος, ο φόβος και η ανασφάλεια, καθώς και τα έντονα συναισθήματα θλίψης, εγκατάλειψης, έλλειψης στόχου και νοήματος όπως και αυτά της απομόνωσης που προκύπτουν, τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, μπορεί να οδηγήσουν σε ψυχοσωματικά συμπτώματα, όπως για παράδειγμα το σύνδρομο χρόνιας κοπώσεως, συχνουρία, πονοκέφαλος, ζαλάδες, αιμωδίες (μυρμηγκιάσματα), προβλήματα μνήμης (αιτία είναι η διάσπαση προσοχής από το άγχος που δημιουργεί προβλήματα στην αποθήκευση και στην ανάκληση των αποθηκευμένων στην μνήμη πληροφοριών), ανορεξία, ή αυξημένη όρεξη, βουλιμία, νυκτερινή ενούρηση σε παιδιά και εφήβους.
Το όποιο σύμπτωμα πάντα χρήζει ιατρικής εξέτασης, διάγνωσης και κατάλληλης ιατρικής αντιμετώπισης, από εξειδικευμένους γιατρούς. Οταν όμως γίνουν οι απαραίτητες εξετάσεις και αποκλειστεί ο παθολογικός παράγοντας, τότε κάποιος ψυχοσωματικός παράγοντας εμπλέκεται και επηρεάζει τον οργανισμό.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο και γιατί
Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία:
* Αναίτιους παθολογικά πονοκεφάλους έχουν συνήθως οι άνθρωποι που είναι πολύ αυστηροί με τον εαυτό τους και τελειομανείς.
* Προβλήματα στο στομάχι (χωρίς ιατρική – παθολογική αιτία) ή στο έντερο συνήθως συνδέονται με τον φόβο ή και την ανασφάλεια.
* Ο έντονος, συχνός, καταπιεσμένος και συσσωρευμένος θυμός συχνά προκαλεί ψυχοσωματικά συμπτώματα και είναι γενικότερα δείκτης δυσφορίας και μειωμένης λειτουργικότητας του ατόμου.
Πού οδηγεί ο φόβος και ο θυμός
Οταν κάποιος νιώθει έντονο φόβο, θυμό ή ανησυχία μπορεί να αναπτύξει ταχυκαρδία, αίσθημα αδιαθεσίας (ναυτία), τρέμουλο, εφίδρωση, πονοκέφαλο, έναν «κόμπο» στο στομάχι, γρήγορη αναπνοή.
Εκφράστε το συναίσθημα
Η έκφραση των συναισθημάτων είναι το «κλειδί» της ψυχοσωματικής ισορροπίας. Οταν καταπνίγουμε τον θυμό, την οργή ή τη θλίψη, τότε αυτά είναι πολύ πιθανό να αναδυθούν με τη μορφή ενός σωματικού συμπτώματος.
* Είναι σημαντικό να βλέπουμε τα πράγματα στις σωστές τους διαστάσεις. Δεν είναι λίγες οι φορές που χάνουμε την ψυχραιμία μας και μεγαλοποιούμε τα ζητήματα που αντιμετωπίζουμε, γεγονός που δεν μας βοηθά να αντιμετωπίσουμε τις καταστάσεις με δημιουργικό και αποτελεσματικό τρόπο.
* Η σωματική άσκηση μπορεί να συμβάλει στην αποφόρτιση από το στρες και στη βελτίωση της διάθεσης. Το ίδιο μπορούμε να επιτύχουμε και φροντίζοντας να εκπληρώσουμε έναν στόχο που έχουμε αφήσει σε εκκρεμότητα για μεγάλο χρονικό διάστημα ή βελτιώνοντας τη σχέση μας με ανθρώπους που είναι σημαντικοί στη ζωή μας.
Αγαπήστε, αποδεχθείτε και βελτιώστε τον εαυτό σας
* Αναγνωρίστε με ποιον τρόπο επηρεάζει το άγχος τον οργανισμό σας.
* Μειώστε τα δυσάρεστα γεγονότα – απομακρυνθείτε από τοξικούς ανθρώπους και καταστάσεις.
* Αντικαταστήστε δυσλειτουργικές συμπεριφορές με άλλες, πιο βοηθητικές.
