Ψυχολογία
Την ζωή που αναβάλλείς για “όταν θα..”, την έχεις ήδη χάσει
Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που ζουν σαν να πρόκειται να ζήσουν για πάντα.
Που ξοδεύουν μια ολόκληρη ζωή προσμένοντας ένα καλύτερο ή, απλά, διαφορετικό μέλλον, αλλά εκείνο αρνείται πεισματικά να τους κάνει το χατίρι: ποτέ δεν έρχεται…
Δεν μας απασχολεί εδώ η αναβλητικότητα στην καθημερινή ζωή (χάσιμο προθεσμιών ή καθυστέρηση εκπλήρωσης των υποχρεώσεων). Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι η αναβολή της ίδιας της ζωής. Η υποθήκευση του πολύτιμου «εδώ και τώρα» για χάρη ενός αμφίβολου «εκεί και τότε».
Μας ενδιαφέρει να πλησιάσουμε τους αφανείς, αθόρυβους και διακριτικούς εκείνους ανθρώπους που μοιάζουν να είναι απόντες από την ίδια τους τη ζωή. Που βαθιά μέσα τους, με λύπη και κόπο ίσως, συνειδητοποιούν ότι αφήνουν τη ζωή να περνάει και να τους προσπερνάει. Που, παρόλα αυτά, εμμένουν στη στάση ζωής «αναβάλλεται μέχρι νεοτέρας» και διαρκώς παζαρεύουν:
«Θα ζήσω αύριο. Ή μεθαύριο. Ή κάποια στιγμή στο μέλλον. Κάποτε, τέλος πάντων, αλλά όχι τώρα… όχι ακόμα…».
ΖΩΗ ΣΕ ΑΝΑΜΟΝΗ
Για να το πούμε χοντρά, ζωή σε αναμονή σημαίνει δε λερώνω τα χέρια μου.
Σημαίνει ότι παθητικά αφήνω τα πράγματα ως έχουν, διασφαλίζοντας ότι δεν θα καλυτερέψουν ούτε θα χειροτερέψουν. Μένω στην ίδια δουλειά ή σχέση παρόλο που δεν με ικανοποιεί, δεν εκφράζω αυτά που αισθάνομαι ή θέλω, δεν επιχειρώ να πραγματοποιήσω όσα ονειρεύομαι, αφήνω τα καινούργια ρούχα αφόρετα στην ντουλάπα, εν ολίγοις, κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου προκειμένου να μείνουν όλα τα ίδια.
Με ποια δικαιολογία, άραγε, τα κάνω όλα αυτά;
Είμαι τελειομανής. Οτιδήποτε κάνω πρέπει να είναι τέλειο, δεν υπάρχουν περιθώρια για λάθη ή επιπόλαιους αυθορμητισμούς. Αν και σπανίως καταφέρνω να εξασφαλίσω τις ιδανικές συνθήκες δράσης – η αναθεματισμένη κατάλληλη στιγμή δεν εμφανίζεται σχεδόν ποτέ – αρνούμαι να κάνω πίσω: αν κάτι δεν μπορεί να γίνει τέλεια, προτιμώ να μη γίνει καθόλου.
Δυσκολεύομαι να πάρω αποφάσεις. Σκέφτομαι και αναλύω εξονυχιστικά το καθετί αλλά ποτέ δεν αποφασίζω. Συνήθως παίρνω διστακτικές, μισές ή καθόλου αποφάσεις. Το πρόβλημα είναι ότι δεν ξέρω αν αυτό που διαλέγω αποφασίζοντας, είναι καλύτερο ή χειρότερο από αυτό που αναγκαστικά αφήνω πίσω. Η λύση που έχω βρει είναι η αναβολή κάθε απόφασης μέχρι να σιγουρευτώ.
Έχω μεγάλη ανάγκη να κάνω το σωστό. Νιώθω καλά με τον εαυτό μου όταν κάνω επιλογές ζωής που είναι κοινωνικά αποδεκτές. Φρόντισα να δομήσω τη ζωή μου σύμφωνα με κάποιες αξίες τις οποίες σήμερα αδυνατώ να παραβώ. Δεν είναι ότι θέλω να είμαι το «καλό παιδί», απλώς δεν είμαι από τους ανθρώπους που θα πρόδιδαν τον ηθικό τους κώδικα μόνο και μόνο για ένα καπρίτσιο.
Δεν μου φτάνει ο χρόνος. Πολύ απλά δεν έχω χρόνο να κάνω αυτά που επιθυμώ – δυστυχώς ή ευτυχώς προηγούνται άλλα πράγματα αυτή τη στιγμή. Σκοπεύω, πάντως, να διεκδικήσω τις αλλαγές που επιθυμώ, αμέσως μόλις ολοκληρώσω ένα τελευταίο πρότζεκτ στη δουλειά, χάσω τα παραπανίσια κιλά μου, αποκτήσω κάπως περισσότερα χρήματα, μεγαλώσουν λίγο τα παιδιά… Το μόνο που χρειάζεται είναι να κάνω λίγη υπομονή ακόμα.
Όπως βλέπουμε, δικαιολογίες για να ζούμε σε αναμονή υπάρχουν πολλές. Καμία όμως δεν καταφέρνει να αποτρέψει την αναπόφευκτη, τραγική διαπίστωση ότι, όσοι είμαστε αναβλητικοί, απλώς δεν έχουμε ζωή. Απλώς ζούμε στερημένοι και πικραμένοι με τον εαυτό μας, τους άλλους και τη ζωή.
