Ψυχολογία
Πως να μην είσαι εγωιστής, όταν είσαι δυστυχισμένος;
Ήταν μια γυναίκα που ήθελε να δίνει πολλές εξηγήσεις. Αφού διατύπωνε στον συνομιλητή της εκείνο που είχε να του πει, την κυρίευε κατόπιν το άγχος μήπως δεν του το εξήγησε όσο πρέπει σωστά. Μήπως δεν την καταλάβει, μήπως τον μπερδέψει, μήπως φταίει η ίδια για μια τυχόν κακή συνεννόηση.
Έτρεμε τις παρεξηγήσεις, την άρνηση, κατά βάθος την απόρριψη. Ασφαλώς αναστατωνόταν πολύ περισσότερο όταν ο απέναντι την ενδιέφερε ιδιαίτερα. Στις περιπτώσεις μάλιστα που υπήρχε ερωτικό στοιχείο ανάμεσα σ’ εκείνη και στον άλλο, αυτού του είδους το άγχος εξελισσόταν σε ξέφρενο.
Γενικώς υπήρχαν περιπτώσεις που η στάση της γινόταν εξαιρετικά προβληματική. Τηλεφωνούσε συνέχεια, έστελνε σημειώματα, μηνύματα στο κινητό, παρακαλούσε για μια συνάντηση με σκοπό να διευκρινίσει σαφέστερα όσα είχε πει και ξαναπεί, να συμπληρώσει κάτι βασικό, να κάνει ακόμη μια υποσημείωση.
Υπέφερε όταν επανεξέταζε στο μυαλό της εκ των υστέρων μια φράση της, μια λέξη της, για να μην πω και το ύφος που φανταζόταν πως είχε· τα έβρισκε τώρα λαθεμένα, ανεπαρκή, συχνά γελοία, προσπαθούσε να υποθέσει πώς τα έχει εκλάβει ο άλλος, αγωνιζόταν να μπει στη σκέψη του. Ένα μεγάλο μέρος της καθημερινότητας της περνούσε με αυτό το κουραστικό βάσανο.
Νομίζω ότι οι χαρακτήρες οι οποίοι φοβούνται υπερβολικά την απόρριψη είναι απ’ αυτούς που καταλήγουν να μιλούν και να επεξηγούν υπερβολικά. Εξηγούν ξανά και ξανά τη θέση τους, τον εαυτό τους, τη γνώμη τους, την πρόταση τους και, πιο αγχωμένα από όλα, τις προθέσεις τους.
Το ότι τείνουν έτσι πυρετωδώς να εξηγούν, να απολογούνται και να αναλύουν την άποψη τους δε σημαίνει πως είναι πάντοτε και ειλικρινείς. Θα έλεγα μάλιστα πως στη δική τους κατηγορία ανήκουν εκείνοι που, ανήσυχοι μήπως διαφανεί ένα ψέμα τους, μια ανακρίβεια, συχνότατα η υπερβολή και η μεγαλοποίηση που τείνουν να προσθέτουν, κάποια παραλλαγή έστω στο θέμα τους, μια πτυχή τους που κρύβουν, αγωνίζονται να πείσουν με λόγια πάρα πολλά, με εντονότερες εκφράσεις, με δραματικότητα που τους αρέσει να χρησιμοποιούν. Εφαρμόζουν συνειδητά ή ασυνείδητα την παλιά συνταγή: Αν σερβίρεις ένα ψέμα μαζί με πολλές, εντυπωσιακές αλήθειες, τότε θα το περάσεις πιο εύκολα.
Οι ανασφαλείς, οι εξαρτημένοι χαρακτήρες, έχουν μεγαλύτερη ανάγκη την πειθώ τους, την ένταση, το δράμα, τις επανειλημμένες διευκρινίσεις σε όσα ήδη έχουν εκφράσει. Δεν εμπιστεύονται τις εντυπώσεις που άφησαν, και οι εντυπώσεις που άφησαν έχουν τρομακτική σημασία για την ηρεμία τους. Η ανάγκη τους να τα καταφέρουν σε αυτό που υποστηρίζουν είναι βαριά ανάγκη, θεωρούν πως θα καταστραφεί ο κόσμος αν δε συμφωνήσει μαζί τους ο άλλος. Είναι σαν να βιώνουν κάθε λίγο τη διαδικασία μιας δίκης σε δικαστήριο, όπου τα πολυτιμότερα της ψυχής τους κρέμονται από την απόφαση.
Το θλιβερό είναι πως βιώνουν ως σοβαρή δίκη ακόμη και το πιο μηδαμινό ή φαιδρό ζήτημα που τίθεται. Δεν πρόκειται ακριβώς για διαπραγμάτευση σημαντικών ζητημάτων, αλλά για μια διαδικασία ψυχολογικής επιβίωσης. Δε ζουν δίχως απανωτές δικαιώσεις, επειδή είναι πρόσωπα εξόχως ενοχικά, βαθιά ανασφαλή, αλλά και βαριά εγωιστικά.
Το ζήτημα του εγωισμού, του εγωκεντρισμού, πάντα τίθεται όταν αναφερόμαστε σε ψυχολογικά προβλήματα και αναζητούμε κάποια ανακούφιση. Όπως καλός μου φίλος και γιατρός επαναλαμβάνει και το επαναλαμβάνω μετά κι εγώ: «Ας αφαιρέσουν οι νευρωσικοί κάτι από τον εγωισμό τους και θα γίνουν πολύ πιο εύκολα τα πράγματα».
Το ερώτημα αν μια ψυχολογική ασθένεια προκαλεί εγωισμό ή είναι ο εγωισμός που μας οδηγεί σε ψυχολογικά προβλήματα θα παραμένει ερώτημα στη σκέψη των πιο πολλών. Προσωπικά τολμώ να πω, από όση πείρα μάζεψα μελετώντας τον εαυτό μου και κοντινούς άλλους, πως προηγείται ο εγωισμός.