* Επικοινωνήστε έστω και διαδικτυακά με ανθρώπους που θέλετε και νιώθετε καλά και ευχάριστα μαζί τους. Μοιραστείτε όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα και αντικαταστήστε τα με άλλα, πιο θετικά και ευχάριστα.
* Οραματιστείτε το μέλλον θετικά και θέστε στόχους μικρούς και μεγαλύτερους.
* Βρείτε το προσωπικό σας νόημα, τι είναι και τι όχι σημαντικό για εσάς και εργαστείτε προς αυτή τη κατεύθυνση.
* Ζητήστε τη συνδρομή και τη βοήθεια που χρειάζεστε και διεκδικήστε μια ευτυχισμένη και υγιή ψυχοσωματικά ζωή.
ΜΟΤΟ
«Πριν αποφασίσουμε ποια θεραπεία θα ακολουθήσουμε για το σώμα, πρέπει πρώτα να έχουμε θεραπεύσει το τραύμα της ψυχής» είπε τόσο εμπνευσμένα και ρεαλιστικά ο Ιπποκράτης
Από τη Βάσω Μακαρώνη, κλινική ψυχολόγο, ψυχοθεραπεύτρια.
Ψυχολογία
Τι θα κρατήσουμε από το λοκντάουν στη ζωή μετά
Τρέχαμε για να προλάβουμε και δεν είχαμε χρόνο για τίποτε και ξαφνικά ο χρόνος πάγωσε. Τρομαγμένοι, κλειστήκαμε στα σπίτια μας… Κι έτσι μαγειρέψαμε, κοιμηθήκαμε, είδαμε ταινίες, φάγαμε με την οικογένειά μας, ξεκαθαρίσαμε τις ντουλάπες μας, πειραματιστήκαμε με την κηπουρική, το μακιγιάζ, τις χειροτεχνίες… Τι θα κρατήσουμε από όλα αυτά;
Ο μόνος τρόπος για να περάσει κάποιος το λοκντάουν –όπως καταλάβαμε όλοι μας, χάρη στην εμπειρία μας τον τελευταίο χρόνο – είναι το να αντιμετωπίζει την κάθε μέρα χωριστά χωρίς να σκέφτεται το αύριο ή το μέλλον. Είναι μία συνθήκη δύσκολη, σκληρή, τρομακτική… Τώρα που όμως αρχίζουμε σιγά-σιγά και βλέπουμε το φως στην άκρη αυτού του τόσο σκοτεινού, μεγάλου και αποπνικτικού τούνελ αναρωτιόμαστε αν εκτός από όλα όσα χάσαμε αυτή τη χρονιά, που είναι πολλά και για κάποιους περισσότερα, υπάρχουν και κάποια που κερδίσαμε και τα οποία θα μπορέσουμε να πάρουμε μαζί μας όταν η ζωή μας γυρίσει τελικά στην προηγούμενή της κατάσταση.
Θα προσπαθήσω κι ας αποτύχει
Αν μου έλεγε κάποιος πριν από έναν χρόνο ότι φέτος θα μπορούσα χωρίς δυσκολία να φτιάξω σουφλέ σοκολάτας θα σκεφτόμουν ότι δεν με ξέρει καλά. Πόσο δε μάλλον αν μου έλεγε ότι εκτός από σουφλέ σοκολάτας θα μπορούσα πολύ άνετα να φτιάξω γαλακτομπούρεκο, εκμέκ, μπακλαβά, τάρτα μήλου (με δικό μου φύλλο), οποιαδήποτε πίτα τραβούσε η όρεξή μου, παστίτσιο, γεμιστά και άλλα πολλά. Και δεν είμαι η μόνη. Δεν λέω ότι πριν την πανδημία δεν μαγείρευα. Μαγείρευα. Αλλά δεν τολμούσα. Δεν είχα την πολυτέλεια του χρόνου αλλά ούτε και την τόλμη να διαλέξω μία συνταγή και, σαν να ξεκινούσα ένα καινούργιο άγνωστο ταξίδι, να την ολοκληρώσω. Και τότε ήρθε η καραντίνα και μας έκλεισε στα σπίτια μας, δίνοντάς μας την πολυτέλεια του προσωπικού χρόνου και παράλληλα τη διάθεση να διερευνήσουμε και να τεστάρουμε τις δυνατότητές μας. Και κάπως έτσι μαγειρέψαμε χωρίς να φοβόμαστε… Και όχι μόνο.