ΟΙ ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΒΛΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
Απλοί παρατηρητές της ζωής, λοιπόν, οι αναβλητικοί ζούμε με το κεφάλι κάτω από το νερό, παίρνοντας για αντάλλαγμα φτηνές παρηγοριές:
Διατήρηση της ασφάλειας. Νομίζουμε ότι εξασφαλίζουμε προστασία από κάθε ρίσκο, κίνδυνο ή πόνο. Περιφρουρούμε την ύπαρξή μας μέσα σε προστατευτικά και κλειστά κουτάκια, απολαμβάνοντας την παρηγορητική επίδραση του αενάως ίδιου, του αμετακίνητου και οικείου. Σφραγίζουμε τις πόρτες στο καινούργιο, φοβούμενοι ότι θα χάσουμε τον εαυτό μας αν βαδίσουμε σε αχαρτογράφητες περιοχές εκτός προστατευτικής ζώνης.
Προστασία από την κοινωνική κριτική. Μη ζώντας τη ζωή που θέλουμε, διασφαλίζουμε ότι η οικογένειά μας, ο σύντροφός μας, η κοινωνική μας ομάδα – όσοι δηλαδή μας κρατούν δέσμιους με αόρατες αλυσίδες – δεν θα μας κατατάξουν στους απόβλητους ή ανεπιθύμητους. Η αναβολή της ζωής μας επ’ αόριστον είναι το τίμημα που πληρώνουμε προκειμένου να μην γίνουμε αντικείμενο αρνητικής αξιολόγησης από το κοινωνικό σύνολο.
Διατήρηση του ελέγχου. Όταν προφυλασσόμαστε από τη ζωή, όταν τον περισσότερο χρόνο σχεδιάζουμε πώς θα ζήσουμε αντί πραγματικά να ζούμε, συντηρούμε την ψευδαίσθηση ότι διατηρούμε τον έλεγχο των πραγμάτων. Αποτρέπουμε τις εκπλήξεις, βάζουμε οι ίδιοι τους κανόνες και, εν τέλει, αποδεικνυόμαστε μοναχικοί και μοναδικοί νικητές σε ένα βαρετό παιχνίδι χωρίς συμπαίκτες.
Αποφυγή της αποτυχίας. Λόγω χαμηλής αυτοεκτίμησης ή έλλειψης πίστης στις δυνάμεις μας φοβόμαστε ότι αν αποφασίσουμε να κάνουμε όσα επιθυμούμε η πιθανότερη έκβαση θα είναι η αποτυχία. Για κάποιο λόγο η αντίληψη που έχουμε για τον εαυτό μας δεν συμπεριλαμβάνει την πίστη ότι έχουμε τις ικανότητες να διεκδικήσουμε τη ζωή που θέλουμε. Η αδυναμία, έστω να φανταστούμε ότι αποκτούμε όσα θέλουμε, μας εξαναγκάζει σε αναβολές επί αναβολών ακινητοποιώντας μας στο ίδιο σημείο.
Αποφυγή της επιτυχίας. Παραδόξως, συμβαίνει καμιά φορά να δυσκολευόμαστε να φανταστούμε τον εαυτό μας ευτυχισμένο ή «επιτυχημένο». Αυτοπεριοριζόμαστε, επειδή η εικόνα της επιτυχίας είναι κόντρα ρόλος για την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας. Πολύ απλά, η ιδέα ενός ανθρώπου που έχει καταφέρει να έχει τη ζωή που θέλει είναι ένα άβολο, ξένο ρούχο. Μας βολεύει καλύτερα, σαν παλιά φόρμα, η εικόνα ενός ανθρώπου απογοητευμένου, στερημένου, γεμάτου απωθημένα.
Αποφυγή της αλλαγής. Η μη-ζωή υπόσχεται ψέματα ότι δεν θα αφήσει να μας συμβεί καμία αλλαγή. Μας πείθει ότι η φθορά, η παροδικότητα, το εφήμερο, το τέλος, όλα όσα τόσο πολύ φοβόμαστε, δεν θα καταφέρουν να μας αγγίξουν. Ο μοναδικός όρος είναι να μείνουμε κλεισμένοι στη ντουλάπα μαζί με τα αφόρετα καινούργια ρούχα μας. Να μην εκτεθούμε στα βλέμματα, να μην υποβάλουμε τον εαυτό μας στη φθορά, να μην μπούμε ποτέ στη δοκιμασία του χρόνου. Ανώριμη, μαγική σκέψη που μας κρατάει ακινητοποιημένους στο περιθώριο της ζωής, που συσκοτίζει το μόνο βέβαιο ανθρωπολογικό δεδομένο ότι «δεν ζω σημαίνει αρνούμαι το θάνατο».
ΠΟΤΕ ΘΑ ΖΗΣΩ;
Ευτυχώς ή δυστυχώς, έρχεται μια στιγμή στη ζωή, συχνά με αφορμή κάποια κρίση, που οι μάσκες πέφτουν. Που το είδωλο μας στον καθρέφτη μας ρωτά επιτακτικά: «Λοιπόν, πού πήγε η ζωή σου;».
Η συνειδητοποίηση ότι ζούμε μια ζωή σε κατάσταση αναμονής, μια ζωή κατώτερη των αναγκών, προσδοκιών ή δυνατοτήτων μας, δεν έρχεται χωρίς πόνο. Άπαξ και συμβεί, όμως, είναι αδύνατον να συνεχίσουμε να εθελοτυφλούμε. Οι κάθε λογής περισπασμοί, οι δικαιολογίες, οι υπεκφυγές, οι εκλογικεύσεις που επιστρατεύαμε προκειμένου να αποφύγουμε να μπούμε στο παιχνίδι της ζωής, παύουν να λειτουργούν πλέον και καλούμαστε να αναλάβουμε δράση.
Καταρχάς να ακούσουμε προσεκτικά τον εαυτό μας. Να σεβαστούμε και να εμπιστευτούμε τις πραγματικές επιθυμίες του όσο περίεργες ή ανόητες και να είναι. Με κάποιο τρόπο χρειάζεται να αποδεχτούμε τον εαυτό μας με όλες τις δυνατότητες και τους περιορισμούς του και να αφουγκραστούμε τι έχει ανάγκη και τι φοβάται. Κυρίως, πρέπει να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να αποτύχει ή να επιτύχει, αφού προηγουμένως τον αφήσουμε να προσπαθήσει.
