Ψυχολογία
Οι επτά τύποι της προσωπικότητας
Στην ψυχολογία κάποια στοιχεία της προσωπικότητας επηρεάζουν άμεσα τον τρόπο ζωής, τις επιλογές, τις αποφάσεις, τις σχέσεις, τα συναισθήματα και τις πιθανές ασθένειες που θα έχει ένα άτομο.
Σύμφωνα με την ψυχολογία κάποια εν μέρη στοιχεία της προσωπικότητας μπορεί να είναι αυτά που εντείνουν μια ψυχική νόσο, άλλοτε πάλι μπορεί να είναι απλά ενοχλητικά και να αποτελούν απλές ενδείξεις δίχως να πληρούν τα κριτήρια προκειμένου να αποτελούν παράγοντα κινδύνου για ορισμένες νόσους.
Στην ψυχολογία αυτές οι ενδείξεις μπορεί να είναι η χρήση ουσιών, η έλλειψη κοινωνικότητας, φίλων και στενών σχέσεων, η υπερβολική λήψη τροφής, έως και η επιθετική συμπεριφορά. Όλα αυτά στην ψυχολογία αποτελούν συχνά εμπόδιο και για το ίδιο το άτομο που τα βιώνει να αναπτυχθεί ομαλά και να είναι ικανοποιημένο, αλλά και για τους ανθρώπους γύρω του.
Η προσωπικότητα, στοιχεία της οποίας μπορεί να είναι η πίστη, η αισιοδοξία ή απαισιοδοξία, η αδυναμία ή η δύναμη, η υψηλή ή χαμηλή αυτοπεποίθηση, σίγουρα επηρεάζει την πορεία όλων των ανθρώπων και τις επιλογές τους. Μπορεί κανείς όταν δει πως κάποια από τα στοιχεία της προσωπικότητάς του, του είναι τόσο ενοχλητικά ώστε να μην μπορεί να κάνει στενές σχέσεις, ή δεν μπορεί να αποφύγει εξαρτήσεις ή βάζει ο ίδιος τον εαυτό του συχνά σε κίνδυνο, να ζητήσει τη βοήθεια ενός ειδικού ψυχολόγου και να κάνει την αρχή σε μια προσπάθεια να μάθει καλύτερα τον εαυτό του και τα κίνητρα που τον οδηγούν σε αποφάσεις και συμπεριφορές που τελικά δεν τον ωφελούν. Η σκληρή δουλειά με τον εαυτό μας, με τη βοήθεια του σωστού ψυχολόγου πάντα οδηγεί σε μια καλύτερη αυτογνωσία και μπορούμε να βελτιώσουμε τη ζωή μας.
Παρακάτω θα παραθέσουμε τους επτά τύπους προσωπικότητας, οι οποίες δεν είναι σε καμιά περίπτωση παθολογικές, αλλά μπορούν να γίνουν εφόσον οξυνθούν κάποιες δυσάρεστες εσωτερικές μας ενορμήσεις. Κάθε μία από αυτές τις προσωπικότητες μπορεί να νοσήσει γι’ αυτό και αναφέρουμε και τους σχετικούς όρους ώστε να μπορεί κανείς να είναι ενήμερος για το μέχρι πού μπορεί να φτάσει ένα είδος προσωπικότητας όταν δεν βγάλουμε από μέσα μας αυτά που μας κάνουν δυστυχισμένους.
1) ΥΠΕΡΑΠΑΙΤΗΤΙΚΗ, ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ
Το άτομο με αυτή την προσωπικότητα δίνει μια υπερεπείγουσα απόχρωση σε όλες τις απαιτήσεις του και φαίνεται να χρειάζεται ειδική προσοχή και συνεχείς συμβουλές για να κάνει ή για να αποφασίσει το οτιδήποτε.
Περιμένει συνεχώς από τους άλλους ή από ένα συγκεκριμένο πρόσωπο που αγαπάει και εμπιστεύεται απόλυτα, ατελείωτη φροντίδα και συμβουλές. Όταν εμφανίζεται ότι νοιάζεται για τους άλλους περιμένει σχεδόν πάντα ανταπόδοση και γίνεται κακός/κακιά αν δεν την πάρει.
Στηρίζεται στους άλλους για σιγουριά και προστασία. Αν οι ανάγκες του δεν ικανοποιηθούν θυμώνει εύκολα ή πέφτει σε μελαγχολία. Είναι το άτομο που μπορεί να τρώει πολύ, να πίνει πολύ, να καπνίζει πολύ, να παίρνει πολλά φάρμακα και εύκολα εθίζεται σε ουσίες ή σε σχέσεις, καθώς όλα αυτά τα νιώθει ως ισοδύναμο της αγάπης που αναζητά.
Το άγχος και το στρες που συνοδεύουν αυτήν την προσωπικότητα τείνουν να μεταμορφωθούν σε επιθυμία για αμέριστη φροντίδα και ταυτόχρονα σε έντονο φόβο μήπως οι άλλοι το εγκαταλείψουν, κάτι που έχει βιώσει στην παιδική του ηλικία και που ασυνείδητα νιώθει και την ενήλικη ζωή. Με την αρρώστια σε αυτό το είδος προσωπικότητας ξαναγυρνάει υποσυνείδητα στην βρεφική του ηλικία όταν ένιωθε την απόλυτη ασφάλεια και προστασία.
Αντιλαμβανόμαστε πως ένα άτομο ανήκει σε αυτό το είδος προσωπικότητας όταν συνεχώς νιώθει ή διαμαρτύρεται συνεχώς για την έλλειψη ενδιαφέροντος και προστασίας από τους άλλους.
Κατά την πάλη του ενάντια στις επιθυμίες και τους φόβους του μπορεί να:
– Να εξαρτάται συνεχώς από συγκεκριμένα άτομα του περιβάλλοντός του ή γενικότερα από τις σχέσεις του
– Να μη θέλει με τίποτα να ανεξαρτητοποιηθεί και να προσκολλάται συνεχώς στους άλλους με κάθε πιθανή δικαιολογία
– Να πέσει σε μελαγχολία, απόσυρση, κατάθλιψη, νιώθοντας σαν μωρό που δεν το αγαπούν
– Να κατηγορεί συνεχώς τους άλλους για τα προβλήματά του
– Να μην δέχεται να κάνει βήματα ή θεραπείες για να νιώσει καλύτερα με το φόβο μιας νέας εξάρτησης
Όταν διαπιστωθεί αυτού του είδους η προσωπικότητα από μικρή ηλικία, με τις υπερβολικές απαιτήσεις με σταθερότητα και ηρεμία χωρίς εκνευρισμό και διάθεση για τιμωρίες, πρέπει να τίθονται από το στενό περιβάλλον του ατόμου κάποια συγκεκριμένα όρια και να ανταμείψουν κάθε προσπάθεια του ατόμου να δεχτεί όρια.
2) ΤΑΚΤΙΚΗ, ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗ, ΨΥΧΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ, ΚΑΤΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ
Όταν το άτομο που ανήκει σε αυτό το είδος προσωπικότητας βρεθεί υπό στρες έχει ανάγκη να γνωρίζει με ακρίβεια την κατάστασή του, γιατί αντιμετωπίζει τα προβλήματά του με τη λογική, αλλά και με αυτό τον τρόπο ελέγχει το άγχος του. Το άτομο αυτό είναι τακτικό, ευσυνείδητο, συγκρατημένο, συνεπές, αλλά και πεισματάρης και «σφιχτός» με τα χρήματα.