Η εγωιστική ματιά μας στη ζωή και στις σχέσεις δυσκολεύει εξαιρετικά σχέσεις και ζωή, είναι φυσικό να οδηγεί σε εμπόδια και ήττες. Και οι επαναλαμβανόμενες δυσκολίες, οι συνεχείς αποτυχίες, κάποια στιγμή κουράζουν και κλονίζουν το νευρικό σύστημα. Από εκεί και πέρα είναι φυσικό η δυσθυμία, η δυσφορία, η δυστυχία, ο θυμός και όσα ακολουθούν τις ματαιώσεις μας να επιβαρύνουν κι άλλο τη ροπή στον εγωκεντρισμό. Δύσκολα είμαστε επιεικείς και φιλάνθρωποι όταν είμαστε δυστυχισμένοι.
Απόσπασμα από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη, “Σιωπάς για να ακούγεσαι”.
Ψυχολογία
Δεν ακούει κανέναν το παιδί σας; Χρησιμοποιείστε τη μέθοδο «Γκάντι»
Το μικρό σας σας χτυπάει, αρνείται να σας υπακούσει… Με λίγα λόγια, μπροστά σας έχετε έναν μικρό… αντάρτη.
Με τη συμπεριφορά του πραγματικά σας φέρνει στα όριά σας. Τι κάνουμε λοιπόν; Σε αυτές τις δύσκολες περιπτώσεις μπορεί να βοηθήσει μια νέα μέθοδος. Το όνομά της; Ειρηνική αντίσταση! Πρότυπό της; Ο Μαχάτμα Γκάντι.
Ακόμη και τα πιο ήρεμα και υπάκουα πιτσιρίκια κάποια στιγμή αναστατώνουν τους γονείς τους. Γι’ αυτό και οι μικροεντάσεις δεν λείπουν σχεδόν από καμία οικογένεια. Είτε γιατί ο μικρός δεν μάζεψε τα παιχνίδια του από το καθιστικό είτε γιατί τα αδελφάκια τσακώνονται μεταξύ τους για το τελευταίο ποτήρι χυμό, με αποτέλεσμα ο μπαμπάς ή η μαμά να αναγκάζεται να βάζει τις φωνές. Όλα αυτά είναι απολύτως φυσιολογικά και συμβαίνουν και στις… καλύτερες οικογένειες.
Αν όμως το τρίχρονο πιτσιρίκι σας σας χτυπάει, αν το πεντάχρονο αγοράκι σας προσβάλλει και κοροϊδεύει τη νηπιαγωγό του, αν σας πιέζει ζητώντας διάφορα πράγματα με επίμονο και άσχημο τρόπο (π.χ. λειχουδιές, χρήματα, περισσότερη τηλεόραση), αν πρέπει να το παρακαλάτε με τις ώρες για να πάει στο κρεβάτι ή να φάει όλο το φαγητό του ή αν σας απειλεί ότι θα «αυτοκτονήσει», τότε τα πράγματα αλλάζουν.
Εδώ δεν πρόκειται για συνηθισμένες σκανδαλιές και γκρίνιες, αλλά για προβληματική συμπεριφορά. Ανεξάρτητα από τις αιτίες της, αυτή η συμπεριφορά διαταράσσει την οικογενειακή ισορροπία και φέρνει τα… πάνω κάτω στο σπίτι. Οι γονείς ταλαντεύονται ανάμεσα στην οργή και την απελπισία, τα πιτσιρίκια δοκιμάζουν τα όρια και τα νεύρα του μπαμπά και της μαμάς και απολαμβάνουν την εξουσία τους.
Υπάρχει… σωτηρία; Ναι! Αρκεί να ακολουθήσετε τη νέα τακτική που προτείνει ο καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ, Ηaim Omer, η οποία βασίζεται στη στάση και τη φιλοσοφία του Μαχάτμα Γκάντι. Δηλαδή στην ήρεμη μεν αλλά αποτελεσματική αντίσταση.
Ο Ινδός πολιτικός είχε καταφέρει να πηγαίνει κόντρα στους Βρετανούς αποικιοκράτες, χωρίς όμως η σύγκρουσή τους να βγαίνει εκτός ελέγχου και να οδηγεί σε καταστροφή. Ποιο ήταν το «όπλο» του; Η ειρηνική, χωρίς χρήση βίας, αντίσταση. Δεν θα μπορούσαν άραγε και οι γονείς να επωφεληθούν από αυτή την τακτική;
Μια πρωτοποριακή μέθοδος
Εδώ και πολλά χρόνια ο καθηγητής Ψυχολογίας Ηaim Omer δουλεύει και δοκιμάζει τη μέθοδό του σε οικογένειες στη Γερμανία και το Ισραήλ. Όλοι οι γονείς που συμμετέχουν στις έρευνές του μοιάζουν μεταξύ τους. Δηλαδή είναι μαμάδες και μπαμπάδες που έχουν μια ολέθρια έχθρα με τα μικρά τους, που βρίσκονται σε διαρκή σύγκρουση εξουσίας με τα πιτσιρίκια τους, συνήθως για ασήμαντες αφορμές.
Ή, από την άλλη, είναι γονείς που έχουν… παραδώσει τα όπλα και έχουν γίνει παιχνιδάκι στα χέρια του απαιτητικού παιδιού τους. Μάλιστα, ήδη η μέθοδος του καθηγητή Omer χρησιμοποιείται με επιτυχία από τους ειδικούς παιδοψυχολόγους στη Γερμανία σε μικρά και μεγάλα παιδιά.