Θα χρειαστεί ακόμα να πάρουμε το ρίσκο να μεγαλώσουμε. Να γίνουμε περισσότερο ρεαλιστές, να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν έχουμε άπλετο χρόνο και να αποφασίσουμε να δράσουμε αμέσως. Η μόνη επιλογή που έχουμε είναι να ριχτούμε με ορμή στη ζωή και να δεχτούμε το αναπόφευκτο της αλλαγής και ροής της. Να συμφιλιωθούμε μια για πάντα με το γεγονός ότι τίποτα δεν είναι σίγουρο ή σταθερό, χωρίς να φοβόμαστε ότι αυτές οι παραδοχές θα μας διαλύσουν.
Θα πρέπει επίσης να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να οραματιστεί ένα μέλλον και να τοποθετήσουμε τον εαυτό μας μέσα σε αυτό το μέλλον. Ένα μέλλον που θα έχει προσωπικό νόημα για εμάς, που θα έχουμε φτιάξει εμείς οι ίδιοι εξασκώντας την ελευθερία μας.
Παίρνω τη ζωή μου στα χέρια μου σημαίνει αυτό ακριβώς: σχεδιάζω ελεύθερα και με υπευθυνότητα τη ζωή που θα ζήσω, έχοντας πλήρη συναίσθηση όσων συμπεριλαμβάνω σε αυτή και όσων αφήνω πίσω. Η απόφαση να ζήσω τη ζωή που θέλω, πάντα ακολουθείται από τη συνειδητοποίηση ότι ζωή σημαίνει και προδοσία. Ότι, μοιραία, οι επιλογές ζωής που κάνουμε, κάτι ή κάποιους θα προδώσουν αποκλείοντάς τους.
Όσο για το πότε είναι η στιγμή να γίνουν όλα αυτά, για το πότε είναι η ώρα να ζήσουμε, η απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι μία: ΤΩΡΑ.
Γράφει η Βιβή Φατούρου
Ψυχολογία
Δεν ακούει κανέναν το παιδί σας; Χρησιμοποιείστε τη μέθοδο «Γκάντι»
Το μικρό σας σας χτυπάει, αρνείται να σας υπακούσει… Με λίγα λόγια, μπροστά σας έχετε έναν μικρό… αντάρτη.
Με τη συμπεριφορά του πραγματικά σας φέρνει στα όριά σας. Τι κάνουμε λοιπόν; Σε αυτές τις δύσκολες περιπτώσεις μπορεί να βοηθήσει μια νέα μέθοδος. Το όνομά της; Ειρηνική αντίσταση! Πρότυπό της; Ο Μαχάτμα Γκάντι.
Ακόμη και τα πιο ήρεμα και υπάκουα πιτσιρίκια κάποια στιγμή αναστατώνουν τους γονείς τους. Γι’ αυτό και οι μικροεντάσεις δεν λείπουν σχεδόν από καμία οικογένεια. Είτε γιατί ο μικρός δεν μάζεψε τα παιχνίδια του από το καθιστικό είτε γιατί τα αδελφάκια τσακώνονται μεταξύ τους για το τελευταίο ποτήρι χυμό, με αποτέλεσμα ο μπαμπάς ή η μαμά να αναγκάζεται να βάζει τις φωνές. Όλα αυτά είναι απολύτως φυσιολογικά και συμβαίνουν και στις… καλύτερες οικογένειες.
Αν όμως το τρίχρονο πιτσιρίκι σας σας χτυπάει, αν το πεντάχρονο αγοράκι σας προσβάλλει και κοροϊδεύει τη νηπιαγωγό του, αν σας πιέζει ζητώντας διάφορα πράγματα με επίμονο και άσχημο τρόπο (π.χ. λειχουδιές, χρήματα, περισσότερη τηλεόραση), αν πρέπει να το παρακαλάτε με τις ώρες για να πάει στο κρεβάτι ή να φάει όλο το φαγητό του ή αν σας απειλεί ότι θα «αυτοκτονήσει», τότε τα πράγματα αλλάζουν.
Εδώ δεν πρόκειται για συνηθισμένες σκανδαλιές και γκρίνιες, αλλά για προβληματική συμπεριφορά. Ανεξάρτητα από τις αιτίες της, αυτή η συμπεριφορά διαταράσσει την οικογενειακή ισορροπία και φέρνει τα… πάνω κάτω στο σπίτι. Οι γονείς ταλαντεύονται ανάμεσα στην οργή και την απελπισία, τα πιτσιρίκια δοκιμάζουν τα όρια και τα νεύρα του μπαμπά και της μαμάς και απολαμβάνουν την εξουσία τους.
Υπάρχει… σωτηρία; Ναι! Αρκεί να ακολουθήσετε τη νέα τακτική που προτείνει ο καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ, Ηaim Omer, η οποία βασίζεται στη στάση και τη φιλοσοφία του Μαχάτμα Γκάντι. Δηλαδή στην ήρεμη μεν αλλά αποτελεσματική αντίσταση.
Ο Ινδός πολιτικός είχε καταφέρει να πηγαίνει κόντρα στους Βρετανούς αποικιοκράτες, χωρίς όμως η σύγκρουσή τους να βγαίνει εκτός ελέγχου και να οδηγεί σε καταστροφή. Ποιο ήταν το «όπλο» του; Η ειρηνική, χωρίς χρήση βίας, αντίσταση. Δεν θα μπορούσαν άραγε και οι γονείς να επωφεληθούν από αυτή την τακτική;
Μια πρωτοποριακή μέθοδος
Εδώ και πολλά χρόνια ο καθηγητής Ψυχολογίας Ηaim Omer δουλεύει και δοκιμάζει τη μέθοδό του σε οικογένειες στη Γερμανία και το Ισραήλ. Όλοι οι γονείς που συμμετέχουν στις έρευνές του μοιάζουν μεταξύ τους. Δηλαδή είναι μαμάδες και μπαμπάδες που έχουν μια ολέθρια έχθρα με τα μικρά τους, που βρίσκονται σε διαρκή σύγκρουση εξουσίας με τα πιτσιρίκια τους, συνήθως για ασήμαντες αφορμές.