Η διαμόρφωση της προσωπικότητας αυτή (κατά την ψυχοδυναμική θεωρία) οφείλεται σε διαταραχή κατά την περίοδο 1,5 έως και 3 χρόνων, οπότε και το παιδί αναπτύσσεται διανοητικά και εγκαθίσταται ο έλεγχος των απεκκριτικών λειτουργιών του.
Ο υπέρμετρος έλεγχος και η χρησιμοποίηση της λογικής είναι οι αμυντικοί του μηχανισμοί στην προσπάθειά του να ελέγξει τις επιθετικές του παρορμήσεις ως παιδί.
Το άτομο νιώθει να απειλείται με απώλεια του ελέγχου των παρορμήσεων. Προσπαθεί να ελέγξει την επιθετικότητά του με το να είναι υπεύθυνο και τακτικό και έτσι να ελέγχει τα συναισθήματά του.
Εμφανίζεται έντονη μια αυτοσυγκράτηση, μια τυπικότητα, ένα πείσμα και φαίνεται στους άλλους ως εγωιστής και ισχυρογνώμων. Η ανάγκη του για διανοητικό έλεγχο έρχεται να καλύψει το φόβο και την αμφιβολία του στο κατά πόσο γνωρίζει όλες τις λεπτομέρειες για μια υπόθεση.
Η προσωπικότητα αυτή έχει ανάγκη να νιώθει πως όλα τα άτομα γύρω του είναι προσεχτικοί, αποτελεσματικοί, καταρτισμένοι, καθαροί και ακριβείς, έχουν τις κατάλληλες γνώσεις και ικανότητες για να συνεργαστούν ή για να μείνουν μαζί του.
Ανακουφίζεται όταν οι άλλοι του εξηγούν κάθε λεπτομέρεια, αλλιώς κάθε κενό το κάνει να νιώθει έντονο άγχος. Θα πρέπει να ενθαρρύνεται από την παιδική ηλικία να συμμετάσχει στις διάφορες αποφάσεις και να επιβραβεύεται για τη λογική του.
3) ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ, ΣΑΓΗΝΕΥΤΙΚΗ, ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ
Το άτομο με την προσωπικότητα αυτή παρουσιάζεται ενδιαφέρον, γοητευτικό ή ακόμα και προκλητικό. Μερικές φορές μπορεί να θεωρηθεί πως υποκρίνεται, δημιουργεί έντονες σχέσεις στη ζωή του και μπορεί να ζηλεύει όταν τα άτομα που το ενδιαφέρουν ασχολούνται με οποιονδήποτε άλλον εκτός αυτού.
Ο άνδρας της προσωπικότητας αυτής μπορεί να επιχειρήσει να αποδείξει τον ανδρισμό και το θάρρος του επιδεικτικά και η γυναίκα παρουσιάζει την αδυναμία της με ελκυστικό – σαγηνευτικό τρόπο, ντύνεται προκλητικά και φλερτάρει συνεχώς. Η προσωπικότητα αυτή αναπτύσσει πολύ εύκολα άγχος.
Σύμφωνα με τις ψυχαναλυτικές θεωρίες τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας αυτής θεωρείται ότι προέρχονται από την ηλικία των 3-6 ετών, όπου το παιδί δημιουργεί έντονη σχέση με τον γονέα του αντίθετου φύλου και νιώθει ένοχο για επιθετικές φαντασιώσεις ενάντια στον γονιό του ίδιου φύλου με το δικό του. Κάτω όμως από τις φαντασιώσεις αυτές κρύβεται η ανάγκη για προστασία. Τα προβλήματα που έχει αυτό το είδος προσωπικότητας γίνονται αντιληπτά ως ελαττώματα ή εκλαμβάνονται ως τιμωρία για ασυνείδητες παιδικές επιθυμίες.
Κύριος φόβος στους άνδρες είναι η παραμόρφωση του σώματος και η απώλεια της φυσικής τους δύναμης, γι’ αυτό και συχνά ως ενήλικες επιδεικνύουν σπαταλούν πολλές ώρες προπόνησης και γυμναστικής, επιδεικνύουν τη σωματική τους δύναμη, είναι ανταγωνιστικοί και στον ερωτικό τομέα συνεχώς ερωτοτροπούν.
Κύριος φόβος στις γυναίκες είναι η απώλεια της θηλυκότητας και της γοητείας τους, γι’ αυτό και είναι πολύ σχολαστικές με την εξωτερικής τους εμφάνιση, προσέχουν πολύ πως ντύνονται και φλερτάρουν έντονα.
Άνδρες και γυναίκες με αυτή την προσωπικότητα προσπαθούν να κινήσουν το ενδιαφέρον και τη συμπάθεια του περιβάλλοντος και δείχνουν ίσως και αδιαφορία για τις συνέπειες που θα έχουν στη σωματική ή την ψυχική τους υγεία οι παράτολμες κινήσεις και συμπεριφορές τους. Πολλές φορές επιχειρούν δύσκολα εγχειρήματα μόνο και μόνο για να αποδείξουν πως έχουν τόλμη και θάρρος. Δεν υπάρχει περίπτωση να προσελκύσουν τους άλλους με τον έντονο μαγνητισμό τους και να μην θέλουν να πάρουν κάτι από αυτούς. Ιδιαίτερα στον ερωτικό τομέα, κάτω από την έντονη σεξουαλικότητά τους κρύβεται η ανάγκη για προστασία και ασφάλεια.
4) ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΒΑΣΑΝΙΣΜΕΝΗ, ΑΥΤΟΘΥΣΙΑΖΟΜΕΝΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ
Τα άτομα με αυτήν την προσωπικότητα έχουν επαναλαμβανόμενο ιστορικό με βάσανα, αρρώστιες, κακοτυχίες, αναποδιές και γενικότερα αποτυχίες. Συχνά τα ίδια τα άτομα αυτά τα αποδίδουν στην κακή τους τύχη.
Ψάχνοντας καλύτερα θα διαπιστώσουμε πως τα άτομα αυτά συνήθως προκαλούν μόνοι τους τα προβλήματα αυτά, είτε πέφτοντας συνεχώς σε δύσκολες καταστάσεις, είτε αντιδρώντας υπερβολικά έντονα σε δυσάρεστες καταστάσεις λόγω υπέρμετρης ευαισθησίας.
Οι άνθρωποι αυτοί αδιαφορούν για τη δική τους άνεση και υπηρετούν τους άλλους ανθρώπους. Συχνά όμως παρουσιάζουν τα βάσανά τους με τρόπο ιδιαίτερα επιδεικτικό. Συνήθως προκαλούν συμπάθεια και επιδοκιμασία, μπορεί όμως να προκαλέσουν και αμηχανία ή εκνευρισμό στους άλλους.
Ο πόνος συνδέεται στενά με την ευχαρίστηση, τόσο ψυχολογία όσο και σωματικά, καθώς όταν πονάμε συνήθως οι άλλοι μας προσέχουν και μας φροντίζουν, ή τουλάχιστον αυτό έχουμε μάθει από μικρά. Πολλά άτομα έχουν επίσης μια ασυνείδητη ανάγκη για τιμωρία προκειμένου να ανακουφίσουν ασυνείδητα αισθήματα ενοχής, οπότε ο πόνος και οι αναποδιές έρχονται ως εξιλέωση.