Ποιο είναι, όμως, το μυστικό της νέας μεθόδου; Λοιπόν, οι γονείς, ανεξάρτητα από την ηλικία του παιδιού τους, θα πρέπει να σταματήσουν να «απαντούν» στις προκλήσεις του και να μην παρασύρονται σε μια κόντρα που δεν οδηγεί πουθενά, σε αυτόν το φαύλο κύκλο τού «Θα το κάνεις»-«Όχι, δεν θα το κάνω». Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ας δούμε τι προτείνει η νέα μέθοδος:
Όχι κήρυγμα
Οι γονείς πρέπει να σταματήσουν το κήρυγμα, τα παρακάλια, τις ατέλειωτες συζητήσεις. Το μόνο που καταφέρνουν με όλα αυτά είναι να εξαντλούνται οι ίδιοι και στο τέλος το μικρό να κάνει τελικά το δικό του!
Ψυχραιμία και όχι άμεσες αντιδράσεις
Οι γονείς πρέπει να μάθουν να παραμένουν ήρεμοι σε έντονες καταστάσεις και να μην παρασύρονται από την ένταση της στιγμής. Αν, για παράδειγμα, το μικρό τους τους χαστουκίσει, θα πρέπει να μείνουν αρχικά σιωπηλοί και να συλλογιστούν αυτό που συνέβη.
Έτσι θα συγκρατήσουν την οργή τους, που μπορεί να οδηγήσει σε λάθος αντιδράσεις. Θα «απαντήσουν» στην κακή συμπεριφορά του παιδιού τους μόνο αφού περάσει κάποιος χρόνος: μισή ώρα αν το παιδί είναι κάτω των 6 ετών και μία μέρα αν είναι μεγαλύτερο.
Ξεκαθάρισμα… λογαριασμών με «Sit-in»!
Θα πρέπει να είναι ξεκάθαροι και σαφείς με το παιδί! Δηλαδή, θα πρέπει να του ανακοινώσουν ότι από εδώ και στο εξής δεν θα ανέχονται πια την άσχημη συμπεριφορά του. Επειδή όμως ένα πεντάχρονο που χτυπάει π.χ. συστηματικά τα συνομήλικά του ή φέρεται πολύ άσχημα στη μητέρα του δεν… παίρνει και πολύ στα σοβαρά υπόψη του τέτοιου είδους ανακοινώσεις, θα πρέπει οι γονείς να κάνουν την ανακοίνωσή τους με τον πιο σωστό τρόπο. Ποιος είναι αυτός;
Το «Sit-in». Δηλαδή, οι γονείς θα πρέπει να κάνουν «κατάληψη» στο δωμάτιο του παιδιού, να καθίσουν σε μια καρέκλα και να πουν με πολύ σοβαρό ύφος στο μικρό ότι δεν πρόκειται να ανεχτούν πια τη συμπεριφορά του και ότι περιμένουν, εδώ και τώρα, από εκείνο, τις προτάσεις του για να λυθεί το πρόβλημα.
Όπως τονίζουν οι ειδικοί της μεθόδου, «με το Sit-in δεν επιβάλλουμε τίποτα στο παιδί, αλλά αντίθετα το ενθαρρύνουμε να βρει μόνο του τη λύση. Οι γονείς δεν είναι ούτε αυθεντίες που γνωρίζουν τα πάντα ούτε ρομπότ-παιδαγωγοί που μοιράζουν επιβραβεύσεις ή τιμωρίες».
Μια αγκαλιά στις δύσκολες στιγμές
Αν το παιδί είναι μικρό (2-3 ετών) και έχει κάποιο από τα γνωστά ξεσπάσματα θυμού αυτής της ηλικίας, δηλαδή πέφτει στο πάτωμα, ουρλιάζει, καταστρέφει αντικείμενα ή απειλεί να κάνει κακό στον εαυτό του, οι γονείς μπορούν να το ηρεμήσουν με μια λαβή που ονομάζεται «η αγκαλιά της αρκούδας».
Σε αυτή την περίπτωση ο ενήλικος παίρνει το παιδί στην αγκαλιά του και κλείνει σφιχτά γύρω του τα χέρια του, έτσι ώστε το μικρό να μην μπορεί να κάνει καμία κίνηση. Το μήνυμα που παίρνει το πιτσιρίκι είναι το εξής: «Είμαι εδώ. Θα μείνω εδώ. Δεν θα σε αφήσω να συνεχίσεις αυτό που κάνεις».
Μάρτυρες «υπεράσπισης»
Συνήθως οι γονείς επιθετικών παιδιών αισθάνονται ντροπή για τη συμπεριφορά του μικρού τους και αποφεύγουν να μιλούν γι’ αυτό το θέμα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, όμως, είναι σημαντικό να σπάσουν τη σιωπή τους και να αναζητήσουν τη βοήθεια κάποιου δικού τους άνθρωπου: είτε μιας φίλης, είτε ενός θείου ή θείας του παιδιού.
Αυτό το άτομο μπορεί να μεσολαβήσει στους καβγάδες τους με το μικρό, να χρησιμεύσει ως «μάρτυρας υπεράσπισης» των γονιών και να δείξει στο παιδί ότι βρίσκει σωστή την απόφαση και τη θέση του μπαμπά ή της μαμάς. Ας μην ξεχνάμε ότι ο κύκλος των γονιών -οι φίλοι και οι συγγενείς- παίζει σπουδαίο ρόλο για τα παιδιά, αφού αντιπροσωπεύει για εκείνα τον κόσμο των ενηλίκων.
Βλέποντας το μικρό ότι αυτός ο κόσμος αποδέχεται και στηρίζει τους γονείς, ηρεμεί και αισθάνεται μεγαλύτερη ασφάλεια και σιγουριά για τους δικούς του, τους σέβεται και τους υπολογίζει.
Mαζί στο γραφείο
Αν το παιδί είναι μεγαλύτερο, οι γονείς μπορούν να εφαρμόσουν την τακτική «Τime-in». Δηλαδή, το παιδί είναι υποχρεωμένο να περάσει μία μέρα με τον μπαμπά ή τη μαμά στο χώρο της εργασίας τους.