Κωδικός 6
Κανείς δεν εκτιμά την ελευθερία του αν δεν τη χάσει πρώτα. Κάπως έτσι έγινε και με τη σχέση μας με τη φύση, τη βόλτα στην παραλία, την άθληση στην εξοχή, το περπάτημα στο βουνό. Μόλις χάσαμε την ευκαιρία να μπορούμε να κάνουμε όλα τα υπόλοιπα στραφήκαμε στο πιο απλό, στο αρχέγονο και παράλληλα στο πιο αναγκαίο: Στην επαφή με την ομορφιά, την ενέργεια και την αισιοδοξία που μας δίνει το να βρισκόμαστε στη φύση. Κάποιοι μετακόμισαν στην επαρχία, άλλοι έκαναν τεράστιους περιπάτους με τα πόδια ή με ποδήλατο, άλλοι έτρεξαν, κολύμπησαν, φύτεψαν κήπους και μπαλκόνια. Αν χρειάζεται ένα και μόνο πράγμα να πάρουμε μαζί μας από τα όσα μάθαμε και κάναμε στο λοκντάουν, όταν η ζωή μας επιστρέψει στους φρενήρεις ρυθμούς της παλιάς μας καθημερινότητας, θα πρέπει να είναι η αγάπη και η σχέση που δημιουργήσαμε με τη φύση.
Σήμερα θα δουλέψω από το σπίτι
Η παραγωγικότητα των όσων δούλεψαν από το σπίτι στη διάρκεια αυτής της χρονιάς, όπου ο κορωνοϊός κυριάρχησε στη ζωή μας, αποδεικνύει ότι – όταν όλα γυρίσουν στους προηγούμενους ρυθμούς και επιστρέψουμε στα γραφεία μας – το να δουλεύουμε έστω κάποιες ημέρες από το σπίτι μπορεί να αποδώσει. Οσο για όλους όσοι νοσταλγήσαμε την κίνηση στον δρόμο προς τη δουλειά αλλά και τη συναναστροφή στο γραφείο με τους συναδέλφους μας, είναι σίγουρο ότι όταν ξαναγυρίσουμε στις προηγούμενες συνθήκες σύντομα θα νοσταλγήσουμε την εργασία από το σπίτι, έστω και περιστασιακά.
Ολοι μαζί στο τραπέζι
Ποιοι εργαζόμενοι είχαν την ευκαιρία να τρώνε με την οικογένειά τους συχνότερα από μία φορά την εβδομάδα ή τις 15 μέρες; Στη διάρκεια της καραντίνας είχαμε περισσότερο χρόνο με όσους κλείνει η πόρτα του σπιτιού μας με αποτέλεσμα να περάσουμε χρόνο μαζί, να μαγειρέψουμε μαζί, να παίξουμε, να τσακωθούμε και σίγουρα να φάμε. Ακόμα κι αν κάποια στιγμή βαρεθήκαμε, πράγμα λογικό και αναμενόμενο, δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε να πάρουμε μαζί μας τη σημασία του χρόνου που περνάμε με τους ανθρώπους μας ακόμα και κάνοντας πράγματα τετριμμένα και αναμενόμενα, όπως το φαγητό στο ίδιο τραπέζι.
Δικαιούμαι να ξαπλώσω στον καναπέ να δω ταινία
Θυμάμαι ότι αφού γέννησα τον πρώτο μου γιο σκέφτηκα ότι πέρασε για μένα ανεπιστρεπτί η – προ παιδιών – ζωή, όπου «δικαιούμουν», χωρίς καμία τύψη, ενοχή ή εκκρεμότητα να ξαπλώσω στον καναπέ του σαλονιού και να απολαύσω μία, δύο ή και περισσότερες ταινίες. Αλλά ακόμα και όσο τα παιδιά μου μεγάλωναν εγώ και πάλι δεν είχα χρόνο…
Μέχρι που τον Μάρτιο του 2020 ξαφνικά ο χρόνος μού χαρίστηκε και αφού τακτοποίησα τα πάντα στο σπίτι μου, έλυσα όσες εκκρεμότητες μπορούσα και τα έβαλα όλα στη θέση τους, χαλάρωσα, αφού δεν μπορούσα να κάνω κι αλλιώς, και… τεμπέλιασα. Ο,τι κι αν σημαίνει η τεμπελιά για τον καθένα μας, όπως το να κοιμηθούμε περισσότερο το πρωί, να απολαύσουμε μία ή και δύο ταινίες, να διαβάσουμε το βιβλίο μας στη μέση της ημέρας, να ακούσουμε μουσική, να φτιάξουμε τα νύχια μας, ακόμα και να κοιτάμε το ταβάνι, αλλά όλα αυτά χωρίς καμία απολύτως τύψη ή ενοχή.