Ψυχαναλυτικά η καταπιεστική ανατροφή του παιδιού που το κάνει να νιώθει ένοχο με το παραμικρό και δεν του επιτρέπει να εκφράσει το θυμό του, θεωρείται ότι συμβάλλει στην ανάπτυξη τέτοιας προσωπικότητας.
Επίσης, ενοχοποιούνται το ξύλο που μπορεί σε ορισμένα παιδιά να προκαλέσει διέγερση χρωματισμένη με ευχαρίστηση ή η ύπαρξη ενός γονιού που τιμωρεί και μετά για να εξιλεωθεί προσφέρει ευχαρίστηση. Προσκόλληση σε ένα επιθετικό ή σαδιστικό γονιό μπορεί να οδηγήσει σε αναζήτηση σχέσεων με παρόμοιους ανθρώπους.
Η βασική ανάγκη των ατόμων αυτών είναι να κερδίσουν αγάπη, φροντίδα και αποδοχή, αλλά αισθάνονται ένοχοι να τα δεχτούν χωρίς αυτοθυσία. Έτσι τα άτομα αυτά όταν έχουν προβλήματα τονίζουν συνέχεια το πόσο υποφέρουν γιατί μόνο έτσι πιστεύουν ασυνείδητα ότι δικαιούνται τη φροντίδα και την αγάπη.
Όσο κι αν προσπαθεί το περιβάλλον τους να τους πείσει πως όλα θα πάνε καλά, εκείνοι παραπονιούνται περισσότερο, με αποτέλεσμα να προκαλούν εκνευρισμό στους άλλους. Τα άτομα αυτά νιώθουν ένοχα να δεχθούν τη βελτίωση στη ζωή τους γιατί έχουν μάθει μόνο να υποφέρουν.
Ο μόνος τρόπος για να τους ανακουφίσουμε είναι να παρουσιάσουμε την προσπάθεια για βοήθεια ως ένα αγώνα που θα πρέπει να κάνουν και οι ίδιοι προσπάθεια, για να νιώθουν πως συνεχίζουν να προσφέρουν.
5) Η ΕΠΙΦΥΛΑΚΤΙΚΗ, ΚΑΧΥΠΟΠΤΗ ΚΑΙ ΦΙΛΟΝΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ (ή ΠΑΡΑΝΟΕΙΔΗΣ
Επιφυλακτικά άτομα απέναντι στους άλλους που αμφισβητούν τις προθέσεις των άλλων ή είναι εριστικά και κατηγορούν τα κίνητρα των άλλων είναι τα άτομα με την προσωπικότητά αυτή. Συνήθως αισθάνονται ότι οι άλλοι «τους ρίχνουν». Φοβούνται ιδιαίτερα μήπως βρεθούν σε ευάλωτη θέση και οι άλλοι τους εκμεταλλευτούν. Τα άτομα αυτά είναι υπερευαίσθητα στους υπαινιγμούς και στην ύπαρξη της παραμικρής υποψίας ότι οι άλλοι έχουν αρνητική διάθεση απέναντί τους.
Όταν υποστούν κριτική ή υποτιμηθούν μπορεί να φτάσουν στο σημείο να αισθάνονται ότι καταδιώκονται. Ο φόβος αυτός και η ευαισθησία στην κριτική αντικατοπτρίζουν μια βαθύτερη έγνοια για τα λάθη και τις αδυναμίες τους. Τα λάθη όμως και τις αδυναμίες τους τα προβάλλουν στους άλλου και έτσι δεν τα βιώνουν ως δικά τους, αλλά ως προερχόμενα από τους άλλους. Έτσι τα άτομα αυτά απαλλάσσουν τον εαυτό τους από τα δυσάρεστα, ανεβάζουν την αυτοεκτίμησή τους, αλλά αντιλαμβάνονται τον κόσμο ως απειλητικό και κακό.
Όταν έχουν προβλήματα έχουν την τάση να κατηγορούν τους άλλους για τα προβλήματά τους. Συγχρόνως αυξάνει η επιθετικότητά τους και (λόγω προβολής) η αίσθηση και ο φόβος ότι οι άλλοι θέλουν να τους κάνουν κακό. Έτσι μπορεί να καταλήξουν να γίνουν φοβισμένοι, καχύποπτοι, επιφυλακτικοί και φιλόνικοι.
Πρέπει να είμαστε υπομονετικοί με τα άτομα αυτά και να μην εμπλακούμε σε διαμάχη μαζί τους. Η στάση μας απέναντί τους θα πρέπει να είναι σταθερή, φιλική, χωρίς να τους πλησιάζουμε ιδιαίτερα, και όσο κι αν μας εκνευρίζουν, θα πρέπει να προσπαθήσουμε να τους περάσουμε το μήνυμα πως τους καταλαβαίνουμε.
6) ΜΕ ΕΝΤΟΝΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΑΝΩΤΕΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΟΨΙΑΣ, ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ
Τα άτομα αυτά βλέπουν τον εαυτό τους ως πολύ δυνατό και σπουδαίο και τα κύρια χαρακτηριστικά τους είναι η ματαιοδοξία, το αίσθημα του μεγαλείου και η ανωτερότητα που νιώθουν. Τα χαρακτηριστικά αυτά όμως είναι συνήθως αντίδραση σε βαθύτερες αμφιβολίες για την αξία τους ως άτομα. Όταν έχουν προβλήματα προσπαθούν να βρουν ή παριστάνουν ότι βρήκαν μόνο αντάξιούς τους ανταγωνιστές ή αντίζηλους. Κοιτούν αφ’ υψηλού τα άτομα που είναι χαμηλά στην ιεραρχία ή δεν έχουν κάποιο αξίωμα ή θέση, και ανταγωνίζονται ακόμα και τα υψηλά ιστάμενα ή πεπειραμένα άτομα που συναντούν στο δρόμο τους.
Μπορεί να γίνουν ιδιαίτερα ενοχλητικοί με την ευκολία με την οποία χάνουν την εμπιστοσύνη τους στους άλλους ή τους ταπεινώνουν για ασήμαντα λάθη. Τα προβλήματα αποτελούν για τα άτομα αυτά άμεση απειλή για τη μεγαλειώδη εικόνα τους και γι’ αυτό προτιμούν να τα κρύβουν πολύ καλά ακόμα και από τα κοντινά τους πρόσωπα για να μη νιώσουν τον οίκτο ή πως οι άλλοι τους θεωρούν αδύναμους. Γι’ αυτό και η ανάγκη τους να φανούν σπουδαίοι συνεχώς θα επιτείνεται με τα χρόνια.
Πρέπει να τους αναγνωρίζεται ως ένα βαθμό η σημαντικότητά τους, χωρίς όμως να υποσκελισθεί η σημαντικότητα των άλλων.
7) Η ΑΠΟΜΟΝΩΜΕΝΗ ΚΑΙ ΑΠΟΜΑΚΡΗ (ΣΧΙΖΟΕΙΔΗΣ) ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ
Σε αυτό τον τύπο προσωπικότητας τα άτομα είναι απόμακρα, συγκρατημένα και δεν αναμιγνύονται στα καθημερινά προβλήματα των άλλων ανθρώπων. Δεν είναι καθόλου εκφραστικά άτομα και αυτό είναι ένα πρόβλημα στην επικοινωνία τους με τους άλλους και στις καθημερινές τους επαφές και διαπραγματεύσεις. Είναι ήσυχα, απόμακρα και στην πραγματική τους ουσία ακοινώνητα.