Τα οφέλη
Εφαρμόζοντας αυτή τη μέθοδο, οι γονείς κερδίζουν πολλά. Πρώτα απ όλα, αποκτούν υπόσταση ως γονείς. Τι σημαίνει αυτό; Ότι παύουν να είναι… αόρατοι για το μικρό. Έτσι γίνονται πιο δυνατοί και κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Και αυτή η δύναμη είναι το αντίθετο της εξουσίας, που καταπιέζει και εξουδετερώνει το παιδί. Ας μην ξεχνάμε ότι οι τιμωρίες και οι απειλές απομακρύνουν το παιδί από το γονιό.
Αντίθετα, η δύναμη που πηγάζει από την ειρηνική αντίσταση φέρνει το παιδί πιο κοντά στο γονιό, γίνεται μια γέφυρα επικοινωνίας.
Τα παιδιά αναπτύσσονται πιο σωστά όταν αισθάνονται όχι μόνο την αγάπη και την τρυφερότητα των γονιών τους, αλλά και τη δύναμή τους και την αποφασιστικότητά τους. Είναι δύσκολο φυσικά να κάνεις το παιδί σου να σε βλέπει έτσι κάθε μέρα: τρυφερό αλλά και δυνατό.
Η μέθοδος Γκάντι, λοιπόν, προσπαθεί να συνδυάσει με τον καλύτερο και πιο άμεσο τρόπο αυτά τα δύο στοιχεία. Η ειρηνική αντίσταση μπορεί, πραγματικά, να βοηθήσει τους γονείς να αποκαταστήσουν την ισορροπία στην οικογένειά τους. Και, μάλιστα, από τη στιγμή που θα τα καταφέρουν, είναι πια περιττή…
Ναι μεν, αλλά…
Υπάρχει και αντίλογος σε αυτή τη μέθοδο. Ορισμένοι ειδικοί τη βρίσκουν υπερβολικά σκληρή και δύσκολη για τους γονείς και τα παιδιά. Μπορεί να μη χρησιμοποιούν οι γονείς βία, αλλά, από την άλλη, μήπως με αυτή την τακτική απλώς καταπιέζουν την παρόρμησή τους και επιβάλλουν την εξουσία τους με έναν άλλον τρόπο; Ο καθηγητής Omar γνωρίζει αυτό τον κίνδυνο. Όμως, όπως τονίζει, η σχέση παιδιού και γονιού έχει πάντα το στοιχείο της εξουσίας, αφού οι γονείς είναι εκείνοι που θα πρέπει να βάζουν τα όρια.
Η ειρηνική αντίσταση μπορεί να είναι «ειρηνική», αλλά ταυτόχρονα είναι και δυναμική, ενώ ο στόχος των γονιών που την εφαρμόζουν δεν είναι να νικήσουν… το παιδί. Η μαμά και ο μπαμπάς που ακολουθούν αυτή τη μέθοδο πρέπει να είναι ταυτόχρονα και τρυφεροί με τα μικρά τους. Θα πρέπει να τους λένε το «σ’ αγαπώ» και να τους δείχνουν έμπρακτα την αγάπη τους και το σεβασμό τους.
Δεν πρέπει να αποφεύγουν να «καλομαθαίνουν» το μικρό ταραξία με μια εκδρομή ή μια έξοδο για γλυκό. Όμως, αυτό θα πρέπει να το κάνουν χωρίς ανταλλάγματα, π.χ. «Αν είσαι φρόνιμος, θα πάμε σινεμά», και να δείξουν απλά στο πιτσιρίκι τους πόσο πολύ το υπολογίζουν και το εκτιμούν.
Τι είναι το «Sit-in»
O γονιός (ή και οι δύο γονείς) μπαίνει στο δωμάτιο, κλείνει πίσω του την πόρτα και κάθεται σε μια καρέκλα μπροστά στην είσοδο του παιδικού δωματίου. Με ήρεμη φωνή λέει στο παιδί: «Δεν αποδέχομαι άλλο αυτό που κάνεις (π.χ. το ότι χτυπάς και βρίζεις τα άλλα παιδιά κ.ά.). Θα μείνω εδώ και θα περιμένω από εσένα τις προτάσεις σου για το πώς μπορεί να βελτιωθεί η κατάσταση στο μέλλον».
Ο μπαμπάς (ή η μαμά) δεν πρέπει να ανοίξει διάλογο με το παιδί, να το προκαλέσει ή να απαντήσει στις προκλήσεις του. Αν το μικρό απλώσει το χέρι του, μπορεί να αμυνθεί, αλλά όχι με φωνές ή ανταποδίδοντας το χτύπημα. Στην περίπτωση που το παιδί κάνει σοβαρές προτάσεις για τη λύση του προβλήματος, θα πρέπει ο γονιός να τις συζητήσει μαζί του.
Αν πάλι το παιδί δεν προτείνει τίποτε, τότε ο γονιός θα πρέπει να παραμείνει στο δωμάτιο (μισή ή μία ώρα, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού). Αν τελικά το «Sit-in» δεν φέρει αποτέλεσμα, μπορεί να το επαναλάβει την επόμενη ή τις επόμενες μέρες. Όπως έχουν δείξει οι έρευνες, η συμπεριφορά του παιδιού καλυτερεύει ύστερα από μερικά «Sit-in». Προσοχή όμως! Το «Sit-in» δεν πρέπει να γίνεται αμέσως μετά από κάποιον καβγά.
Ψυχολογία
Όταν αρρωσταίνει η ψυχή, πονά και το σώμα
Η ψυχή (νόηση) και το σώμα αποτελούν ένα ενιαίο και αδιάσπαστο σύνολο. Οταν για οποιονδήποτε λόγο πάσχει το ένα, αναπόφευκτα πλήττεται και το άλλο. Γνωρίζουμε πλέον και αποδεχόμαστε επιστημονικά ότι ο ανθρώπινος οργανισμός αντιμετωπίζεται ως μια ενιαία ψυχοβιολογική οντότητα.