Ή, από την άλλη, είναι γονείς που έχουν… παραδώσει τα όπλα και έχουν γίνει παιχνιδάκι στα χέρια του απαιτητικού παιδιού τους. Μάλιστα, ήδη η μέθοδος του καθηγητή Omer χρησιμοποιείται με επιτυχία από τους ειδικούς παιδοψυχολόγους στη Γερμανία σε μικρά και μεγάλα παιδιά.
Ποιο είναι, όμως, το μυστικό της νέας μεθόδου; Λοιπόν, οι γονείς, ανεξάρτητα από την ηλικία του παιδιού τους, θα πρέπει να σταματήσουν να «απαντούν» στις προκλήσεις του και να μην παρασύρονται σε μια κόντρα που δεν οδηγεί πουθενά, σε αυτόν το φαύλο κύκλο τού «Θα το κάνεις»-«Όχι, δεν θα το κάνω». Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ας δούμε τι προτείνει η νέα μέθοδος:
Όχι κήρυγμα
Οι γονείς πρέπει να σταματήσουν το κήρυγμα, τα παρακάλια, τις ατέλειωτες συζητήσεις. Το μόνο που καταφέρνουν με όλα αυτά είναι να εξαντλούνται οι ίδιοι και στο τέλος το μικρό να κάνει τελικά το δικό του!
Ψυχραιμία και όχι άμεσες αντιδράσεις
Οι γονείς πρέπει να μάθουν να παραμένουν ήρεμοι σε έντονες καταστάσεις και να μην παρασύρονται από την ένταση της στιγμής. Αν, για παράδειγμα, το μικρό τους τους χαστουκίσει, θα πρέπει να μείνουν αρχικά σιωπηλοί και να συλλογιστούν αυτό που συνέβη.
Έτσι θα συγκρατήσουν την οργή τους, που μπορεί να οδηγήσει σε λάθος αντιδράσεις. Θα «απαντήσουν» στην κακή συμπεριφορά του παιδιού τους μόνο αφού περάσει κάποιος χρόνος: μισή ώρα αν το παιδί είναι κάτω των 6 ετών και μία μέρα αν είναι μεγαλύτερο.
Ξεκαθάρισμα… λογαριασμών με «Sit-in»!
Θα πρέπει να είναι ξεκάθαροι και σαφείς με το παιδί! Δηλαδή, θα πρέπει να του ανακοινώσουν ότι από εδώ και στο εξής δεν θα ανέχονται πια την άσχημη συμπεριφορά του. Επειδή όμως ένα πεντάχρονο που χτυπάει π.χ. συστηματικά τα συνομήλικά του ή φέρεται πολύ άσχημα στη μητέρα του δεν… παίρνει και πολύ στα σοβαρά υπόψη του τέτοιου είδους ανακοινώσεις, θα πρέπει οι γονείς να κάνουν την ανακοίνωσή τους με τον πιο σωστό τρόπο. Ποιος είναι αυτός;
Το «Sit-in». Δηλαδή, οι γονείς θα πρέπει να κάνουν «κατάληψη» στο δωμάτιο του παιδιού, να καθίσουν σε μια καρέκλα και να πουν με πολύ σοβαρό ύφος στο μικρό ότι δεν πρόκειται να ανεχτούν πια τη συμπεριφορά του και ότι περιμένουν, εδώ και τώρα, από εκείνο, τις προτάσεις του για να λυθεί το πρόβλημα.
Όπως τονίζουν οι ειδικοί της μεθόδου, «με το Sit-in δεν επιβάλλουμε τίποτα στο παιδί, αλλά αντίθετα το ενθαρρύνουμε να βρει μόνο του τη λύση. Οι γονείς δεν είναι ούτε αυθεντίες που γνωρίζουν τα πάντα ούτε ρομπότ-παιδαγωγοί που μοιράζουν επιβραβεύσεις ή τιμωρίες».
Μια αγκαλιά στις δύσκολες στιγμές
Αν το παιδί είναι μικρό (2-3 ετών) και έχει κάποιο από τα γνωστά ξεσπάσματα θυμού αυτής της ηλικίας, δηλαδή πέφτει στο πάτωμα, ουρλιάζει, καταστρέφει αντικείμενα ή απειλεί να κάνει κακό στον εαυτό του, οι γονείς μπορούν να το ηρεμήσουν με μια λαβή που ονομάζεται «η αγκαλιά της αρκούδας».
Σε αυτή την περίπτωση ο ενήλικος παίρνει το παιδί στην αγκαλιά του και κλείνει σφιχτά γύρω του τα χέρια του, έτσι ώστε το μικρό να μην μπορεί να κάνει καμία κίνηση. Το μήνυμα που παίρνει το πιτσιρίκι είναι το εξής: «Είμαι εδώ. Θα μείνω εδώ. Δεν θα σε αφήσω να συνεχίσεις αυτό που κάνεις».
Μάρτυρες «υπεράσπισης»
Συνήθως οι γονείς επιθετικών παιδιών αισθάνονται ντροπή για τη συμπεριφορά του μικρού τους και αποφεύγουν να μιλούν γι’ αυτό το θέμα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, όμως, είναι σημαντικό να σπάσουν τη σιωπή τους και να αναζητήσουν τη βοήθεια κάποιου δικού τους άνθρωπου: είτε μιας φίλης, είτε ενός θείου ή θείας του παιδιού.
Αυτό το άτομο μπορεί να μεσολαβήσει στους καβγάδες τους με το μικρό, να χρησιμεύσει ως «μάρτυρας υπεράσπισης» των γονιών και να δείξει στο παιδί ότι βρίσκει σωστή την απόφαση και τη θέση του μπαμπά ή της μαμάς. Ας μην ξεχνάμε ότι ο κύκλος των γονιών -οι φίλοι και οι συγγενείς- παίζει σπουδαίο ρόλο για τα παιδιά, αφού αντιπροσωπεύει για εκείνα τον κόσμο των ενηλίκων.