Φαίνεται ότι ακολουθούν τη δική τους πορεία ζωής χωρίς συναισθηματικές σχέσεις με τους άλλους και χωρίς να ενδιαφέρονται για τις επιτυχίες των άλλων. Κάτω από αυτή όμως την επιφάνεια κρύβεται ένας πολύ ευαίσθητος, εύθραυστος και χωρίς προσαρμοστικότητα άνθρωπος, του οποίου η ισορροπία μπορεί να «αναποδογυρίσει» με την παραμικρή δυσκολία στις διαπροσωπικές σχέσεις.
Η απομόνωση που επιζητά και τελικά επιτυγχάνει αντιπροσωπεύει την προστατευτική άρνηση των επικίνδυνα επώδυνων εμπειριών. Συνήθως τα ενδιαφέροντα και οι ασχολίες τους είναι μοναχικές και η εργασία τους μη ανταγωνιστική, δίχως μεγάλη διαπροσωπική επαφή. Στην ομάδα αυτή ανήκουν και εγωκεντρικά άτομα που ενασχολούνται φανατικά με περίεργες δίαιτες, υγιεινή διατροφή, θρησκευτικά ή πολιτικά κινήματα, ντύνονται παράξενα κ.ά.
Συνήθως η παιδική τους ηλικία χαρακτηρίζεται από μια σειρά από αποτυχίες και απογοητεύσεις στην προσπάθεια να δημιουργήσουν στενή σχέση με τους γονείς τους, αδυναμία που τους ακολουθεί και τους οδηγεί να αποφεύγουν τη δημιουργία στενών σχέσεων με τους άλλους ανθρώπους.
Ψυχαναλυτικά θεωρείται ότι αποχωρισμοί από τη μητέρα, η έλλειψη μιας σταθερής φροντίδας συμβάλλουν στην ανάπτυξη μιας τέτοιας προσωπικότητας. Το άτομο αυτό αναζητά ικανοποίηση και παρηγοριά μέσα από τον εαυτό του. Τα προβλήματα που εισβάλλουν μέσα σε αυτό το σύστημα που έχει φτιάξει, απειλούν την εύθραυστη ισορροπία του. Το άτομο αντιδρά με επίταση των βασικών αμυντικών του μηχανισμών και γίνεται πιο απαθής και απόμακρος.
Σε κάθε περίπτωση πρέπει να σεβαστούμε την έλλειψη κοινωνικότητας και να μην τον πιέσουμε να γίνει πιο κοινωνικός για να τον βοηθήσουμε να διατηρήσει την ισορροπία του.
Ψυχολογία
Δεν ακούει κανέναν το παιδί σας; Χρησιμοποιείστε τη μέθοδο «Γκάντι»
Το μικρό σας σας χτυπάει, αρνείται να σας υπακούσει… Με λίγα λόγια, μπροστά σας έχετε έναν μικρό… αντάρτη.
Με τη συμπεριφορά του πραγματικά σας φέρνει στα όριά σας. Τι κάνουμε λοιπόν; Σε αυτές τις δύσκολες περιπτώσεις μπορεί να βοηθήσει μια νέα μέθοδος. Το όνομά της; Ειρηνική αντίσταση! Πρότυπό της; Ο Μαχάτμα Γκάντι.
Ακόμη και τα πιο ήρεμα και υπάκουα πιτσιρίκια κάποια στιγμή αναστατώνουν τους γονείς τους. Γι’ αυτό και οι μικροεντάσεις δεν λείπουν σχεδόν από καμία οικογένεια. Είτε γιατί ο μικρός δεν μάζεψε τα παιχνίδια του από το καθιστικό είτε γιατί τα αδελφάκια τσακώνονται μεταξύ τους για το τελευταίο ποτήρι χυμό, με αποτέλεσμα ο μπαμπάς ή η μαμά να αναγκάζεται να βάζει τις φωνές. Όλα αυτά είναι απολύτως φυσιολογικά και συμβαίνουν και στις… καλύτερες οικογένειες.
Αν όμως το τρίχρονο πιτσιρίκι σας σας χτυπάει, αν το πεντάχρονο αγοράκι σας προσβάλλει και κοροϊδεύει τη νηπιαγωγό του, αν σας πιέζει ζητώντας διάφορα πράγματα με επίμονο και άσχημο τρόπο (π.χ. λειχουδιές, χρήματα, περισσότερη τηλεόραση), αν πρέπει να το παρακαλάτε με τις ώρες για να πάει στο κρεβάτι ή να φάει όλο το φαγητό του ή αν σας απειλεί ότι θα «αυτοκτονήσει», τότε τα πράγματα αλλάζουν.
Εδώ δεν πρόκειται για συνηθισμένες σκανδαλιές και γκρίνιες, αλλά για προβληματική συμπεριφορά. Ανεξάρτητα από τις αιτίες της, αυτή η συμπεριφορά διαταράσσει την οικογενειακή ισορροπία και φέρνει τα… πάνω κάτω στο σπίτι. Οι γονείς ταλαντεύονται ανάμεσα στην οργή και την απελπισία, τα πιτσιρίκια δοκιμάζουν τα όρια και τα νεύρα του μπαμπά και της μαμάς και απολαμβάνουν την εξουσία τους.
Υπάρχει… σωτηρία; Ναι! Αρκεί να ακολουθήσετε τη νέα τακτική που προτείνει ο καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ, Ηaim Omer, η οποία βασίζεται στη στάση και τη φιλοσοφία του Μαχάτμα Γκάντι. Δηλαδή στην ήρεμη μεν αλλά αποτελεσματική αντίσταση.
Ο Ινδός πολιτικός είχε καταφέρει να πηγαίνει κόντρα στους Βρετανούς αποικιοκράτες, χωρίς όμως η σύγκρουσή τους να βγαίνει εκτός ελέγχου και να οδηγεί σε καταστροφή. Ποιο ήταν το «όπλο» του; Η ειρηνική, χωρίς χρήση βίας, αντίσταση. Δεν θα μπορούσαν άραγε και οι γονείς να επωφεληθούν από αυτή την τακτική;
Μια πρωτοποριακή μέθοδος
Εδώ και πολλά χρόνια ο καθηγητής Ψυχολογίας Ηaim Omer δουλεύει και δοκιμάζει τη μέθοδό του σε οικογένειες στη Γερμανία και το Ισραήλ. Όλοι οι γονείς που συμμετέχουν στις έρευνές του μοιάζουν μεταξύ τους. Δηλαδή είναι μαμάδες και μπαμπάδες που έχουν μια ολέθρια έχθρα με τα μικρά τους, που βρίσκονται σε διαρκή σύγκρουση εξουσίας με τα πιτσιρίκια τους, συνήθως για ασήμαντες αφορμές.
Ή, από την άλλη, είναι γονείς που έχουν… παραδώσει τα όπλα και έχουν γίνει παιχνιδάκι στα χέρια του απαιτητικού παιδιού τους. Μάλιστα, ήδη η μέθοδος του καθηγητή Omer χρησιμοποιείται με επιτυχία από τους ειδικούς παιδοψυχολόγους στη Γερμανία σε μικρά και μεγάλα παιδιά.