Το σύμπτωμα αντιμετωπίζεται σαν ένα στάδιο της «εξέλιξης» που έχει κάποιο νόημα, ή υποδηλώνει συχνά τη διαταραγμένη σχέση του ατόμου με το περιβάλλον του.
Τα σωματικά συμπτώματα όταν η ψυχή νοσεί
Στην τρέχουσα πραγματικότητα της πανδημίας που διαβιούμε, το άγχος, ο φόβος και η ανασφάλεια, καθώς και τα έντονα συναισθήματα θλίψης, εγκατάλειψης, έλλειψης στόχου και νοήματος όπως και αυτά της απομόνωσης που προκύπτουν, τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, μπορεί να οδηγήσουν σε ψυχοσωματικά συμπτώματα, όπως για παράδειγμα το σύνδρομο χρόνιας κοπώσεως, συχνουρία, πονοκέφαλος, ζαλάδες, αιμωδίες (μυρμηγκιάσματα), προβλήματα μνήμης (αιτία είναι η διάσπαση προσοχής από το άγχος που δημιουργεί προβλήματα στην αποθήκευση και στην ανάκληση των αποθηκευμένων στην μνήμη πληροφοριών), ανορεξία, ή αυξημένη όρεξη, βουλιμία, νυκτερινή ενούρηση σε παιδιά και εφήβους.
Το όποιο σύμπτωμα πάντα χρήζει ιατρικής εξέτασης, διάγνωσης και κατάλληλης ιατρικής αντιμετώπισης, από εξειδικευμένους γιατρούς. Οταν όμως γίνουν οι απαραίτητες εξετάσεις και αποκλειστεί ο παθολογικός παράγοντας, τότε κάποιος ψυχοσωματικός παράγοντας εμπλέκεται και επηρεάζει τον οργανισμό.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο και γιατί
Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία:
* Αναίτιους παθολογικά πονοκεφάλους έχουν συνήθως οι άνθρωποι που είναι πολύ αυστηροί με τον εαυτό τους και τελειομανείς.
* Προβλήματα στο στομάχι (χωρίς ιατρική – παθολογική αιτία) ή στο έντερο συνήθως συνδέονται με τον φόβο ή και την ανασφάλεια.
* Ο έντονος, συχνός, καταπιεσμένος και συσσωρευμένος θυμός συχνά προκαλεί ψυχοσωματικά συμπτώματα και είναι γενικότερα δείκτης δυσφορίας και μειωμένης λειτουργικότητας του ατόμου.
Πού οδηγεί ο φόβος και ο θυμός
Οταν κάποιος νιώθει έντονο φόβο, θυμό ή ανησυχία μπορεί να αναπτύξει ταχυκαρδία, αίσθημα αδιαθεσίας (ναυτία), τρέμουλο, εφίδρωση, πονοκέφαλο, έναν «κόμπο» στο στομάχι, γρήγορη αναπνοή.
Εκφράστε το συναίσθημα
Η έκφραση των συναισθημάτων είναι το «κλειδί» της ψυχοσωματικής ισορροπίας. Οταν καταπνίγουμε τον θυμό, την οργή ή τη θλίψη, τότε αυτά είναι πολύ πιθανό να αναδυθούν με τη μορφή ενός σωματικού συμπτώματος.
* Είναι σημαντικό να βλέπουμε τα πράγματα στις σωστές τους διαστάσεις. Δεν είναι λίγες οι φορές που χάνουμε την ψυχραιμία μας και μεγαλοποιούμε τα ζητήματα που αντιμετωπίζουμε, γεγονός που δεν μας βοηθά να αντιμετωπίσουμε τις καταστάσεις με δημιουργικό και αποτελεσματικό τρόπο.
* Η σωματική άσκηση μπορεί να συμβάλει στην αποφόρτιση από το στρες και στη βελτίωση της διάθεσης. Το ίδιο μπορούμε να επιτύχουμε και φροντίζοντας να εκπληρώσουμε έναν στόχο που έχουμε αφήσει σε εκκρεμότητα για μεγάλο χρονικό διάστημα ή βελτιώνοντας τη σχέση μας με ανθρώπους που είναι σημαντικοί στη ζωή μας.
Αγαπήστε, αποδεχθείτε και βελτιώστε τον εαυτό σας
* Αναγνωρίστε με ποιον τρόπο επηρεάζει το άγχος τον οργανισμό σας.
* Μειώστε τα δυσάρεστα γεγονότα – απομακρυνθείτε από τοξικούς ανθρώπους και καταστάσεις.
* Αντικαταστήστε δυσλειτουργικές συμπεριφορές με άλλες, πιο βοηθητικές.
* Επικοινωνήστε έστω και διαδικτυακά με ανθρώπους που θέλετε και νιώθετε καλά και ευχάριστα μαζί τους. Μοιραστείτε όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα και αντικαταστήστε τα με άλλα, πιο θετικά και ευχάριστα.
* Οραματιστείτε το μέλλον θετικά και θέστε στόχους μικρούς και μεγαλύτερους.
* Βρείτε το προσωπικό σας νόημα, τι είναι και τι όχι σημαντικό για εσάς και εργαστείτε προς αυτή τη κατεύθυνση.
* Ζητήστε τη συνδρομή και τη βοήθεια που χρειάζεστε και διεκδικήστε μια ευτυχισμένη και υγιή ψυχοσωματικά ζωή.
ΜΟΤΟ
«Πριν αποφασίσουμε ποια θεραπεία θα ακολουθήσουμε για το σώμα, πρέπει πρώτα να έχουμε θεραπεύσει το τραύμα της ψυχής» είπε τόσο εμπνευσμένα και ρεαλιστικά ο Ιπποκράτης
Από τη Βάσω Μακαρώνη, κλινική ψυχολόγο, ψυχοθεραπεύτρια.