Βλέποντας το μικρό ότι αυτός ο κόσμος αποδέχεται και στηρίζει τους γονείς, ηρεμεί και αισθάνεται μεγαλύτερη ασφάλεια και σιγουριά για τους δικούς του, τους σέβεται και τους υπολογίζει.
Mαζί στο γραφείο
Αν το παιδί είναι μεγαλύτερο, οι γονείς μπορούν να εφαρμόσουν την τακτική «Τime-in». Δηλαδή, το παιδί είναι υποχρεωμένο να περάσει μία μέρα με τον μπαμπά ή τη μαμά στο χώρο της εργασίας τους.
Τα οφέλη
Εφαρμόζοντας αυτή τη μέθοδο, οι γονείς κερδίζουν πολλά. Πρώτα απ όλα, αποκτούν υπόσταση ως γονείς. Τι σημαίνει αυτό; Ότι παύουν να είναι… αόρατοι για το μικρό. Έτσι γίνονται πιο δυνατοί και κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Και αυτή η δύναμη είναι το αντίθετο της εξουσίας, που καταπιέζει και εξουδετερώνει το παιδί. Ας μην ξεχνάμε ότι οι τιμωρίες και οι απειλές απομακρύνουν το παιδί από το γονιό.
Αντίθετα, η δύναμη που πηγάζει από την ειρηνική αντίσταση φέρνει το παιδί πιο κοντά στο γονιό, γίνεται μια γέφυρα επικοινωνίας.
Τα παιδιά αναπτύσσονται πιο σωστά όταν αισθάνονται όχι μόνο την αγάπη και την τρυφερότητα των γονιών τους, αλλά και τη δύναμή τους και την αποφασιστικότητά τους. Είναι δύσκολο φυσικά να κάνεις το παιδί σου να σε βλέπει έτσι κάθε μέρα: τρυφερό αλλά και δυνατό.
Η μέθοδος Γκάντι, λοιπόν, προσπαθεί να συνδυάσει με τον καλύτερο και πιο άμεσο τρόπο αυτά τα δύο στοιχεία. Η ειρηνική αντίσταση μπορεί, πραγματικά, να βοηθήσει τους γονείς να αποκαταστήσουν την ισορροπία στην οικογένειά τους. Και, μάλιστα, από τη στιγμή που θα τα καταφέρουν, είναι πια περιττή…
Ναι μεν, αλλά…
Υπάρχει και αντίλογος σε αυτή τη μέθοδο. Ορισμένοι ειδικοί τη βρίσκουν υπερβολικά σκληρή και δύσκολη για τους γονείς και τα παιδιά. Μπορεί να μη χρησιμοποιούν οι γονείς βία, αλλά, από την άλλη, μήπως με αυτή την τακτική απλώς καταπιέζουν την παρόρμησή τους και επιβάλλουν την εξουσία τους με έναν άλλον τρόπο; Ο καθηγητής Omar γνωρίζει αυτό τον κίνδυνο. Όμως, όπως τονίζει, η σχέση παιδιού και γονιού έχει πάντα το στοιχείο της εξουσίας, αφού οι γονείς είναι εκείνοι που θα πρέπει να βάζουν τα όρια.
Η ειρηνική αντίσταση μπορεί να είναι «ειρηνική», αλλά ταυτόχρονα είναι και δυναμική, ενώ ο στόχος των γονιών που την εφαρμόζουν δεν είναι να νικήσουν… το παιδί. Η μαμά και ο μπαμπάς που ακολουθούν αυτή τη μέθοδο πρέπει να είναι ταυτόχρονα και τρυφεροί με τα μικρά τους. Θα πρέπει να τους λένε το «σ’ αγαπώ» και να τους δείχνουν έμπρακτα την αγάπη τους και το σεβασμό τους.
Δεν πρέπει να αποφεύγουν να «καλομαθαίνουν» το μικρό ταραξία με μια εκδρομή ή μια έξοδο για γλυκό. Όμως, αυτό θα πρέπει να το κάνουν χωρίς ανταλλάγματα, π.χ. «Αν είσαι φρόνιμος, θα πάμε σινεμά», και να δείξουν απλά στο πιτσιρίκι τους πόσο πολύ το υπολογίζουν και το εκτιμούν.
Τι είναι το «Sit-in»
O γονιός (ή και οι δύο γονείς) μπαίνει στο δωμάτιο, κλείνει πίσω του την πόρτα και κάθεται σε μια καρέκλα μπροστά στην είσοδο του παιδικού δωματίου. Με ήρεμη φωνή λέει στο παιδί: «Δεν αποδέχομαι άλλο αυτό που κάνεις (π.χ. το ότι χτυπάς και βρίζεις τα άλλα παιδιά κ.ά.). Θα μείνω εδώ και θα περιμένω από εσένα τις προτάσεις σου για το πώς μπορεί να βελτιωθεί η κατάσταση στο μέλλον».
Ο μπαμπάς (ή η μαμά) δεν πρέπει να ανοίξει διάλογο με το παιδί, να το προκαλέσει ή να απαντήσει στις προκλήσεις του. Αν το μικρό απλώσει το χέρι του, μπορεί να αμυνθεί, αλλά όχι με φωνές ή ανταποδίδοντας το χτύπημα. Στην περίπτωση που το παιδί κάνει σοβαρές προτάσεις για τη λύση του προβλήματος, θα πρέπει ο γονιός να τις συζητήσει μαζί του.
Αν πάλι το παιδί δεν προτείνει τίποτε, τότε ο γονιός θα πρέπει να παραμείνει στο δωμάτιο (μισή ή μία ώρα, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού). Αν τελικά το «Sit-in» δεν φέρει αποτέλεσμα, μπορεί να το επαναλάβει την επόμενη ή τις επόμενες μέρες. Όπως έχουν δείξει οι έρευνες, η συμπεριφορά του παιδιού καλυτερεύει ύστερα από μερικά «Sit-in». Προσοχή όμως! Το «Sit-in» δεν πρέπει να γίνεται αμέσως μετά από κάποιον καβγά.