Ποιο είναι, όμως, το μυστικό της νέας μεθόδου; Λοιπόν, οι γονείς, ανεξάρτητα από την ηλικία του παιδιού τους, θα πρέπει να σταματήσουν να «απαντούν» στις προκλήσεις του και να μην παρασύρονται σε μια κόντρα που δεν οδηγεί πουθενά, σε αυτόν το φαύλο κύκλο τού «Θα το κάνεις»-«Όχι, δεν θα το κάνω». Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ας δούμε τι προτείνει η νέα μέθοδος:
Όχι κήρυγμα
Οι γονείς πρέπει να σταματήσουν το κήρυγμα, τα παρακάλια, τις ατέλειωτες συζητήσεις. Το μόνο που καταφέρνουν με όλα αυτά είναι να εξαντλούνται οι ίδιοι και στο τέλος το μικρό να κάνει τελικά το δικό του!
Ψυχραιμία και όχι άμεσες αντιδράσεις
Οι γονείς πρέπει να μάθουν να παραμένουν ήρεμοι σε έντονες καταστάσεις και να μην παρασύρονται από την ένταση της στιγμής. Αν, για παράδειγμα, το μικρό τους τους χαστουκίσει, θα πρέπει να μείνουν αρχικά σιωπηλοί και να συλλογιστούν αυτό που συνέβη.
Έτσι θα συγκρατήσουν την οργή τους, που μπορεί να οδηγήσει σε λάθος αντιδράσεις. Θα «απαντήσουν» στην κακή συμπεριφορά του παιδιού τους μόνο αφού περάσει κάποιος χρόνος: μισή ώρα αν το παιδί είναι κάτω των 6 ετών και μία μέρα αν είναι μεγαλύτερο.
Ξεκαθάρισμα… λογαριασμών με «Sit-in»!
Θα πρέπει να είναι ξεκάθαροι και σαφείς με το παιδί! Δηλαδή, θα πρέπει να του ανακοινώσουν ότι από εδώ και στο εξής δεν θα ανέχονται πια την άσχημη συμπεριφορά του. Επειδή όμως ένα πεντάχρονο που χτυπάει π.χ. συστηματικά τα συνομήλικά του ή φέρεται πολύ άσχημα στη μητέρα του δεν… παίρνει και πολύ στα σοβαρά υπόψη του τέτοιου είδους ανακοινώσεις, θα πρέπει οι γονείς να κάνουν την ανακοίνωσή τους με τον πιο σωστό τρόπο. Ποιος είναι αυτός;
Το «Sit-in». Δηλαδή, οι γονείς θα πρέπει να κάνουν «κατάληψη» στο δωμάτιο του παιδιού, να καθίσουν σε μια καρέκλα και να πουν με πολύ σοβαρό ύφος στο μικρό ότι δεν πρόκειται να ανεχτούν πια τη συμπεριφορά του και ότι περιμένουν, εδώ και τώρα, από εκείνο, τις προτάσεις του για να λυθεί το πρόβλημα.
Όπως τονίζουν οι ειδικοί της μεθόδου, «με το Sit-in δεν επιβάλλουμε τίποτα στο παιδί, αλλά αντίθετα το ενθαρρύνουμε να βρει μόνο του τη λύση. Οι γονείς δεν είναι ούτε αυθεντίες που γνωρίζουν τα πάντα ούτε ρομπότ-παιδαγωγοί που μοιράζουν επιβραβεύσεις ή τιμωρίες».
Μια αγκαλιά στις δύσκολες στιγμές
Αν το παιδί είναι μικρό (2-3 ετών) και έχει κάποιο από τα γνωστά ξεσπάσματα θυμού αυτής της ηλικίας, δηλαδή πέφτει στο πάτωμα, ουρλιάζει, καταστρέφει αντικείμενα ή απειλεί να κάνει κακό στον εαυτό του, οι γονείς μπορούν να το ηρεμήσουν με μια λαβή που ονομάζεται «η αγκαλιά της αρκούδας».
Σε αυτή την περίπτωση ο ενήλικος παίρνει το παιδί στην αγκαλιά του και κλείνει σφιχτά γύρω του τα χέρια του, έτσι ώστε το μικρό να μην μπορεί να κάνει καμία κίνηση. Το μήνυμα που παίρνει το πιτσιρίκι είναι το εξής: «Είμαι εδώ. Θα μείνω εδώ. Δεν θα σε αφήσω να συνεχίσεις αυτό που κάνεις».
Μάρτυρες «υπεράσπισης»
Συνήθως οι γονείς επιθετικών παιδιών αισθάνονται ντροπή για τη συμπεριφορά του μικρού τους και αποφεύγουν να μιλούν γι’ αυτό το θέμα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, όμως, είναι σημαντικό να σπάσουν τη σιωπή τους και να αναζητήσουν τη βοήθεια κάποιου δικού τους άνθρωπου: είτε μιας φίλης, είτε ενός θείου ή θείας του παιδιού.
Αυτό το άτομο μπορεί να μεσολαβήσει στους καβγάδες τους με το μικρό, να χρησιμεύσει ως «μάρτυρας υπεράσπισης» των γονιών και να δείξει στο παιδί ότι βρίσκει σωστή την απόφαση και τη θέση του μπαμπά ή της μαμάς. Ας μην ξεχνάμε ότι ο κύκλος των γονιών -οι φίλοι και οι συγγενείς- παίζει σπουδαίο ρόλο για τα παιδιά, αφού αντιπροσωπεύει για εκείνα τον κόσμο των ενηλίκων.
Βλέποντας το μικρό ότι αυτός ο κόσμος αποδέχεται και στηρίζει τους γονείς, ηρεμεί και αισθάνεται μεγαλύτερη ασφάλεια και σιγουριά για τους δικούς του, τους σέβεται και τους υπολογίζει.
Mαζί στο γραφείο
Αν το παιδί είναι μεγαλύτερο, οι γονείς μπορούν να εφαρμόσουν την τακτική «Τime-in». Δηλαδή, το παιδί είναι υποχρεωμένο να περάσει μία μέρα με τον μπαμπά ή τη μαμά στο χώρο της εργασίας τους.
Τα οφέλη
Εφαρμόζοντας αυτή τη μέθοδο, οι γονείς κερδίζουν πολλά. Πρώτα απ όλα, αποκτούν υπόσταση ως γονείς. Τι σημαίνει αυτό; Ότι παύουν να είναι… αόρατοι για το μικρό. Έτσι γίνονται πιο δυνατοί και κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Και αυτή η δύναμη είναι το αντίθετο της εξουσίας, που καταπιέζει και εξουδετερώνει το παιδί. Ας μην ξεχνάμε ότι οι τιμωρίες και οι απειλές απομακρύνουν το παιδί από το γονιό.
Αντίθετα, η δύναμη που πηγάζει από την ειρηνική αντίσταση φέρνει το παιδί πιο κοντά στο γονιό, γίνεται μια γέφυρα επικοινωνίας.
Τα παιδιά αναπτύσσονται πιο σωστά όταν αισθάνονται όχι μόνο την αγάπη και την τρυφερότητα των γονιών τους, αλλά και τη δύναμή τους και την αποφασιστικότητά τους. Είναι δύσκολο φυσικά να κάνεις το παιδί σου να σε βλέπει έτσι κάθε μέρα: τρυφερό αλλά και δυνατό.