Ψυχολογία
Τι θα κρατήσουμε από το λοκντάουν στη ζωή μετά
Τρέχαμε για να προλάβουμε και δεν είχαμε χρόνο για τίποτε και ξαφνικά ο χρόνος πάγωσε. Τρομαγμένοι, κλειστήκαμε στα σπίτια μας… Κι έτσι μαγειρέψαμε, κοιμηθήκαμε, είδαμε ταινίες, φάγαμε με την οικογένειά μας, ξεκαθαρίσαμε τις ντουλάπες μας, πειραματιστήκαμε με την κηπουρική, το μακιγιάζ, τις χειροτεχνίες… Τι θα κρατήσουμε από όλα αυτά;
Ο μόνος τρόπος για να περάσει κάποιος το λοκντάουν –όπως καταλάβαμε όλοι μας, χάρη στην εμπειρία μας τον τελευταίο χρόνο – είναι το να αντιμετωπίζει την κάθε μέρα χωριστά χωρίς να σκέφτεται το αύριο ή το μέλλον. Είναι μία συνθήκη δύσκολη, σκληρή, τρομακτική… Τώρα που όμως αρχίζουμε σιγά-σιγά και βλέπουμε το φως στην άκρη αυτού του τόσο σκοτεινού, μεγάλου και αποπνικτικού τούνελ αναρωτιόμαστε αν εκτός από όλα όσα χάσαμε αυτή τη χρονιά, που είναι πολλά και για κάποιους περισσότερα, υπάρχουν και κάποια που κερδίσαμε και τα οποία θα μπορέσουμε να πάρουμε μαζί μας όταν η ζωή μας γυρίσει τελικά στην προηγούμενή της κατάσταση.
Θα προσπαθήσω κι ας αποτύχει
Αν μου έλεγε κάποιος πριν από έναν χρόνο ότι φέτος θα μπορούσα χωρίς δυσκολία να φτιάξω σουφλέ σοκολάτας θα σκεφτόμουν ότι δεν με ξέρει καλά. Πόσο δε μάλλον αν μου έλεγε ότι εκτός από σουφλέ σοκολάτας θα μπορούσα πολύ άνετα να φτιάξω γαλακτομπούρεκο, εκμέκ, μπακλαβά, τάρτα μήλου (με δικό μου φύλλο), οποιαδήποτε πίτα τραβούσε η όρεξή μου, παστίτσιο, γεμιστά και άλλα πολλά. Και δεν είμαι η μόνη. Δεν λέω ότι πριν την πανδημία δεν μαγείρευα. Μαγείρευα. Αλλά δεν τολμούσα. Δεν είχα την πολυτέλεια του χρόνου αλλά ούτε και την τόλμη να διαλέξω μία συνταγή και, σαν να ξεκινούσα ένα καινούργιο άγνωστο ταξίδι, να την ολοκληρώσω. Και τότε ήρθε η καραντίνα και μας έκλεισε στα σπίτια μας, δίνοντάς μας την πολυτέλεια του προσωπικού χρόνου και παράλληλα τη διάθεση να διερευνήσουμε και να τεστάρουμε τις δυνατότητές μας. Και κάπως έτσι μαγειρέψαμε χωρίς να φοβόμαστε… Και όχι μόνο.
Κωδικός 6
Κανείς δεν εκτιμά την ελευθερία του αν δεν τη χάσει πρώτα. Κάπως έτσι έγινε και με τη σχέση μας με τη φύση, τη βόλτα στην παραλία, την άθληση στην εξοχή, το περπάτημα στο βουνό. Μόλις χάσαμε την ευκαιρία να μπορούμε να κάνουμε όλα τα υπόλοιπα στραφήκαμε στο πιο απλό, στο αρχέγονο και παράλληλα στο πιο αναγκαίο: Στην επαφή με την ομορφιά, την ενέργεια και την αισιοδοξία που μας δίνει το να βρισκόμαστε στη φύση. Κάποιοι μετακόμισαν στην επαρχία, άλλοι έκαναν τεράστιους περιπάτους με τα πόδια ή με ποδήλατο, άλλοι έτρεξαν, κολύμπησαν, φύτεψαν κήπους και μπαλκόνια. Αν χρειάζεται ένα και μόνο πράγμα να πάρουμε μαζί μας από τα όσα μάθαμε και κάναμε στο λοκντάουν, όταν η ζωή μας επιστρέψει στους φρενήρεις ρυθμούς της παλιάς μας καθημερινότητας, θα πρέπει να είναι η αγάπη και η σχέση που δημιουργήσαμε με τη φύση.
Σήμερα θα δουλέψω από το σπίτι
Η παραγωγικότητα των όσων δούλεψαν από το σπίτι στη διάρκεια αυτής της χρονιάς, όπου ο κορωνοϊός κυριάρχησε στη ζωή μας, αποδεικνύει ότι – όταν όλα γυρίσουν στους προηγούμενους ρυθμούς και επιστρέψουμε στα γραφεία μας – το να δουλεύουμε έστω κάποιες ημέρες από το σπίτι μπορεί να αποδώσει. Οσο για όλους όσοι νοσταλγήσαμε την κίνηση στον δρόμο προς τη δουλειά αλλά και τη συναναστροφή στο γραφείο με τους συναδέλφους μας, είναι σίγουρο ότι όταν ξαναγυρίσουμε στις προηγούμενες συνθήκες σύντομα θα νοσταλγήσουμε την εργασία από το σπίτι, έστω και περιστασιακά.