Ψυχολογία
Όταν αρρωσταίνει η ψυχή, πονά και το σώμα
Η ψυχή (νόηση) και το σώμα αποτελούν ένα ενιαίο και αδιάσπαστο σύνολο. Οταν για οποιονδήποτε λόγο πάσχει το ένα, αναπόφευκτα πλήττεται και το άλλο. Γνωρίζουμε πλέον και αποδεχόμαστε επιστημονικά ότι ο ανθρώπινος οργανισμός αντιμετωπίζεται ως μια ενιαία ψυχοβιολογική οντότητα.
Το σύμπτωμα αντιμετωπίζεται σαν ένα στάδιο της «εξέλιξης» που έχει κάποιο νόημα, ή υποδηλώνει συχνά τη διαταραγμένη σχέση του ατόμου με το περιβάλλον του.
Τα σωματικά συμπτώματα όταν η ψυχή νοσεί
Στην τρέχουσα πραγματικότητα της πανδημίας που διαβιούμε, το άγχος, ο φόβος και η ανασφάλεια, καθώς και τα έντονα συναισθήματα θλίψης, εγκατάλειψης, έλλειψης στόχου και νοήματος όπως και αυτά της απομόνωσης που προκύπτουν, τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, μπορεί να οδηγήσουν σε ψυχοσωματικά συμπτώματα, όπως για παράδειγμα το σύνδρομο χρόνιας κοπώσεως, συχνουρία, πονοκέφαλος, ζαλάδες, αιμωδίες (μυρμηγκιάσματα), προβλήματα μνήμης (αιτία είναι η διάσπαση προσοχής από το άγχος που δημιουργεί προβλήματα στην αποθήκευση και στην ανάκληση των αποθηκευμένων στην μνήμη πληροφοριών), ανορεξία, ή αυξημένη όρεξη, βουλιμία, νυκτερινή ενούρηση σε παιδιά και εφήβους.
Το όποιο σύμπτωμα πάντα χρήζει ιατρικής εξέτασης, διάγνωσης και κατάλληλης ιατρικής αντιμετώπισης, από εξειδικευμένους γιατρούς. Οταν όμως γίνουν οι απαραίτητες εξετάσεις και αποκλειστεί ο παθολογικός παράγοντας, τότε κάποιος ψυχοσωματικός παράγοντας εμπλέκεται και επηρεάζει τον οργανισμό.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο και γιατί
Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία:
* Αναίτιους παθολογικά πονοκεφάλους έχουν συνήθως οι άνθρωποι που είναι πολύ αυστηροί με τον εαυτό τους και τελειομανείς.
* Προβλήματα στο στομάχι (χωρίς ιατρική – παθολογική αιτία) ή στο έντερο συνήθως συνδέονται με τον φόβο ή και την ανασφάλεια.
* Ο έντονος, συχνός, καταπιεσμένος και συσσωρευμένος θυμός συχνά προκαλεί ψυχοσωματικά συμπτώματα και είναι γενικότερα δείκτης δυσφορίας και μειωμένης λειτουργικότητας του ατόμου.
Πού οδηγεί ο φόβος και ο θυμός
Οταν κάποιος νιώθει έντονο φόβο, θυμό ή ανησυχία μπορεί να αναπτύξει ταχυκαρδία, αίσθημα αδιαθεσίας (ναυτία), τρέμουλο, εφίδρωση, πονοκέφαλο, έναν «κόμπο» στο στομάχι, γρήγορη αναπνοή.
Εκφράστε το συναίσθημα
Η έκφραση των συναισθημάτων είναι το «κλειδί» της ψυχοσωματικής ισορροπίας. Οταν καταπνίγουμε τον θυμό, την οργή ή τη θλίψη, τότε αυτά είναι πολύ πιθανό να αναδυθούν με τη μορφή ενός σωματικού συμπτώματος.
* Είναι σημαντικό να βλέπουμε τα πράγματα στις σωστές τους διαστάσεις. Δεν είναι λίγες οι φορές που χάνουμε την ψυχραιμία μας και μεγαλοποιούμε τα ζητήματα που αντιμετωπίζουμε, γεγονός που δεν μας βοηθά να αντιμετωπίσουμε τις καταστάσεις με δημιουργικό και αποτελεσματικό τρόπο.
* Η σωματική άσκηση μπορεί να συμβάλει στην αποφόρτιση από το στρες και στη βελτίωση της διάθεσης. Το ίδιο μπορούμε να επιτύχουμε και φροντίζοντας να εκπληρώσουμε έναν στόχο που έχουμε αφήσει σε εκκρεμότητα για μεγάλο χρονικό διάστημα ή βελτιώνοντας τη σχέση μας με ανθρώπους που είναι σημαντικοί στη ζωή μας.
Αγαπήστε, αποδεχθείτε και βελτιώστε τον εαυτό σας
* Αναγνωρίστε με ποιον τρόπο επηρεάζει το άγχος τον οργανισμό σας.
* Μειώστε τα δυσάρεστα γεγονότα – απομακρυνθείτε από τοξικούς ανθρώπους και καταστάσεις.
* Αντικαταστήστε δυσλειτουργικές συμπεριφορές με άλλες, πιο βοηθητικές.
* Επικοινωνήστε έστω και διαδικτυακά με ανθρώπους που θέλετε και νιώθετε καλά και ευχάριστα μαζί τους. Μοιραστείτε όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα και αντικαταστήστε τα με άλλα, πιο θετικά και ευχάριστα.
* Οραματιστείτε το μέλλον θετικά και θέστε στόχους μικρούς και μεγαλύτερους.
* Βρείτε το προσωπικό σας νόημα, τι είναι και τι όχι σημαντικό για εσάς και εργαστείτε προς αυτή τη κατεύθυνση.