Η μέθοδος Γκάντι, λοιπόν, προσπαθεί να συνδυάσει με τον καλύτερο και πιο άμεσο τρόπο αυτά τα δύο στοιχεία. Η ειρηνική αντίσταση μπορεί, πραγματικά, να βοηθήσει τους γονείς να αποκαταστήσουν την ισορροπία στην οικογένειά τους. Και, μάλιστα, από τη στιγμή που θα τα καταφέρουν, είναι πια περιττή…
Ναι μεν, αλλά…
Υπάρχει και αντίλογος σε αυτή τη μέθοδο. Ορισμένοι ειδικοί τη βρίσκουν υπερβολικά σκληρή και δύσκολη για τους γονείς και τα παιδιά. Μπορεί να μη χρησιμοποιούν οι γονείς βία, αλλά, από την άλλη, μήπως με αυτή την τακτική απλώς καταπιέζουν την παρόρμησή τους και επιβάλλουν την εξουσία τους με έναν άλλον τρόπο; Ο καθηγητής Omar γνωρίζει αυτό τον κίνδυνο. Όμως, όπως τονίζει, η σχέση παιδιού και γονιού έχει πάντα το στοιχείο της εξουσίας, αφού οι γονείς είναι εκείνοι που θα πρέπει να βάζουν τα όρια.
Η ειρηνική αντίσταση μπορεί να είναι «ειρηνική», αλλά ταυτόχρονα είναι και δυναμική, ενώ ο στόχος των γονιών που την εφαρμόζουν δεν είναι να νικήσουν… το παιδί. Η μαμά και ο μπαμπάς που ακολουθούν αυτή τη μέθοδο πρέπει να είναι ταυτόχρονα και τρυφεροί με τα μικρά τους. Θα πρέπει να τους λένε το «σ’ αγαπώ» και να τους δείχνουν έμπρακτα την αγάπη τους και το σεβασμό τους.
Δεν πρέπει να αποφεύγουν να «καλομαθαίνουν» το μικρό ταραξία με μια εκδρομή ή μια έξοδο για γλυκό. Όμως, αυτό θα πρέπει να το κάνουν χωρίς ανταλλάγματα, π.χ. «Αν είσαι φρόνιμος, θα πάμε σινεμά», και να δείξουν απλά στο πιτσιρίκι τους πόσο πολύ το υπολογίζουν και το εκτιμούν.
Τι είναι το «Sit-in»
O γονιός (ή και οι δύο γονείς) μπαίνει στο δωμάτιο, κλείνει πίσω του την πόρτα και κάθεται σε μια καρέκλα μπροστά στην είσοδο του παιδικού δωματίου. Με ήρεμη φωνή λέει στο παιδί: «Δεν αποδέχομαι άλλο αυτό που κάνεις (π.χ. το ότι χτυπάς και βρίζεις τα άλλα παιδιά κ.ά.). Θα μείνω εδώ και θα περιμένω από εσένα τις προτάσεις σου για το πώς μπορεί να βελτιωθεί η κατάσταση στο μέλλον».
Ο μπαμπάς (ή η μαμά) δεν πρέπει να ανοίξει διάλογο με το παιδί, να το προκαλέσει ή να απαντήσει στις προκλήσεις του. Αν το μικρό απλώσει το χέρι του, μπορεί να αμυνθεί, αλλά όχι με φωνές ή ανταποδίδοντας το χτύπημα. Στην περίπτωση που το παιδί κάνει σοβαρές προτάσεις για τη λύση του προβλήματος, θα πρέπει ο γονιός να τις συζητήσει μαζί του.
Αν πάλι το παιδί δεν προτείνει τίποτε, τότε ο γονιός θα πρέπει να παραμείνει στο δωμάτιο (μισή ή μία ώρα, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού). Αν τελικά το «Sit-in» δεν φέρει αποτέλεσμα, μπορεί να το επαναλάβει την επόμενη ή τις επόμενες μέρες. Όπως έχουν δείξει οι έρευνες, η συμπεριφορά του παιδιού καλυτερεύει ύστερα από μερικά «Sit-in». Προσοχή όμως! Το «Sit-in» δεν πρέπει να γίνεται αμέσως μετά από κάποιον καβγά.
Ψυχολογία
Όταν αρρωσταίνει η ψυχή, πονά και το σώμα
Η ψυχή (νόηση) και το σώμα αποτελούν ένα ενιαίο και αδιάσπαστο σύνολο. Οταν για οποιονδήποτε λόγο πάσχει το ένα, αναπόφευκτα πλήττεται και το άλλο. Γνωρίζουμε πλέον και αποδεχόμαστε επιστημονικά ότι ο ανθρώπινος οργανισμός αντιμετωπίζεται ως μια ενιαία ψυχοβιολογική οντότητα.
Το σύμπτωμα αντιμετωπίζεται σαν ένα στάδιο της «εξέλιξης» που έχει κάποιο νόημα, ή υποδηλώνει συχνά τη διαταραγμένη σχέση του ατόμου με το περιβάλλον του.
Τα σωματικά συμπτώματα όταν η ψυχή νοσεί
Στην τρέχουσα πραγματικότητα της πανδημίας που διαβιούμε, το άγχος, ο φόβος και η ανασφάλεια, καθώς και τα έντονα συναισθήματα θλίψης, εγκατάλειψης, έλλειψης στόχου και νοήματος όπως και αυτά της απομόνωσης που προκύπτουν, τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, μπορεί να οδηγήσουν σε ψυχοσωματικά συμπτώματα, όπως για παράδειγμα το σύνδρομο χρόνιας κοπώσεως, συχνουρία, πονοκέφαλος, ζαλάδες, αιμωδίες (μυρμηγκιάσματα), προβλήματα μνήμης (αιτία είναι η διάσπαση προσοχής από το άγχος που δημιουργεί προβλήματα στην αποθήκευση και στην ανάκληση των αποθηκευμένων στην μνήμη πληροφοριών), ανορεξία, ή αυξημένη όρεξη, βουλιμία, νυκτερινή ενούρηση σε παιδιά και εφήβους.
Το όποιο σύμπτωμα πάντα χρήζει ιατρικής εξέτασης, διάγνωσης και κατάλληλης ιατρικής αντιμετώπισης, από εξειδικευμένους γιατρούς. Οταν όμως γίνουν οι απαραίτητες εξετάσεις και αποκλειστεί ο παθολογικός παράγοντας, τότε κάποιος ψυχοσωματικός παράγοντας εμπλέκεται και επηρεάζει τον οργανισμό.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο και γιατί
Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία:
* Αναίτιους παθολογικά πονοκεφάλους έχουν συνήθως οι άνθρωποι που είναι πολύ αυστηροί με τον εαυτό τους και τελειομανείς.
* Προβλήματα στο στομάχι (χωρίς ιατρική – παθολογική αιτία) ή στο έντερο συνήθως συνδέονται με τον φόβο ή και την ανασφάλεια.
* Ο έντονος, συχνός, καταπιεσμένος και συσσωρευμένος θυμός συχνά προκαλεί ψυχοσωματικά συμπτώματα και είναι γενικότερα δείκτης δυσφορίας και μειωμένης λειτουργικότητας του ατόμου.
Πού οδηγεί ο φόβος και ο θυμός
Οταν κάποιος νιώθει έντονο φόβο, θυμό ή ανησυχία μπορεί να αναπτύξει ταχυκαρδία, αίσθημα αδιαθεσίας (ναυτία), τρέμουλο, εφίδρωση, πονοκέφαλο, έναν «κόμπο» στο στομάχι, γρήγορη αναπνοή.