Ολοι μαζί στο τραπέζι
Ποιοι εργαζόμενοι είχαν την ευκαιρία να τρώνε με την οικογένειά τους συχνότερα από μία φορά την εβδομάδα ή τις 15 μέρες; Στη διάρκεια της καραντίνας είχαμε περισσότερο χρόνο με όσους κλείνει η πόρτα του σπιτιού μας με αποτέλεσμα να περάσουμε χρόνο μαζί, να μαγειρέψουμε μαζί, να παίξουμε, να τσακωθούμε και σίγουρα να φάμε. Ακόμα κι αν κάποια στιγμή βαρεθήκαμε, πράγμα λογικό και αναμενόμενο, δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε να πάρουμε μαζί μας τη σημασία του χρόνου που περνάμε με τους ανθρώπους μας ακόμα και κάνοντας πράγματα τετριμμένα και αναμενόμενα, όπως το φαγητό στο ίδιο τραπέζι.
Δικαιούμαι να ξαπλώσω στον καναπέ να δω ταινία
Θυμάμαι ότι αφού γέννησα τον πρώτο μου γιο σκέφτηκα ότι πέρασε για μένα ανεπιστρεπτί η – προ παιδιών – ζωή, όπου «δικαιούμουν», χωρίς καμία τύψη, ενοχή ή εκκρεμότητα να ξαπλώσω στον καναπέ του σαλονιού και να απολαύσω μία, δύο ή και περισσότερες ταινίες. Αλλά ακόμα και όσο τα παιδιά μου μεγάλωναν εγώ και πάλι δεν είχα χρόνο…
Μέχρι που τον Μάρτιο του 2020 ξαφνικά ο χρόνος μού χαρίστηκε και αφού τακτοποίησα τα πάντα στο σπίτι μου, έλυσα όσες εκκρεμότητες μπορούσα και τα έβαλα όλα στη θέση τους, χαλάρωσα, αφού δεν μπορούσα να κάνω κι αλλιώς, και… τεμπέλιασα. Ο,τι κι αν σημαίνει η τεμπελιά για τον καθένα μας, όπως το να κοιμηθούμε περισσότερο το πρωί, να απολαύσουμε μία ή και δύο ταινίες, να διαβάσουμε το βιβλίο μας στη μέση της ημέρας, να ακούσουμε μουσική, να φτιάξουμε τα νύχια μας, ακόμα και να κοιτάμε το ταβάνι, αλλά όλα αυτά χωρίς καμία απολύτως τύψη ή ενοχή.
Αυτό το δικαίωμά μας στην τεμπελιά το οποίο έχουμε συνηθίσει να στερούμε από τον εαυτό μας αλλά και από τα παιδιά μας, χρειάζεται να το κρατήσουμε και μετά το λοκντάουν. Οταν η ζωή θα ξαναγίνει βιαστική και όλοι θα «πρέπει να είμαστε συνεχώς απασχολημένοι δημιουργικά και παραγωγικά». Τότε θα έχει αξία να θυμηθούμε ή να μην ξεχάσουμε πόσο χρειαζόμαστε αυτή την ξεκούραση χωρίς ενοχές και εκκρεμότητες να καραδοκούν για να μας ενοχλήσουν όσο εμείς ρεμβάζουμε απολαμβάνοντας τη ζωή, που δυστυχώς ή ευτυχώς δεν είναι τίποτε άλλο από το τώρα.
Τρέμω την ώρα που θα βοηθήσω τα παιδιά μου με το διάβασμα
Πριν τον κορωνοϊό το να βοηθήσω τα παιδιά μου με το διάβασμα μού φαινόταν τόσο δύσκολο όσο οι εξετάσεις για το πανεπιστήμιο. Αυτά να δυσανασχετούν κι εγώ να θυμώνω, να απογοητεύομαι και να απελπίζομαι. Μέχρι που χρειάστηκε όχι απλά να βοηθάω με τα μαθήματα αλλά και να υποκαταστήσω τον δάσκαλό τους κατά κάποιον τρόπο.
Και τότε συνειδητοποίησα ότι για να μπορέσω να τους βοηθήσω πραγματικά χρειαζόταν να κατανοήσω τη θέση τους: Τόσον καιρό μακριά από τους φίλους τους, τον δάσκαλό τους, πίσω από μία οθόνη να προσπαθούν να μάθουν καινούργια πράγματα. Και κάπως έτσι νιώθοντας κατανόηση για τη δύσκολη νέα κατάσταση στην οποία βρίσκονταν τα παιδιά μου αλλά κι εγώ μαζί τους, κατάφερα να τα βοηθήσω ουσιαστικά. Αυτή την κατανόηση θέλω να πάρω μαζί μου μετά το λοκντάουν. Για τα παιδιά μου, για όλους τους φίλους και τους αγαπημένους μου αλλά και για εμένα την ίδια.
best yogurt makers
22 January 2022 at 4:07 am
Properly, that is great, yet consider further options we’ve got here? Could you mind submitting an additional article relating to them also? Many thanks!
sage the bambino plus review
23 January 2022 at 9:56 am
Largest lover messages were made to share it with your and gives honour of the bride and groom. Very sound systems facing unnecessary throngs of people should take into account each of our valuable concept of all presenting, which is one’s trailer. best man toasts
Laurence Tritten
28 January 2022 at 7:43 pm
Hey dude, what kind of wordpress theme are you using? i want it to use on my blog too “
Jeramy Gream
30 January 2022 at 3:28 am
I’ve been exploring for a bit for any high-quality articles or weblog posts in this kind of house . Exploring in Yahoo I eventually stumbled upon this web site. Studying this information So i’m satisfied to show that I have an incredibly just right uncanny feeling I found out exactly what I needed. I most for sure will make certain to do not disregard this website and provides it a look a relentless basis.
best hamster cages
4 February 2022 at 10:37 am
Eating foods rich in probiotics is the best way to make sure you’re keeping your gut flora healthy, however, people with dietary restrictions may need to supplement. When choosing a probiotic supplement, just make sure it contains high quality cultures and bacterial cultures that would naturally be found in the human intestines.