* Ζητήστε τη συνδρομή και τη βοήθεια που χρειάζεστε και διεκδικήστε μια ευτυχισμένη και υγιή ψυχοσωματικά ζωή.
ΜΟΤΟ
«Πριν αποφασίσουμε ποια θεραπεία θα ακολουθήσουμε για το σώμα, πρέπει πρώτα να έχουμε θεραπεύσει το τραύμα της ψυχής» είπε τόσο εμπνευσμένα και ρεαλιστικά ο Ιπποκράτης
Από τη Βάσω Μακαρώνη, κλινική ψυχολόγο, ψυχοθεραπεύτρια.
Ψυχολογία
Τι θα κρατήσουμε από το λοκντάουν στη ζωή μετά
Τρέχαμε για να προλάβουμε και δεν είχαμε χρόνο για τίποτε και ξαφνικά ο χρόνος πάγωσε. Τρομαγμένοι, κλειστήκαμε στα σπίτια μας… Κι έτσι μαγειρέψαμε, κοιμηθήκαμε, είδαμε ταινίες, φάγαμε με την οικογένειά μας, ξεκαθαρίσαμε τις ντουλάπες μας, πειραματιστήκαμε με την κηπουρική, το μακιγιάζ, τις χειροτεχνίες… Τι θα κρατήσουμε από όλα αυτά;
Ο μόνος τρόπος για να περάσει κάποιος το λοκντάουν –όπως καταλάβαμε όλοι μας, χάρη στην εμπειρία μας τον τελευταίο χρόνο – είναι το να αντιμετωπίζει την κάθε μέρα χωριστά χωρίς να σκέφτεται το αύριο ή το μέλλον. Είναι μία συνθήκη δύσκολη, σκληρή, τρομακτική… Τώρα που όμως αρχίζουμε σιγά-σιγά και βλέπουμε το φως στην άκρη αυτού του τόσο σκοτεινού, μεγάλου και αποπνικτικού τούνελ αναρωτιόμαστε αν εκτός από όλα όσα χάσαμε αυτή τη χρονιά, που είναι πολλά και για κάποιους περισσότερα, υπάρχουν και κάποια που κερδίσαμε και τα οποία θα μπορέσουμε να πάρουμε μαζί μας όταν η ζωή μας γυρίσει τελικά στην προηγούμενή της κατάσταση.
Θα προσπαθήσω κι ας αποτύχει
Αν μου έλεγε κάποιος πριν από έναν χρόνο ότι φέτος θα μπορούσα χωρίς δυσκολία να φτιάξω σουφλέ σοκολάτας θα σκεφτόμουν ότι δεν με ξέρει καλά. Πόσο δε μάλλον αν μου έλεγε ότι εκτός από σουφλέ σοκολάτας θα μπορούσα πολύ άνετα να φτιάξω γαλακτομπούρεκο, εκμέκ, μπακλαβά, τάρτα μήλου (με δικό μου φύλλο), οποιαδήποτε πίτα τραβούσε η όρεξή μου, παστίτσιο, γεμιστά και άλλα πολλά. Και δεν είμαι η μόνη. Δεν λέω ότι πριν την πανδημία δεν μαγείρευα. Μαγείρευα. Αλλά δεν τολμούσα. Δεν είχα την πολυτέλεια του χρόνου αλλά ούτε και την τόλμη να διαλέξω μία συνταγή και, σαν να ξεκινούσα ένα καινούργιο άγνωστο ταξίδι, να την ολοκληρώσω. Και τότε ήρθε η καραντίνα και μας έκλεισε στα σπίτια μας, δίνοντάς μας την πολυτέλεια του προσωπικού χρόνου και παράλληλα τη διάθεση να διερευνήσουμε και να τεστάρουμε τις δυνατότητές μας. Και κάπως έτσι μαγειρέψαμε χωρίς να φοβόμαστε… Και όχι μόνο.
Κωδικός 6
Κανείς δεν εκτιμά την ελευθερία του αν δεν τη χάσει πρώτα. Κάπως έτσι έγινε και με τη σχέση μας με τη φύση, τη βόλτα στην παραλία, την άθληση στην εξοχή, το περπάτημα στο βουνό. Μόλις χάσαμε την ευκαιρία να μπορούμε να κάνουμε όλα τα υπόλοιπα στραφήκαμε στο πιο απλό, στο αρχέγονο και παράλληλα στο πιο αναγκαίο: Στην επαφή με την ομορφιά, την ενέργεια και την αισιοδοξία που μας δίνει το να βρισκόμαστε στη φύση. Κάποιοι μετακόμισαν στην επαρχία, άλλοι έκαναν τεράστιους περιπάτους με τα πόδια ή με ποδήλατο, άλλοι έτρεξαν, κολύμπησαν, φύτεψαν κήπους και μπαλκόνια. Αν χρειάζεται ένα και μόνο πράγμα να πάρουμε μαζί μας από τα όσα μάθαμε και κάναμε στο λοκντάουν, όταν η ζωή μας επιστρέψει στους φρενήρεις ρυθμούς της παλιάς μας καθημερινότητας, θα πρέπει να είναι η αγάπη και η σχέση που δημιουργήσαμε με τη φύση.
Σήμερα θα δουλέψω από το σπίτι
Η παραγωγικότητα των όσων δούλεψαν από το σπίτι στη διάρκεια αυτής της χρονιάς, όπου ο κορωνοϊός κυριάρχησε στη ζωή μας, αποδεικνύει ότι – όταν όλα γυρίσουν στους προηγούμενους ρυθμούς και επιστρέψουμε στα γραφεία μας – το να δουλεύουμε έστω κάποιες ημέρες από το σπίτι μπορεί να αποδώσει. Οσο για όλους όσοι νοσταλγήσαμε την κίνηση στον δρόμο προς τη δουλειά αλλά και τη συναναστροφή στο γραφείο με τους συναδέλφους μας, είναι σίγουρο ότι όταν ξαναγυρίσουμε στις προηγούμενες συνθήκες σύντομα θα νοσταλγήσουμε την εργασία από το σπίτι, έστω και περιστασιακά.