Εκφράστε το συναίσθημα
Η έκφραση των συναισθημάτων είναι το «κλειδί» της ψυχοσωματικής ισορροπίας. Οταν καταπνίγουμε τον θυμό, την οργή ή τη θλίψη, τότε αυτά είναι πολύ πιθανό να αναδυθούν με τη μορφή ενός σωματικού συμπτώματος.
* Είναι σημαντικό να βλέπουμε τα πράγματα στις σωστές τους διαστάσεις. Δεν είναι λίγες οι φορές που χάνουμε την ψυχραιμία μας και μεγαλοποιούμε τα ζητήματα που αντιμετωπίζουμε, γεγονός που δεν μας βοηθά να αντιμετωπίσουμε τις καταστάσεις με δημιουργικό και αποτελεσματικό τρόπο.
* Η σωματική άσκηση μπορεί να συμβάλει στην αποφόρτιση από το στρες και στη βελτίωση της διάθεσης. Το ίδιο μπορούμε να επιτύχουμε και φροντίζοντας να εκπληρώσουμε έναν στόχο που έχουμε αφήσει σε εκκρεμότητα για μεγάλο χρονικό διάστημα ή βελτιώνοντας τη σχέση μας με ανθρώπους που είναι σημαντικοί στη ζωή μας.
Αγαπήστε, αποδεχθείτε και βελτιώστε τον εαυτό σας
* Αναγνωρίστε με ποιον τρόπο επηρεάζει το άγχος τον οργανισμό σας.
* Μειώστε τα δυσάρεστα γεγονότα – απομακρυνθείτε από τοξικούς ανθρώπους και καταστάσεις.
* Αντικαταστήστε δυσλειτουργικές συμπεριφορές με άλλες, πιο βοηθητικές.
* Επικοινωνήστε έστω και διαδικτυακά με ανθρώπους που θέλετε και νιώθετε καλά και ευχάριστα μαζί τους. Μοιραστείτε όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα και αντικαταστήστε τα με άλλα, πιο θετικά και ευχάριστα.
* Οραματιστείτε το μέλλον θετικά και θέστε στόχους μικρούς και μεγαλύτερους.
* Βρείτε το προσωπικό σας νόημα, τι είναι και τι όχι σημαντικό για εσάς και εργαστείτε προς αυτή τη κατεύθυνση.
* Ζητήστε τη συνδρομή και τη βοήθεια που χρειάζεστε και διεκδικήστε μια ευτυχισμένη και υγιή ψυχοσωματικά ζωή.
ΜΟΤΟ
«Πριν αποφασίσουμε ποια θεραπεία θα ακολουθήσουμε για το σώμα, πρέπει πρώτα να έχουμε θεραπεύσει το τραύμα της ψυχής» είπε τόσο εμπνευσμένα και ρεαλιστικά ο Ιπποκράτης
Από τη Βάσω Μακαρώνη, κλινική ψυχολόγο, ψυχοθεραπεύτρια.
Ψυχολογία
Τι θα κρατήσουμε από το λοκντάουν στη ζωή μετά
Τρέχαμε για να προλάβουμε και δεν είχαμε χρόνο για τίποτε και ξαφνικά ο χρόνος πάγωσε. Τρομαγμένοι, κλειστήκαμε στα σπίτια μας… Κι έτσι μαγειρέψαμε, κοιμηθήκαμε, είδαμε ταινίες, φάγαμε με την οικογένειά μας, ξεκαθαρίσαμε τις ντουλάπες μας, πειραματιστήκαμε με την κηπουρική, το μακιγιάζ, τις χειροτεχνίες… Τι θα κρατήσουμε από όλα αυτά;
Ο μόνος τρόπος για να περάσει κάποιος το λοκντάουν –όπως καταλάβαμε όλοι μας, χάρη στην εμπειρία μας τον τελευταίο χρόνο – είναι το να αντιμετωπίζει την κάθε μέρα χωριστά χωρίς να σκέφτεται το αύριο ή το μέλλον. Είναι μία συνθήκη δύσκολη, σκληρή, τρομακτική… Τώρα που όμως αρχίζουμε σιγά-σιγά και βλέπουμε το φως στην άκρη αυτού του τόσο σκοτεινού, μεγάλου και αποπνικτικού τούνελ αναρωτιόμαστε αν εκτός από όλα όσα χάσαμε αυτή τη χρονιά, που είναι πολλά και για κάποιους περισσότερα, υπάρχουν και κάποια που κερδίσαμε και τα οποία θα μπορέσουμε να πάρουμε μαζί μας όταν η ζωή μας γυρίσει τελικά στην προηγούμενή της κατάσταση.
Θα προσπαθήσω κι ας αποτύχει
Αν μου έλεγε κάποιος πριν από έναν χρόνο ότι φέτος θα μπορούσα χωρίς δυσκολία να φτιάξω σουφλέ σοκολάτας θα σκεφτόμουν ότι δεν με ξέρει καλά. Πόσο δε μάλλον αν μου έλεγε ότι εκτός από σουφλέ σοκολάτας θα μπορούσα πολύ άνετα να φτιάξω γαλακτομπούρεκο, εκμέκ, μπακλαβά, τάρτα μήλου (με δικό μου φύλλο), οποιαδήποτε πίτα τραβούσε η όρεξή μου, παστίτσιο, γεμιστά και άλλα πολλά. Και δεν είμαι η μόνη. Δεν λέω ότι πριν την πανδημία δεν μαγείρευα. Μαγείρευα. Αλλά δεν τολμούσα. Δεν είχα την πολυτέλεια του χρόνου αλλά ούτε και την τόλμη να διαλέξω μία συνταγή και, σαν να ξεκινούσα ένα καινούργιο άγνωστο ταξίδι, να την ολοκληρώσω. Και τότε ήρθε η καραντίνα και μας έκλεισε στα σπίτια μας, δίνοντάς μας την πολυτέλεια του προσωπικού χρόνου και παράλληλα τη διάθεση να διερευνήσουμε και να τεστάρουμε τις δυνατότητές μας. Και κάπως έτσι μαγειρέψαμε χωρίς να φοβόμαστε… Και όχι μόνο.
Κωδικός 6
Κανείς δεν εκτιμά την ελευθερία του αν δεν τη χάσει πρώτα. Κάπως έτσι έγινε και με τη σχέση μας με τη φύση, τη βόλτα στην παραλία, την άθληση στην εξοχή, το περπάτημα στο βουνό. Μόλις χάσαμε την ευκαιρία να μπορούμε να κάνουμε όλα τα υπόλοιπα στραφήκαμε στο πιο απλό, στο αρχέγονο και παράλληλα στο πιο αναγκαίο: Στην επαφή με την ομορφιά, την ενέργεια και την αισιοδοξία που μας δίνει το να βρισκόμαστε στη φύση. Κάποιοι μετακόμισαν στην επαρχία, άλλοι έκαναν τεράστιους περιπάτους με τα πόδια ή με ποδήλατο, άλλοι έτρεξαν, κολύμπησαν, φύτεψαν κήπους και μπαλκόνια. Αν χρειάζεται ένα και μόνο πράγμα να πάρουμε μαζί μας από τα όσα μάθαμε και κάναμε στο λοκντάουν, όταν η ζωή μας επιστρέψει στους φρενήρεις ρυθμούς της παλιάς μας καθημερινότητας, θα πρέπει να είναι η αγάπη και η σχέση που δημιουργήσαμε με τη φύση.