Αυτό το δικαίωμά μας στην τεμπελιά το οποίο έχουμε συνηθίσει να στερούμε από τον εαυτό μας αλλά και από τα παιδιά μας, χρειάζεται να το κρατήσουμε και μετά το λοκντάουν. Οταν η ζωή θα ξαναγίνει βιαστική και όλοι θα «πρέπει να είμαστε συνεχώς απασχολημένοι δημιουργικά και παραγωγικά». Τότε θα έχει αξία να θυμηθούμε ή να μην ξεχάσουμε πόσο χρειαζόμαστε αυτή την ξεκούραση χωρίς ενοχές και εκκρεμότητες να καραδοκούν για να μας ενοχλήσουν όσο εμείς ρεμβάζουμε απολαμβάνοντας τη ζωή, που δυστυχώς ή ευτυχώς δεν είναι τίποτε άλλο από το τώρα.
Τρέμω την ώρα που θα βοηθήσω τα παιδιά μου με το διάβασμα
Πριν τον κορωνοϊό το να βοηθήσω τα παιδιά μου με το διάβασμα μού φαινόταν τόσο δύσκολο όσο οι εξετάσεις για το πανεπιστήμιο. Αυτά να δυσανασχετούν κι εγώ να θυμώνω, να απογοητεύομαι και να απελπίζομαι. Μέχρι που χρειάστηκε όχι απλά να βοηθάω με τα μαθήματα αλλά και να υποκαταστήσω τον δάσκαλό τους κατά κάποιον τρόπο.
Και τότε συνειδητοποίησα ότι για να μπορέσω να τους βοηθήσω πραγματικά χρειαζόταν να κατανοήσω τη θέση τους: Τόσον καιρό μακριά από τους φίλους τους, τον δάσκαλό τους, πίσω από μία οθόνη να προσπαθούν να μάθουν καινούργια πράγματα. Και κάπως έτσι νιώθοντας κατανόηση για τη δύσκολη νέα κατάσταση στην οποία βρίσκονταν τα παιδιά μου αλλά κι εγώ μαζί τους, κατάφερα να τα βοηθήσω ουσιαστικά. Αυτή την κατανόηση θέλω να πάρω μαζί μου μετά το λοκντάουν. Για τα παιδιά μου, για όλους τους φίλους και τους αγαπημένους μου αλλά και για εμένα την ίδια.
Η διαφοροποίηση της μουσικής – η απόλυτη συνταγή επιτυχίας;
Όσο αφήνεις το παρελθόν να σε στοιχειώνει, τόσο λιγότερο θα απολαμβάνεις τη ζωή σου
Τάσος Λειβαδίτης: «Μάθε να αγαπάς αυτούς που δεν πληγώνουν την αγάπη»
Δε κλαίω γιατί είμαι αδύναμος! Κλαίω γιατί είμαι ζωντανός!
flirt hrvatska
30 May 2022 at 7:38 am
813934 731035Safest messages, or a toasts. are generally launched at 1 point during the wedding but are likely to just be hilarious, humorous to unusual as properly. finest man jokes 672380
sbobet
7 October 2022 at 4:24 pm
551146 170074This internet site is often a walk-through rather than the details you wanted about it and didnt know who ought to. Glimpse here, and youll definitely discover it. 112750
เงินด่วน 10 นาที โอนเข้าบัญชีถูกกฎหมาย
7 February 2023 at 11:07 am
321209 892385Im not that considerably of a internet reader to be honest but your blogs genuinely good, keep it up! Ill go ahead and bookmark your site to come back in the future. All the very best 127269
Going Here
27 February 2023 at 10:56 am
449070 933988I simply couldnt go away your site before suggesting that I in fact enjoyed the normal data an individual offer on your visitors? Is gonna be back often in order to inspect new posts. 790375
credit card processing agent programs
26 March 2023 at 12:15 pm
You can certainly see your enthusiasm in the work you write. The world hopes for more passionate writers like you who are not afraid to say how they believe. Always go after your heart.