Ολοι μαζί στο τραπέζι
Ποιοι εργαζόμενοι είχαν την ευκαιρία να τρώνε με την οικογένειά τους συχνότερα από μία φορά την εβδομάδα ή τις 15 μέρες; Στη διάρκεια της καραντίνας είχαμε περισσότερο χρόνο με όσους κλείνει η πόρτα του σπιτιού μας με αποτέλεσμα να περάσουμε χρόνο μαζί, να μαγειρέψουμε μαζί, να παίξουμε, να τσακωθούμε και σίγουρα να φάμε. Ακόμα κι αν κάποια στιγμή βαρεθήκαμε, πράγμα λογικό και αναμενόμενο, δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε να πάρουμε μαζί μας τη σημασία του χρόνου που περνάμε με τους ανθρώπους μας ακόμα και κάνοντας πράγματα τετριμμένα και αναμενόμενα, όπως το φαγητό στο ίδιο τραπέζι.
Δικαιούμαι να ξαπλώσω στον καναπέ να δω ταινία
Θυμάμαι ότι αφού γέννησα τον πρώτο μου γιο σκέφτηκα ότι πέρασε για μένα ανεπιστρεπτί η – προ παιδιών – ζωή, όπου «δικαιούμουν», χωρίς καμία τύψη, ενοχή ή εκκρεμότητα να ξαπλώσω στον καναπέ του σαλονιού και να απολαύσω μία, δύο ή και περισσότερες ταινίες. Αλλά ακόμα και όσο τα παιδιά μου μεγάλωναν εγώ και πάλι δεν είχα χρόνο…
Μέχρι που τον Μάρτιο του 2020 ξαφνικά ο χρόνος μού χαρίστηκε και αφού τακτοποίησα τα πάντα στο σπίτι μου, έλυσα όσες εκκρεμότητες μπορούσα και τα έβαλα όλα στη θέση τους, χαλάρωσα, αφού δεν μπορούσα να κάνω κι αλλιώς, και… τεμπέλιασα. Ο,τι κι αν σημαίνει η τεμπελιά για τον καθένα μας, όπως το να κοιμηθούμε περισσότερο το πρωί, να απολαύσουμε μία ή και δύο ταινίες, να διαβάσουμε το βιβλίο μας στη μέση της ημέρας, να ακούσουμε μουσική, να φτιάξουμε τα νύχια μας, ακόμα και να κοιτάμε το ταβάνι, αλλά όλα αυτά χωρίς καμία απολύτως τύψη ή ενοχή.
Αυτό το δικαίωμά μας στην τεμπελιά το οποίο έχουμε συνηθίσει να στερούμε από τον εαυτό μας αλλά και από τα παιδιά μας, χρειάζεται να το κρατήσουμε και μετά το λοκντάουν. Οταν η ζωή θα ξαναγίνει βιαστική και όλοι θα «πρέπει να είμαστε συνεχώς απασχολημένοι δημιουργικά και παραγωγικά». Τότε θα έχει αξία να θυμηθούμε ή να μην ξεχάσουμε πόσο χρειαζόμαστε αυτή την ξεκούραση χωρίς ενοχές και εκκρεμότητες να καραδοκούν για να μας ενοχλήσουν όσο εμείς ρεμβάζουμε απολαμβάνοντας τη ζωή, που δυστυχώς ή ευτυχώς δεν είναι τίποτε άλλο από το τώρα.
Τρέμω την ώρα που θα βοηθήσω τα παιδιά μου με το διάβασμα
Πριν τον κορωνοϊό το να βοηθήσω τα παιδιά μου με το διάβασμα μού φαινόταν τόσο δύσκολο όσο οι εξετάσεις για το πανεπιστήμιο. Αυτά να δυσανασχετούν κι εγώ να θυμώνω, να απογοητεύομαι και να απελπίζομαι. Μέχρι που χρειάστηκε όχι απλά να βοηθάω με τα μαθήματα αλλά και να υποκαταστήσω τον δάσκαλό τους κατά κάποιον τρόπο.
Και τότε συνειδητοποίησα ότι για να μπορέσω να τους βοηθήσω πραγματικά χρειαζόταν να κατανοήσω τη θέση τους: Τόσον καιρό μακριά από τους φίλους τους, τον δάσκαλό τους, πίσω από μία οθόνη να προσπαθούν να μάθουν καινούργια πράγματα. Και κάπως έτσι νιώθοντας κατανόηση για τη δύσκολη νέα κατάσταση στην οποία βρίσκονταν τα παιδιά μου αλλά κι εγώ μαζί τους, κατάφερα να τα βοηθήσω ουσιαστικά. Αυτή την κατανόηση θέλω να πάρω μαζί μου μετά το λοκντάουν. Για τα παιδιά μου, για όλους τους φίλους και τους αγαπημένους μου αλλά και για εμένα την ίδια.
Η διαφοροποίηση της μουσικής – η απόλυτη συνταγή επιτυχίας;
Όσο αφήνεις το παρελθόν να σε στοιχειώνει, τόσο λιγότερο θα απολαμβάνεις τη ζωή σου
Τάσος Λειβαδίτης: «Μάθε να αγαπάς αυτούς που δεν πληγώνουν την αγάπη»
Δε κλαίω γιατί είμαι αδύναμος! Κλαίω γιατί είμαι ζωντανός!
토토샤오미
22 December 2022 at 9:08 pm
350665 750494Thanks for the post, was an interesting read. Curious as to how you came about that solution 793973
sortie nocturne privée martinique
27 March 2023 at 4:14 pm
I have been browsing online more than 3 hours today, yet I never found any interesting article like yours. It is pretty worth enough for me. Personally, if all website owners and bloggers made good content as you did, the web will be a lot more useful than ever before.