Σήμερα θα δουλέψω από το σπίτι
Η παραγωγικότητα των όσων δούλεψαν από το σπίτι στη διάρκεια αυτής της χρονιάς, όπου ο κορωνοϊός κυριάρχησε στη ζωή μας, αποδεικνύει ότι – όταν όλα γυρίσουν στους προηγούμενους ρυθμούς και επιστρέψουμε στα γραφεία μας – το να δουλεύουμε έστω κάποιες ημέρες από το σπίτι μπορεί να αποδώσει. Οσο για όλους όσοι νοσταλγήσαμε την κίνηση στον δρόμο προς τη δουλειά αλλά και τη συναναστροφή στο γραφείο με τους συναδέλφους μας, είναι σίγουρο ότι όταν ξαναγυρίσουμε στις προηγούμενες συνθήκες σύντομα θα νοσταλγήσουμε την εργασία από το σπίτι, έστω και περιστασιακά.
Ολοι μαζί στο τραπέζι
Ποιοι εργαζόμενοι είχαν την ευκαιρία να τρώνε με την οικογένειά τους συχνότερα από μία φορά την εβδομάδα ή τις 15 μέρες; Στη διάρκεια της καραντίνας είχαμε περισσότερο χρόνο με όσους κλείνει η πόρτα του σπιτιού μας με αποτέλεσμα να περάσουμε χρόνο μαζί, να μαγειρέψουμε μαζί, να παίξουμε, να τσακωθούμε και σίγουρα να φάμε. Ακόμα κι αν κάποια στιγμή βαρεθήκαμε, πράγμα λογικό και αναμενόμενο, δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε να πάρουμε μαζί μας τη σημασία του χρόνου που περνάμε με τους ανθρώπους μας ακόμα και κάνοντας πράγματα τετριμμένα και αναμενόμενα, όπως το φαγητό στο ίδιο τραπέζι.
Δικαιούμαι να ξαπλώσω στον καναπέ να δω ταινία
Θυμάμαι ότι αφού γέννησα τον πρώτο μου γιο σκέφτηκα ότι πέρασε για μένα ανεπιστρεπτί η – προ παιδιών – ζωή, όπου «δικαιούμουν», χωρίς καμία τύψη, ενοχή ή εκκρεμότητα να ξαπλώσω στον καναπέ του σαλονιού και να απολαύσω μία, δύο ή και περισσότερες ταινίες. Αλλά ακόμα και όσο τα παιδιά μου μεγάλωναν εγώ και πάλι δεν είχα χρόνο…
Μέχρι που τον Μάρτιο του 2020 ξαφνικά ο χρόνος μού χαρίστηκε και αφού τακτοποίησα τα πάντα στο σπίτι μου, έλυσα όσες εκκρεμότητες μπορούσα και τα έβαλα όλα στη θέση τους, χαλάρωσα, αφού δεν μπορούσα να κάνω κι αλλιώς, και… τεμπέλιασα. Ο,τι κι αν σημαίνει η τεμπελιά για τον καθένα μας, όπως το να κοιμηθούμε περισσότερο το πρωί, να απολαύσουμε μία ή και δύο ταινίες, να διαβάσουμε το βιβλίο μας στη μέση της ημέρας, να ακούσουμε μουσική, να φτιάξουμε τα νύχια μας, ακόμα και να κοιτάμε το ταβάνι, αλλά όλα αυτά χωρίς καμία απολύτως τύψη ή ενοχή.
Αυτό το δικαίωμά μας στην τεμπελιά το οποίο έχουμε συνηθίσει να στερούμε από τον εαυτό μας αλλά και από τα παιδιά μας, χρειάζεται να το κρατήσουμε και μετά το λοκντάουν. Οταν η ζωή θα ξαναγίνει βιαστική και όλοι θα «πρέπει να είμαστε συνεχώς απασχολημένοι δημιουργικά και παραγωγικά». Τότε θα έχει αξία να θυμηθούμε ή να μην ξεχάσουμε πόσο χρειαζόμαστε αυτή την ξεκούραση χωρίς ενοχές και εκκρεμότητες να καραδοκούν για να μας ενοχλήσουν όσο εμείς ρεμβάζουμε απολαμβάνοντας τη ζωή, που δυστυχώς ή ευτυχώς δεν είναι τίποτε άλλο από το τώρα.
Τρέμω την ώρα που θα βοηθήσω τα παιδιά μου με το διάβασμα
Πριν τον κορωνοϊό το να βοηθήσω τα παιδιά μου με το διάβασμα μού φαινόταν τόσο δύσκολο όσο οι εξετάσεις για το πανεπιστήμιο. Αυτά να δυσανασχετούν κι εγώ να θυμώνω, να απογοητεύομαι και να απελπίζομαι. Μέχρι που χρειάστηκε όχι απλά να βοηθάω με τα μαθήματα αλλά και να υποκαταστήσω τον δάσκαλό τους κατά κάποιον τρόπο.
Και τότε συνειδητοποίησα ότι για να μπορέσω να τους βοηθήσω πραγματικά χρειαζόταν να κατανοήσω τη θέση τους: Τόσον καιρό μακριά από τους φίλους τους, τον δάσκαλό τους, πίσω από μία οθόνη να προσπαθούν να μάθουν καινούργια πράγματα. Και κάπως έτσι νιώθοντας κατανόηση για τη δύσκολη νέα κατάσταση στην οποία βρίσκονταν τα παιδιά μου αλλά κι εγώ μαζί τους, κατάφερα να τα βοηθήσω ουσιαστικά. Αυτή την κατανόηση θέλω να πάρω μαζί μου μετά το λοκντάουν. Για τα παιδιά μου, για όλους τους φίλους και τους αγαπημένους μου αλλά και για εμένα την ίδια.
Η διαφοροποίηση της μουσικής – η απόλυτη συνταγή επιτυχίας;
Όσο αφήνεις το παρελθόν να σε στοιχειώνει, τόσο λιγότερο θα απολαμβάνεις τη ζωή σου
Τάσος Λειβαδίτης: «Μάθε να αγαπάς αυτούς που δεν πληγώνουν την αγάπη»
Δε κλαίω γιατί είμαι αδύναμος! Κλαίω γιατί είμαι ζωντανός!
nova88
26 June 2022 at 1:45 pm
596041 481758Wow, superb blog layout! How long have you been blogging for? you make blogging appear effortless. The overall appear of your site is magnificent, as well as the content! xrumer 329020
nova88
3 July 2022 at 4:10 am
95320 239796hello!,I genuinely like your writing extremely a lot! percentage we keep up a correspondence extra about your article on AOL? I want an expert on this region to unravel my issue. Might be that is you! Taking a appear forward to peer you. 614453
บาคาร่า
4 March 2023 at 4:27 am
870370 787674Some really nice stuff on this internet site , I like it. 703203
excursion fonds blanc martinique
27 March 2023 at 4:34 pm
I have been browsing online greater than three hours nowadays, yet I never discovered any attention-grabbing article like yours. It?s beautiful value enough for me. Personally, if all webmasters and bloggers made excellent content as you did, the net shall be much more useful than ever before.