Alexandra
12 April 2022 at 1:34 am
I know this web site presents quality dependent articles
or reviews and additional stuff, is there any other
site which offers these stuff in quality?
คาสิโนออนไลน์เว็บตรง
24 April 2022 at 2:49 am
975404 820764Music started playing anytime I opened this web site, so annoying! 558365
how to join illuminati in austria today
6 July 2022 at 10:43 am
890751 358845Hi! I discovered your internet site accidentally today, but am genuinely pleased that we did! Its not only entertaining, but in addition straightforward to make use of in contrast to lots that Ive viewed! 383422
sbobet
13 August 2022 at 5:24 am
740441 746043Merely wanna state that this really is quite beneficial , Thanks for taking your time to write this. 961222
how do you become a credit card processor
26 March 2023 at 1:09 pm
Normally I don’t read article on blogs, but I would like to say that this write-up very forced me to try and do it! Your writing style has been amazed me. Thanks, very nice post.
How to earn money through product reviews on a health and beauty blog?
26 March 2023 at 9:58 pm
The ultimate guide to successful affiliate marketing in the beauty and health niche
creative passive income ideas for doctors in the usa Make green promoting vegan products: affiliate marketing for
vegan bloggers
investing in stocks and mutual funds for doctors
excursion kayak martinique
27 March 2023 at 1:19 pm
Hello my friend! I want to say that this article is awesome, nice written and come with approximately all vital infos. I?d like to peer more posts like this .
abilify vs wellbutrin
3 April 2023 at 11:59 pm
Why people still make use of to read news papers
when in this technological globe everything is existing on web?
vente libre de etoricoxib 90 en Suisse
23 July 2023 at 11:49 am
magnificent points altogether, you simply gained a new reader.
What would you suggest in regards to your put up that you made
a few days in the past? Any sure?
achat en ligne de virlix en France
23 July 2023 at 7:46 pm
Incredible! This blog looks exactly like my old one! It’s on a entirely
different topic but it has pretty much the same layout and design. Wonderful choice of colors!
achat de ivermectin en Espagne
24 July 2023 at 10:56 am
Wonderful article! We will be linking to this great content on our website.
Keep up the great writing.
fluconazole 400 mg en vente libre au canada
25 July 2023 at 6:24 pm
There’s certainly a lot to know about this
topic. I like all the points you have made.
revatio para comprar sin problemas
26 July 2023 at 12:19 am
This blog was… how do I say it? Relevant!!
Finally I have found something that helped me. Thanks a lot!
alonest recomendado por especialistas en Chile
26 July 2023 at 6:41 pm
Hi my loved one! I wish to say that this article is amazing, nice written and include approximately all significant infos.
I would like to look extra posts like this .
achat de isotretinoin 40 mg en Belgique
26 July 2023 at 8:14 pm
I’m curious to find out what blog system you happen to
be utilizing? I’m having some minor security issues with my latest blog and I’d like to find something more secure.
Do you have any suggestions?
prednisolone prix France
28 July 2023 at 3:35 am
Spot on with this write-up, I absolutely think this web site needs much more attention. I’ll probably be returning to read
more, thanks for the advice!
achat de somnifères à base de levothyrox
4 August 2023 at 5:09 am
If you wish for to take a great deal from this paragraph then you have
to apply these methods to your won website.
prodroxy beschikbaar op voorschrift
18 August 2023 at 3:02 am
naturally like your web site however you have to take a look at
the spelling on quite a few of your posts. Many of them are
rife with spelling problems and I find it very bothersome to tell
the truth then again I will definitely come again again.
indicación de clarinex en venta en España
18 August 2023 at 11:01 am
Do you have a spam problem on this site; I also am a blogger,
and I was wondering your situation; many of us have created some nice
practices and we are looking to swap techniques with other folks, please shoot me an email if
interested.
Deloras
24 August 2023 at 8:08 pm
Good write-up. I definitely love this site. Keep writing!
Joanne
24 August 2023 at 11:36 pm
Howdy would you mind letting me know which hosting
company you’re utilizing? I’ve loaded your blog in 3 different internet browsers and I must say this blog loads a lot faster then most.
Can you suggest a good hosting provider at a fair price? Kudos,
I appreciate it!
Haz un pedido de cycrin
1 December 2023 at 11:47 pm
Article writing is also a fun, if you be acquainted with afterward you can write if not it
is complicated to write.
xetin disponibile a Genova
12 January 2024 at 7:01 pm
hey there and thank you for your information – I have certainly picked up something new from right here.
I did however expertise some technical issues using this site, as I experienced to reload the site
a lot of times previous to I could get it to load properly.
I had been wondering if your web hosting is OK? Not that I’m
complaining, but sluggish loading instances times will often affect your placement in google and could damage your high quality score if advertising
and marketing with Adwords. Anyway I’m adding this RSS to
my email and could look out for a lot more of your respective exciting
content. Ensure that you update this again very soon.
czy można znaleźć enjuvia bez recepty w Katowicach?
13 January 2024 at 4:09 am
It’s not my first time to pay a quick visit this web page, i am browsing this
website dailly and take pleasant information from here every day.
neurontin senza prescrizione medica a Torino
5 February 2024 at 1:10 pm
Genuinely no matter if someone doesn’t understand after that its up to other people that they will help, so here it occurs.
acheter rosuvastatin sans problème Belgique
11 April 2024 at 2:16 am
Excellent goods from you, man. I have remember your stuff previous to and you are just extremely magnificent.
I really like what you have obtained here, certainly like what you are saying and the best way wherein you say
it. You are making it enjoyable and you still care for to keep it
wise. I can’t wait to learn far more from you. This is really
a tremendous web site.
Buy high-quality betapace at competitive prices.
11 April 2024 at 7:52 am
Hi there, its nice post regarding media print, we all
be aware of media is a wonderful source of data.